ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောဖြစ်လျှင် ဘာတွေရှောင်၊ ဘာတွေဆောင်ရမလဲ

အစားမှားလို့ပဲဖြစ်ဖြစ်၊ တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်း​ရေးမ​ကောင်းလို့ပဲဖြစ်ဖြစ် လူတိုင်းဘဝမှာ ဝမ်းပျက်ဝမ်း​လျှောဖြစ်ဖူးကြပါတယ်။ ဝမ်း​လျှောပြီဆိုရင် စိတ်အ​နှောင့်အယှက်ဖြစ်ရုံသာမက ​နေ့စဥ်လုပ်ငန်း​ဆောင်တာ​တွေ​ဆောင်ရွက်ဖို့ပါ အခက်အခဲဖြစ်​စေပါတယ်။ ဝမ်း​လျှောတာကို ​ပေါ့တီး​ပေါ့ဆမ​​နေသင့်ပါဘူး။ ဝမ်း​လျှောတာများလွန်းရင် ခန္ဓာကိုယ်က​ရေဓာတ်နဲ့ Electrolytes ​တွေဆုံးရှုံးတာ​ကြောင့် ​ရေ၊ ဓာတ်ဆားစတာ​တွေ ပြန်လည်မဖြည့်တင်း​ပေးနိုင်ရင် အသက်ဆုံးရှုံးတဲ့အထိ အန္တရာယ်ရှိ​စေနိုင်ပါတယ်။ ဝမ်း​လျှောရင် မိမိဝမ်းရဲ့​အ​ရောင်၊ အနံ့၊ ​သွေးပါမပါ၊ တစ်​နေ့ဘယ်နှကြိမ်သွားသလဲ စတာ​တွေကိုလည်း သတိပြုမိရပါမယ်။ အဲဒါ​တွေသိမှသာ ဝမ်း​လျှောတာဟာ အစားမှားတာ​ကြောင့်လား၊ တခြား​ရောဂါ​တွေ​ကြောင့်လားဆိုတာကို ဆရာဝန်ကစစ်​ဆေး​ပေးနိုင်မှာဖြစ်ပါတယ်။

ပထမအ​ရေးအကြီးဆုံးက​တော့ မိမိဝမ်းသွားသ​​လောက် ဆုံးရှုံးသွားတဲ့​ရေဓာတ်ပမာဏကို လုံ​လောက်အောင် ပြန်လည်ဖြည့်တင်းနိုင်ဖို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။ ​

ရေဓာတ်ရရှိဖို့ဆိုရင် –

• အရည်များများ​သောက်ပါ။ ​ရေ၊ စွပ်ပြုတ်ရည်၊ သစ်သီး​​ဖျော်ရည်စတာ​တွေကို​သောက်လို့ရပါတယ်။ ဝမ်း​တစ်ခါ​လျှောပြီးတိုင်း ​ဓာတ်ဆားရည်တစ်ခွက်​ပြန်သောက်​ပေးတာ အ​ကောင်းဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ ဆားဓာတ်ပါဝင်တဲ့အရည်​တွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်တွင်းရေဓာတ်ကိုပြန်လည်ထိန်းသိမ်း​ပေးနိုင်ပါတယ်။
• ကော်ဖီနဲ့အရက်က​တော့ ဝမ်း​လျှောတာကို ပို​တောင်ဆိုး​စေနိုင်လို့ ​ဝမ်းသွား​နေတဲ့အချိန် မ​သောက်သင့်ပါဘူး။ ပူလွန်း၊ ​အေးလွန်းတဲ့​ဖျော်ရည်​တွေကိုလည်း ​ရှောင်ရှားရမှာဖြစ်ပါတယ်။

ဝမ်း​လျှော​နေတဲ့အချိန်ဆိုရင် အစားအစာ​တွေကိုလည်းဆင်ခြင်စားသုံးဖို့လိုပါတယ်။

• အစာကိုနည်းနည်းစီနဲ့ အကြိမ်များများစားပါ။ အစာအများကြီး တစ်ပြိုင်တည်းစားလိုက်ပါက အစာအိမ်နဲ့အူလမ်း​ကြောင်းပိုမိုအလုပ်လုပ်ရတဲ့အတွက် ဝမ်း​လျှောခြင်းကို ပိုဆိုး​စေပါတယ်။ ဒါ​ကြောင့် အ​စာကြေလွယ်​​အောင် တစ်​နေ့ကို နည်းနည်းစီနဲ့ ၅ ကြိမ်​လောက်ခွဲပြီးစား​ပေးသင့်ပါတယ်။
• ဗိုက်ဆာလာတဲ့အချိန်မှစားပါ။ ဒီအချိန်စား​နေကြမို့ဆိုပြီး မဆာဘဲအတင်းစားလိုက်တာဟာ ဝမ်း​လျှောတာကို ပိုဆိုး​စေနိုင်ပါတယ်။
• အသား၊ ငါး​တွေကို​ ကြော်မစားဘဲပြုတ်စားပါ။ ​လေပွ​စေတဲ့အစားအစာ​တွေဖြစ်တဲ့ ဆီးသီး၊ ဘယ်ရီသီး၊ ပဲ၊ ပဲစေ့၊ ပြောင်း စတာ​တွေကို ဝမ်း​လျှော​နေချိန်မှာ မစားသင့်ပါ။
• ဒိန်ချဥ်​သောက်ပါ။ ဒိန်ချဥ်ထဲမှာ အူလမ်း​ကြောင်းကျန်းမာ​စေတဲ့ ပိုး​ကောင်း​လေး​တွေပါဝင်တာ​ကြောင့် ဝမ်း​လျှောတာကိုသက်သာ​စေနိုင်ပါတယ်။

ဝမ်း​လျှောတဲ့အချိန်မှာ ဆင်ခြင်စား​သောက်ရမယ့် အစားအ​သောက်​တွေကို သိရှိပြီးသွားပြီဆိုရင်​တော့ လိုက်နာဆင်ခြင်ရမယ့်အမူအကျင့်​တွေကို ​ပြောပြ​ပေးသွားပါမယ်။

▪︎လက်​ဆေးပါ။

ဝမ်း​လျှော​စေတဲ့ပိုးဟာ မသန့်ရှင်းတဲ့လက်ကတစ်ဆင့် ကူးစက်တာများပါတယ်။ အစာမစားခင်နဲ့ အိမ်သာတက်ပြီးတိုင်း မဖြစ်မ​နေလက်​ဆေးရပါမယ်။ လက်​ဆေးတဲ့အခါမှာ အနည်းဆုံးစက္ကန့်၂၀ခန့် ​ရေနဲ့ဆပ်ပြာနဲ့​သေချာစွာပွတ်တိုက်​ဆေး​ကြောရပါမယ်။ လူအများအသုံးပြုတဲ့မသန့်ရှင်းတဲ့ ပစ္စည်း​တွေကိုင်ပြီးရင် လက်မ​ဆေးဖြစ်ရင်​တောင် အယ်လ်ကို​​ဟောပါဝင်တဲ့ လက်သန့်​ဆေးရည်ကို အသုံးပြု​​ပေးရပါမယ်။ “ဖဝါး၊ ဖမိုး၊ လက်ခေါက်ချိုး၊ လက်ကြား၊ လက်မ မကျန်​စေရ၊ ကုတ်၍ခြစ်ပါ လက္ခဏာ၊ လက်ကောက်ဝတ်မှာအဆုံးသတ်ပါ” ဆိုတဲ့ကဗျာလေးအတိုင်း လက်​ဆေးတဲ့အခါမှာ လက်ကို​နေရာအနှံ့ စင်ကြယ်စွာဆေး​ပေးဖို့လိုပါတယ်။

▪︎ပြင်းထန်​တဲ့​လေ့ကျင့်ခန်း​​တွေမလုပ်ရပါ။

ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှု ပြင်းထန်စွာလုပ်ခြင်းဟာ ​ချွေးထွက်များ​စေတဲ့အတွက် ​ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးပါတယ်။ ဝမ်း​လျှောခြင်း​ကြောင့်လည်း ​ရေဓါတ်ဆုံးရှုံးမှုများတဲ့အတွက် ဝမ်းသွား​နေတဲ့အချိန် ​လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာကို ရပ်နားထားသင့်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် ဝမ်းဗိုက်မအီမသာဖြစ်ခြင်းနဲ့ ပျို့ခြင်းကဲ့သို့​သော လက္ခဏာ​တွေလည်း ပိုမိုခံစားရတတ်ပါတယ်။

ဝမ်း​လျှော​တာဟာစိုးရိမ်ရလား။ ဘယ်အချိန်မှာ ​ဆရာဝန်သွားပြသင့်လဲ။

▪︎၀မ်း​လျှောတာ ၂ရက်ထက် ပိုကြာရင်၊

▪︎ဗိုက်အလွန်အောင့်​နေရင်၊

▪︎​သောက်သမျှ ပြန်အန်​နေရင်၊

▪︎​ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးပြီး အလွန်အားနည်း​နေရင်၊

▪︎အဖျား ၁၀၂’F နဲ့အထက်ရှိရင်၊

▪︎ဝမ်းမည်းတာ၊ ​သွေးပါတာ၊ ကတ္တရာ​စေးလိုမျိုးဖြစ်ရင်၊

ဆရာဝန်နဲ့မဖြစ်မ​နေ ပြသတိုင်ပင် သင့်ပါတယ်။ သာမန်ဝမ်း​လျှောတာမျိုးဆိုရင် ​ရေဓာတ်၊ ဓာတ်ဆားစတာ​တွေ ပြန်လည်​​သောက်သုံး​ပေးရင် အခြားဘယ်​ဆေးမှမလိုဘဲ ၁ရက်​​၂ရက်နေရင်သက်သာသွားတတ်ပါတယ်။ အထက်မှာ​​ဖော်ပြထားတဲ့ နည်းလမ်း​တွေအတိုင်း ဆင်ခြင်​နေထိုင်မယ်ဆိုရင် ဝမ်း​​လျှောခြင်းကို အမြန်ဆုံးသက်သာ​စေမှာဖြစ်ပါတယ်။

Author: Dr. Aye Myat