မြန်မာနိုင်ငံမှာ လူတော်တော်များများဟာ နေ့စဥ်စားသောက်တဲ့အစားအသောက်တွေမှာ အပူအစပ်တွေနဲ့ လုံးဝကင်းနိုင်တဲ့သူရှားပါတယ်။ ‘တန်ဆေး လွန်ဘေး’ဆိုတဲ့ စကားအတိုင်း အပူအစပ်များဟာ သင့်တင့်သောပမာဏလောက်ကိုသာ စားသုံးမယ်ဆိုရင် ထူးထူးခြားခြားဘေးဥပဒ်ဖြစ်စေမှာမဟုတ်ဘဲ ကျန်းမာရေးအတွက် ကောင်းကျိုးတချို့တောင် ရှိတယ်လို့ စမ်းသပ်ချက်မှတ်တမ်းတွေက ဆိုပါတယ်။
ဒါပေမဲ့ အပူအစပ်တွေ အစားများလွန်းရင်တော့ သင့်အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းကို ပြဿနာအချို့ဖြစ်စေပါလိမ့်မယ်။ အပူအစပ်အစားများတာကြောင့် ဖြစ်လေ့ရှိတဲ့ အစာအိမ်ပြဿနာတွေကတော့
၁။ ရင်ပူခြင်း (Heartburn)
အစာအိမ်ထဲမှာရှိတဲ့ အစာချေအက်စစ်အရည်ဟာ အပေါ်သို့ လျှံတက်တဲ့အတွက်ကြောင့် ရင်ပူခြင်းဝေဒနာကိုခံစားရခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Acid Reflux လို့လည်းခေါ်ကြပါတယ်။ အစာအိမ်အချဉ်ပေါက်တဲ့အနေအထားနဲ့လည်းတွဲပြီးခံစားရတတ်ပါတယ်။ဒါဟာ ဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ အပူအစပ်တွေမှာပါတဲ့ Capsaicin ဆိုတဲ့ ဓာတ်ကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။
Capsaicin ဓာတ်ဟာ အစာအိမ်မှ အက်စစ်ထုတ်လုပ်မှုကိုပိုများအောင် လှုံ့ဆော်ပေးတဲ့အတွက်ဖြစ်ပါတယ်။ အချိန်ကြာမြင့်စွာ Acid reflex ဖြစ်နေလျှင် GERD လို့ခေါ်တဲ့ အစာအိမ်အက်စစ်ဆန်တက်သည့်ရောဂါအထိကို ဖြစ်စေပါလိမ့်မယ်။ GERD ရောဂါဖြစ်တဲ့အခါ ရင်ပူခြင်း၊ လည်ပင်းတစ်ဆို့ဆို့ဖြစ်ခြင်း၊ အစာမျိုရခက်ခဲခြင်း၊ အစာအိမ်အချဥ်ပေါက်ခြင်း၊ ရင်ခေါင်းအောင့်ခြင်းနဲ့ အစာမကြေခြင်းတို့ ခံစားရလေ့ရှိပါတယ်။
၂။ အစာအိမ်အောင့်ခြင်း (Stomach Pain)
-အပူအစပ်လွန်ကဲစွာစားမိလျှင် အစာအိမ်နေရာ(ရင်ခေါင်း)အောင့်တတ်ပါတယ်။
-အပူအစပ်မှာ ပါတဲ့ Capsaicin ဓာတ်ဟာ အစာအိမ် အက်စစ်ကိုပိုထွက်စေခြင်း၊ အစာအိမ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်းနံရံတွေကို ကသိကအောက်ဖြစ်စေခြင်းနဲ့ Substance P လို့ခေါ်တဲ့ နာကျဉ်မှုကိုဖြစ်စေ /သိစေတဲ့ဓာတ်တွေကို ထွက်စေတဲ့အတွက်ကြောင့်ပဲဖြစ်ပါတယ်။
၃။ အစာအိမ်အနာ (Peptic Ulcers) ကိုပိုဆိုးစေခြင်း
-အစာအိမ်အနာ/အူသိမ်အနာရှိသူတွေအတွက် အပူအစပ်တွေဟာ ရှောင်သင့်တဲ့အစားအသောက်တွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ အစာအိမ်အနာ/အူသိမ်အနာတွေကို ပိုဆိုးစေတဲ့အတွက် အပူအစပ်စားပြီးတာနဲ့ ချက်ခြင်း ဗိုက်အောင့်ခြင်းကိုခံစားရပါလိမ့်မယ်။
အစာအိမ်အနာ/အူသိမ်အနာတွေဟာ အစာအိမ်ကင်ဆာဖြစ်စေနိုင်တဲ့အတွက် အစာအိမ်အနာရှိသူတွေဟာ သေချာကုသဖို့နဲ့ အစားအသောက် အနေအထိုင်သတိထားဆင်ခြင်ဖို့ အထူးလိုအပ်ပါတယ်။
၄။ အစာအိမ်ရောင်ခြင်း(Gastritis)
အပူအစပ်တွေဟာ အစာအိမ်နံရံတွေကိုရောင်ရမ်းစေပါတယ်။ အစာအိမ်ရောင်တဲ့အခါ အစာမကြေခြင်း၊ ဗိုက်အောင့်ခြင်း၊ ပျို့အန်ခြင်းနဲ့ ရင်ပြည့်ရင်ကယ်ဖြစ်ခြင်းဝေဒနာတွေကို ခံစားရပါလိမ့်မယ်။
၅။ ဝမ်းလျှောခြင်း (Diarrhoea)
အပူအစပ်တွေမှာပါတဲ့ Capsaicin ဓာတ်ဟာ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းနံရံတွေကို ကသိကအောက်ဖြစ်စေခြင်း၊ အစာအိမ်နဲ့ အူလမ်းကြောင်း လှုပ်ရှားမှု အစာခြေဖျက်မှု ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေကို ကမောက်ကမဖြစ်စေခြင်းအပြင် ဝမ်းပျော့ဆေးကဲ့သို့ အာနိသင်ပါရှိလေ့ရှိပါတယ်။
ဒါကြောင့် အပူအစပ်တွေကို လွန်ကဲစွာ စားသုံးမိတဲ့အခါ ဝမ်းလျှောခြင်း နှင့် IBS လို့ခေါ်တဲ့ အူလမ်းကြောင်းလှုပ်ရှားမှု ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ဝေဒနာရှိတဲ့သူတွေမှာ အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းဝေဒနာတွေပြန်ကြွလာခြင်းတို့ကို ခံစားရပါလိမ့်မယ်။
Author: ဒေါက်တာယဉ်ယဉ်ဝင်း
