အစာအိမ်အနာနှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်း အနာ

အစာအိမ်အနာနှင့် အူသိမ် ဦးပိုင်းအနာများကို Peptic Ulcer (PU) အမျိုးအစားထဲတွင် ထည့်သွင်းထားကြပါသည်။

ထိုအစာအိမ်နှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာတို့၏ အဓိကကွာခြားချက်တစ်ချက်မှာ အစာလမ်းကြောင်းရှိ မတူညီသော နေရာအစိတ်အပိုင်းများတွင် ဖြစ်ပွားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထိုအနာနှစ်ခုလုံး တစ်ချိန်ထဲတွင် ဖြစ်ပွားခံစားရနိုင်ခြေရှိပါသည်။

ရောဂါလက္ခဏာများ

အစာအိမ်အနာနှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာနှစ်ခုလုံး၏ ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ခပ်ဆင်ဆင်ပင် ဖြစ်ပါသည်။

အတွေ့ရအများဆုံးသော ရောဂါလက္ခဏာတစ်ခုမှာ ဝမ်းဗိုက်အလယ်တစ်ဝိုက်တွင် ပူလောင်နာကျင်သည့်ဝေဒနာ ခံစားရခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ထိုသို့ပူလောင်နာကျင်မှုများသည် ဆေးသောက်လိုက်လျှင်သော်လည်းကောင်း ၊ အစာအိမ်၏ အက်ဆစ်ပမာဏ လျော့နည်းစေသော အစားအစာများကို စားသောက်လိုက်လျှင်သော်လည်းကောင်း သက်သာသွားတတ်သော်လည်း ထိုဆေးများ၊ အစာများ၏ အကျိုးသက်ရောက်မှုများ ပျက်ပြယ်သွားသည်နှင့် တပြိုင်နက် ပြန်လည် နာကျင်လာတတ်ပါသည်။

အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာသည် အစာစားချိန် တစ်ခုနှင့်တစ်ခုအကြားတွင်သော်လည်းကောင်း၊ ညဘက်အချိန်တွင်သော်လည်းကောင်း၊ မနက်ပိုင်းနိုးထချိန်တွင်သော်လည်းကောင်း စသည့် ဗိုက်ထဲတွင် အစာမရှိသည့်အချိန်မျိုးတွင် ပိုမိုနာကျင်တတ်ပါသည်။

အစာအိမ်အနာနှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာ ၂ ခုလုံးတွင် အတွေ့ရများသော အခြားရောဂါလက္ခဏာများမှာ ရင်ပူခြင်း၊ အစာမကြေဖြစ်ခြင်း၊ ဗိုက်ထဲတွင် အစာမရှိသည့်အချိန်တွင်လည်း ပြည့်အင်နေခြင်း၊ လေထခြင်း၊ ပျို့ခြင်းစသည်တို့ ဖြစ်ပါသည်။

ပိုမိုပြင်းထန်သော်လည်း အတွေ့ရနည်းသည့် ရောဂါလက္ခဏာများမှာ ခေါင်းချာချာလည်အောင်မူးခြင်း၊ ကိုယ်အလေးအချိန်လျော့ကျခြင်း၊ ဝမ်းသွားလျှင် သွေးစသွေးနများပါလာခြင်း၊ အော့အန်ခြင်း၊ သွေးအန်ခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း စသည်တို့ဖြစ်ကြပါသည်။

တချို့လူများတွင်မူ အထက်ပါအနာများရှိနေသော်လည်း မည်သည့်လက္ခဏာမျှ ပြသခြင်းမရှိပါ။ အခြားအစာခြေလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာပြဿနာများကို စစ်ဆေးစမ်းသပ်ရင်းနှင့် ထိုအနာများကို တွေ့ရှိကြခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ထိုသို့ အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာများ၏ လက္ခဏာများ ပေါ်ပေါက်လာပါက ဆရာဝန်နှင့် ပြသတိုင်ပင်သင့်ပါသည်။

ဖြစ်ပွားရသော အကြောင်းရင်းများ

အထက်ပါအနာများသည် အစာလမ်းကြောင်းရှိ အကာအကွယ်ပေးသော အပေါ်ယံမျက်နှာပြင်များ ထိခိုက်ပျက်စီးမှု သို့မဟုတ် တိုက်စားခံရမှုကြောင့် ဖြစ်ပေါ်လာရခြင်းဖြစ်ပါသည်။

ထိုသို့ ထိခိုက်ပျက်စီးခြင်းများသည်

• အစာအိမ်နှင့် အစာလမ်းကြောင်းအတွင်း အက်ဆစ်ပမာဏ အလွန်များပြားနေခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊
• အစာလမ်းကြောင်း၏ အနားသတ်များက ဒဏ်ရာအနာတရရရှိရန် ပိုမိုလွယ်ကူနေခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊
• ဘက်တီးရီးယားပိုးများ ကူးစက်ခံရခြင်းကြောင့်လည်းကောင်း၊
• သောက်သုံးမိသော အချို့သောဆေးဝါးများကြောင့်လည်းကောင်း စသည်တို့ကြောင့် ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

ဘက်တီးရီးယားကူးစက်ခံရမှုတွင် Helicobacter pylori (H. pylori) ဘက်တီးရီးယားအများအပြား အူလမ်းကြောင်းထဲတွင်ပေါက်ဖွားခဲ့လျှင် အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေရှိပါသည်။ လူအများစုတွင် ထိုဘက်တီးရီးယားများ ကူးစက်ခံရသော်လည်း မည်သည့်ရောဂါလက္ခဏာမျှ ပြလေ့မရှိပေ။

ထို့အပြင် NSAIDs ကဲ့သို့သောအကိုက်အခဲပျောက်ဆေးဝါးများကို ရေရှည် သောက်သုံးခြင်းသည်လည်း အစာလမ်းကြောင်း၏ နံရံများကို ပျက်စီးခြင်းဖြစ်စေ၍ အထက်ပါအနာများ ဖြစ်လာစေရန် အလားအလာများ မြင့်တက်လာစေပါသည်။

ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ မြင့်မားသောသူများ

လူတစ်ယောက်၏ မျိုးရိုးဗီဇနှင့် နေထိုင်မှုပုံစံများသည် အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းတွင်အနာများ ဖြစ်နိုင်သည့် အလားအလာများကို ပိုမိုမြင့်တက်စေနိုင်ပါသည်။ နီးကပ်သော မိသားစုဝင်များတွင် ထိုအနာများ ဖြစ်ပွားခဲ့ပါက မိမိတွင်လည်း ထိုအနာအမျိုးအစားများဖြစ်ပွားနိုင်ခြေ ပိုမိုများပြားပါသည်။

ထို့အပြင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းသည်လည်း အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာများ ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကို ပိုမိုမြင့်တက်စေပါသည်။

အခြားဖြစ်ပွားနိုင်ခြေမြင့်မားသည့်အရာများမှာ

• အသက် ၇၀ ကျော်အရွယ်ဖြစ်ခြင်း၊
• ယခင်က အစာအိမ်အနာ၊ အူသိမ် ဦးပိုင်းအနာများဖြစ်ဖူးခဲ့သည့် ရောဂါရာဇဝင်ရှိခြင်း၊
• မကြာသေးမီကာလက ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်ဒဏ်ရာရမှု ကြီးကြီးမားမား ကြုံတွေ့ခဲ့ခြင်း စသည်တို့ဖြစ်နိုင်ပါသည်။

အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးဝါးများအပြင် အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်အနာကိုပိုမိုဖြစ်စေနိုင်သည့် အခြားဆေးဝါးများမှာ သွေးကျဲဆေးများ၊ စတီးရွိုက်ဆေးဝါးများ၊ Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRI) ပါဝင်သောဆေးဝါးများ စသည်တို့ဖြစ်ကြပါသည်။

ယခုနောက်ပိုင်းတွင် အရက်သောက်ခြင်း၊ ပူစပ်သော အစားအစာများ စားသောက်ခြင်း စသည်တို့သည် အစာအိမ်နှင့် အူသိမ်ဦးပိုင်းအနာများကို ဖြစ်စေနိုင်သည်ဆိုခြင်းကို ဆရာဝန်များက လက်မခံကြတော့ပေ။ သို့သော် ထိုအစားအစာများကို စားသုံးပါက ယင်းအနာများ၏ ရောဂါလက္ခဏာများကို ပိုမိုဆိုးဝါးလာစေခြင်း၊ ယင်းအနာများ၏ အနာကျက်ခြင်းဖြစ်စဉ်ကို နှေးကွေးစေခြင်းများကိုတော့ ဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း လက်ခံထားကြပါသည်။

Author : Dr. Moe (ဆေး ၁)