လူသားတို့ အခြေခံလိုအပ်ချက်အရ စားသုံးသော အစားအစာများကို အစာအိမ်မှာ သိုလှော်ပြီး ( reservoir function) ကြေညက်အောင် ချေဖျက်ပေးကာ ( Digestion) အာဟာရဓါတ်များစုပ်ယူရန် အူလမ်းကြောင်းသို့ ပို့ဆောင်ပေးသည်။ အစာအိမ်မှာ အစာချေဖျက်ရန်အတွက် hydrochloric acid ဟိုက်ဒရိုကလိုရစ် အက်ဆစ်ထုတ်လုပ်ပေးပြီး အင်ဇိုင်း၊ ဟော်မုန်းတို့အကူအညီဖြင့် အစားအစာများကို ချေဖျက်ပါသည်။ အစာအိမ်ထဲသို့ ပုံမှန်ထက်များသော ပမာဏများဝင်ရောက်လာလျှင် အစာအိမ်ချဲ့ပြီး ဗိုက်မအီမသာ ခံစားရသည်။
မိမိ၏အစာအိမ်/ ဗိုက်ပြည့်ဝသည်ထက် ပိုစားသောအခါ လေချဉ်တက်ပြီး အစာအိမ်ထဲရှိ အက်ဆစ်းများ အချဉ်ပြန်တတ်သည်။ အစားစားပြီး ၃နာရီအတွင်း လှဲလျောင်းခြင်း၊ အိပ်စက်ခြင်း ပြုလုပ်လျှင်လည်း အစာမကြေဖြစ်တတ်သည်။ အစာချေဖျက်ရာတွင် ချေဖျက်ရမည့် ပမာဏများလျှင် သော်လည်းကောင်း၊ အစာအိမ်အလုပ်လုပ်ဆောင်မှု ပုံမမှန်လျှင်သော်လည်းကောင်း အစာမကြေ၊ ရင်ပြည့်ရင်ကယ် ဝေဒနာ ခံစားရတတ်ပါသည်။
အစားအစာကို ပုံမှန်စားနေကျ ပမာဏထက် ပိုများများစားခြင်း၊ တထိုင်တည်း အလွန်အကျွံစားခြင်း၊ မြန်မြန်စားခြင်းတို့ကြောင့် အစာကို ကျေညက်အောင် ချေဖျက်နိုင်ခြင်းမရှိဘဲ အစာမကြေ ရင်ပြည့်ရင်ကယ် ခံစားရနိုင်သည်။ Lactose intolerance ခေါ် lactose သကြားဓါတ်ကို မချေဖျက်နိုင်သည့် ရောဂါရှိသူများသည် နို့နှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းများကို အစားများသည့်အခါ အစာမကြေခြင်း၊ ဝမ်းပျက်ခြင်း စသည်တို့ ခံစားရနိုင်သည်။ Fructose intolerance ခေါ် သကြားဓါတ် စုပ်ယူချေဖျက်နိုင်စွမ်းမရှိသော ရောဂါရှိသူများတွင်လည်း အလားတူဖြစ်တတ်သည်။
စိတ်ဖိစီးမှု၊ အပူအစပ်နှင့် ကောက်ညှင်းကဲ့သို့ မာသော၊ အဆီများသော အစားအစာများ စားသုံးခြင်း၊ ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည်ကဲ့သို့ ကဖင်းဓါတ်ပါသောသောက်စရာများ သောက်သုံးလေ့ရှိသူများတွက် အစာမကြေခြင်း ပိုဖြစ်လွယ်သည်။ အရက်နှင့်ဆေးလိပ်သောက်သုံးသူများတွင် အစာအိမ်ထဲရှိ အက်ဆစ်အချဉ်ဓါတ်များပြီး အပေါ်သို့ပြန်တက်ခြင်း acid reflux ကြောင့် အစောချေစနစ်ထိခိုက်ပြီး အစားများသည်အခါ အစာမကြေခြင်းကို ခံစားရနိုင်ပါသည်။
အစာကြေရန် ခက်ခဲသော အစားအစာများ တနည်းဆိုရသော် အချဉ်ပေါက်လွယ်သော အစာအမျိုးအစားများ (FODMAPs- fermentable oligo-, di-, mono-saccharides and polyols) ဂျုံ၊ ပဲသီး၊ အသီးအရွက် အမျိုးမျိုးစသည့် Fructose သကြားဓါတ်ပါဝင်မှုများသော အစားအစာ အစားများသောအခါ အစာမကြေခြင်းကို ခံစားရနိုင်ပါသည်။
ခန္ဓာကိုယ် အလေးချိန်များပြီး အဝလွန်သူများတွင် အစာအိမ်ရှိအက်စစ်များ အစာရေမျိုပြွန်ထဲသို့ ပြန်တက်ပြီး အစာမကြေခြင်းကို မကြာခဏ ခံစားရတတ်သည်။ မျှတသောစားသောက်မှု မရှိပဲအစားများသည့်အခါ အစာမကြေပိုဖြစ်နိုင်ပါသည်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်အမျိုးသမီးများတွင်လည်း အရွယ်အစား တဖြေးဖြေးကြီးလာသော သားအိမ်၏ဖိအားကြောင့် အစာအိမ်ထဲရှိ အက်ဆစ်အချဉ်ဓါတ်များပြီး အစာရေမျိုထဲသို့ ပြန်ဆန်တက်ပြီး အစာစားသည့်အခါ အစာမကြေဖြစ်တတ်ပါသည်။
အစားများပြီး အစာမကြေမဖြစ်ရအောင် ပြည့်အင်အောင် စားသောက်ခြင်းရှောင်ပြီး သင့်တင့်သော ပမာဏသာစားပေးခြင်း၊ ပမာဏနည်းနည်းနှင့် အကြိမ်ရေခွဲပြီး စားပေးခြင်း၊ အစာစားလျှင် မြန်မြန်မစားပဲ သေချာကြေညက်အောင် အချိန်ယူစားပေးခြင်း၊ အစာချေဖျက်ရန် ခက်သော အစားအစာများရှောင်ခြင်း၊ ညအိပ်ခါနီး အစားပြည့်အင်အောင် စားခြင်းမပြုခြင်း၊ အစားစားသောက်ပြီးလျှင် လှဲလျောင်းခြင်းမပြုပဲ လမ်းလျှောက်ပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပေးနိုင်သည်။ အဝစား buffet ကဲ့သို့ အစားစားပြီးသည့်အခါ၊ အစားများပြီး အစာမကြေဖြစ်သည့်အခါ Aluminium/Magnesium hydroxide၊ simethicone စသည်တို့ ပါဝင်သော အစာကြေ လေထိုးလေအောင့် သက်သာဆေးများကို သောက်သုံးပေးနိုင်ပါသည်။
Author : Dr. Yee Mon
