ယားယံေစတဲ့ အေရျပားေပၚက အဖုအပိမ့္ေတြ
႐ုတ္တရက္ အေရျပားမွာ အနီကြက္ေတြ အဖုအပိမ့္လိုက္ထြက္ၿပီး ယားယံတာမ်ိဳး ခံစားဖူးပါသလား။ ယားလို႔ ကုတ္ရင္းကုတ္ရင္းကေန ရဲၿပီး အဖုအပိမ့္ေတြ ထြက္လာဖူးပါသလား။ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက အင္ပ်ဥ္လို႔ သိထားၾကပါတယ္။ အင္ပ်ဥ္ဆိုတာ ယားယံၿပီး နီရဲေနတဲ့ အပိမ့္ေတြ ျပင္လိုက္ ထြက္လာတာမ်ိဳးကို ေခၚတာပါ။ ကိုင္ၾကည့္ရင္လည္း ပုံမွန္ထက္စာရင္ ပူေနတတ္ပါတယ္။
ဘာလို႔ အပိမ့္အႀကီးႀကီးေတြ ျပင္လိုက္ထြက္တာလဲဆိုေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာရဲ႕ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ တစ္ခုေၾကာင့္ပါ။ ဓာတ္မတည့္တာ တစ္ခုခုနဲ႔ ေတြ႕တဲ့အခါ ခႏၶာကိုယ္က histamine လို႔ေခၚတဲ့ ဓာတ္တစ္မ်ိဳး ထြက္ပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ေၾကာင့္ ဆံခ်ည္မွ်င္ေသြးေၾကာေတြထဲကေန အရည္ေတြ စိမ့္ထြက္လာပါတယ္။ စိမ့္ထြက္လာတဲ့ အရည္ေတြဟာ အေရျပားေအာက္မွာ စုၿပီး အပိမ့္အႀကီးႀကီးေတြကို ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တာလဲဆိုရင္ အဓိက ကေတာ့ ဓာတ္မတည့္တာေၾကာင့္ပါ။ လူတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ ဓာတ္မတည့္ျဖစ္ေစတဲ့ အရာေတြ မတူတာမို႔ ဘာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေသခ်ာေျပာဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ဓာတ္မတည့္ျဖစ္တတ္ၾကတာကေတာ့
• ေဆးဝါးေတြ ( အဓိကအားျဖင့္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြ ၊ ပိုးသတ္ေဆးေတြ၊ ေသြးေပါင္က်ေဆးေတြထဲက တခ်ိဳ႕ေသာ အမ်ိဳးအစားေတြကို ဓာတ္မတည့္တာ မ်ားပါတယ္။)
• အစားအစာေတြထဲမွာဆို ပင္လယ္စာလိုမ်ိဳး ၊ ေျမပဲလို အေစ့အဆန္မ်ိဳးေတြကို ဓာတ္မတည့္တာ မ်ားပါတယ္။
• တခ်ိဳ႕ေတြက် တိရစာၦန္ေတြရဲ႕ အေမႊးအမွ်င္ေတြကို ဓာတ္မတည့္တတ္ၾကဘူး
• ၿပီးေတာ့ အျဖစ္မ်ားေသးတာက အေမႊးနံသာ ပါတဲ့ အလွကုန္ပစၥည္း ၊ ဆပ္ျပာလိုမ်ိဳးေတြကလည္း ဓာတ္မတည့္မႈေတြကို ျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။
• ပူျပင္းတဲ့ ရာသီလိုမ်ိဳးမွာဆို ထြက္တဲ့ေခြၽးေတြကို ဓာတ္မတည့္တာမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။ ေခြၽးထြက္ၿပီး အပိမ့္ေတြ ထြက္လာတာမ်ိဳးေတြေပါ့။
• ေနာက္တစ္ခုက အမႈိက္ေတြ အမႈန္အမႊားေတြကို ဓာတ္မတည့္တာ (ဖုန္ထူတဲ့ေနရာမ်ိဳးကို သြားၿပီးမွ အင္ပ်ဥ္ေတြ ထြက္လာတာမ်ိဳး)
• ၿပီးေတာ့ ပန္းဝတ္မႈန္ေတြကို ဓာတ္မတည့္တဲ့သူေတြလည္း ရွိေသးတယ္။
ဒီႏိုင္ငံအေနနဲ႔ဆို အင္ပ်ဥ္ထၿပီဆို မေမ့မေလ်ာ့ ထည့္စဥ္းစားရမွာ တစ္ခုက သန္ေကာင္ တုတ္ေကာင္ေတြ ေၾကာင့္။ သန္ေကာင္ တုတ္ေကာင္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုလည္း အင္ပ်ဥ္ထတတ္ပါေသးတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကိုယ္ခႏၶာအတြင္းပိုးဝင္တာမ်ိဳး (ဥပမာ တုပ္ေကြးပိုးလိုမ်ိဳး ၊ အသည္းေရာင္အသားဝါ ဘီပိုးလိုမ်ိဳးေတြ ဝင္လို႔ရွိရင္လည္း အင္ပ်ဥ္ထြက္ၿပီး ယားယံတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္)။ ၿပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕နာတာရွည္ေရာဂါေတြ ဥပမာေျပာရရင္ လည္ပင္းႀကီးေရာဂါေတြ အေရျပားေလးဖက္နာေရာဂါ ခံစားေနရသူေတြမွာဆိုလည္း အေၾကာင္းအရင္း ေသခ်ာမရွိဘဲ အင္ပ်ဥ္ထြက္တာမ်ိဳး ႀကဳံေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။
တခ်ိဳ႕က် ေလ့က်င့္ခန္းလုပ္ၿပီး အင္ပ်ဥ္ထြက္တာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္သလို တခ်ိဳ႕က်လည္း အေရျပားကို ပြတ္ေနရင္း ကုတ္ေနရင္းကေန အင္ပ်ဥ္ေတြ ျပင္လိုက္ႀကီးထြက္လာတာမ်ိဳး ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ စိတ္ဖိစီးမႈေတြကလည္း အင္ပ်ဥ္ထြက္တာကို ပိုဆိုးေစပါေသးတယ္။
အင္ပ်ဥ္ထြက္တာကို ဘယ္လိုကာကြယ္ၾကမလဲ။ အဓိကကေတာ့ ျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေရွာင္ရမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ အင္ပ်ဥ္ထြက္တဲ့သူေတြကို အႀကံေပးခ်င္တာ တစ္ခုကေတာ့ ဒိုင္ယာရီလို စာအုပ္မ်ိဳးနဲ႔ ေရးမွတ္ထားဖို႔ပါ။ ဘာေတြကို စားမိတယ္ ဘာေတြသုံးမိတယ္ဆိုတာကို ေရးမွတ္ထားျခင္းျဖင့္ ကိုယ္ဘာကို မတည့္လဲဆိုတာကို အလြယ္တကူ သိႏိုင္ပါလိ့မ္မယ္။
အဝတ္အစားဆိုလည္း ေပါ့ေပါ့ပါးပါးနဲ႔ သက္ေတာ့င္သက္သာ ရွိတာမ်ိဳးကို ေ႐ြးခ်ယ္ဝတ္ဆင္သင့္ပါတယ္။ အနံ႔ျပင္းတဲ့ အလွျပင္ပစၥည္းေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။ အေၾကာင္းတစ္ခုခုေၾကာင့္ အေရျပား ယားယံတဲ့အခါမွာလည္း ပြတ္တာမ်ိဳး ကုတ္တာမ်ိဳး မလုပ္ဘဲ ေရခဲဝတ္ေလး ကပ္ေပးတာမ်ိဳး လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ အယားသက္သာေစတဲ့ ဘာမီတြန္လိုမ်ိဳး စီထရီစင္းလိုမ်ိဳးေဆးေတြကို ေဆာင္ထားသင့္ပါတယ္။ ၆ လတစ္ခါ ပုံမွန္သန္ခ်ေပးပါ။
ဘယ္လိုအခ်ိန္မွာ ဆရာဝန္ျပသင့္သလဲဆိုရင္ အင္ပ်ဥ္ထြက္တာ ၂ ရက္ထက္ ပိုၾကာလာရင္ ၊ မတည့္တာေတြကို ေရွာင္ေနရက္နဲ႔ကို မၾကာခဏ ျဖစ္ေနရင္ ၊ အင္ပ်ဥ္ေတြက အမ်ားႀကီး ပ်ံ႕သြားရင္ ၊ အသက္ရွဴၾကပ္လာတာမ်ိဳးပါ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ အျမန္ဆုံး ျပသသင့္ပါတယ္။
Author : Dr. ေမ
ယားယံစေတဲ့ အရေပြားပေါ်က အဖုအပိမ့်တွေ
ရုတ်တရက် အရေပြားမှာ အနီကွက်တွေ အဖုအပိမ့်လိုက်ထွက်ပြီး ယားယံတာမျိုး ခံစားဖူးပါသလား။ ယားလို့ ကုတ်ရင်းကုတ်ရင်းကနေ ရဲပြီး အဖုအပိမ့်တွေ ထွက်လာဖူးပါသလား။ လူတော်တော်များများက အင်ပျဉ်လို့ သိထားကြပါတယ်။ အင်ပျဉ်ဆိုတာ ယားယံပြီး နီရဲနေတဲ့ အပိမ့်တွေ ပြင်လိုက် ထွက်လာတာမျိုးကို ခေါ်တာပါ။ ကိုင်ကြည့်ရင်လည်း ပုံမှန်ထက်စာရင် ပူနေတတ်ပါတယ်။
ဘာလို့ အပိမ့်အကြီးကြီးတွေ ပြင်လိုက်ထွက်တာလဲဆိုတော့ ကိုယ်ခန္ဓာရဲ့ ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ် တစ်ခုကြောင့်ပါ။ ဓာတ်မတည့်တာ တစ်ခုခုနဲ့ တွေ့တဲ့အခါ ခန္ဓာကိုယ်က histamine လို့ခေါ်တဲ့ ဓာတ်တစ်မျိုး ထွက်ပါတယ်။ အဲဒီဓာတ်ကြောင့် ဆံချည်မျှင်သွေးကြောတွေထဲကနေ အရည်တွေ စိမ့်ထွက်လာပါတယ်။ စိမ့်ထွက်လာတဲ့ အရည်တွေဟာ အရေပြားအောက်မှာ စုပြီး အပိမ့်အကြီးကြီးတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။
ဘာကြောင့်ဖြစ်တာလဲဆိုရင် အဓိက ကတော့ ဓာတ်မတည့်တာကြောင့်ပါ။ လူတစ်ယောက်နဲ့ တစ်ယောက် ဓာတ်မတည့်ဖြစ်စေတဲ့ အရာတွေ မတူတာမို့ ဘာကြောင့်ဖြစ်တယ်ဆိုတာ သေချာပြောဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ များသောအားဖြင့် လူတော်တော်များများ ဓာတ်မတည့်ဖြစ်တတ်ကြတာကတော့
• ဆေးဝါးတွေ ( အဓိကအားဖြင့် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးတွေ ၊ ပိုးသတ်ဆေးတွေ၊ သွေးပေါင်ကျဆေးတွေထဲက တချို့သော အမျိုးအစားတွေကို ဓာတ်မတည့်တာ များပါတယ်။)
• အစားအစာတွေထဲမှာဆို ပင်လယ်စာလိုမျိုး ၊ မြေပဲလို အစေ့အဆန်မျိုးတွေကို ဓာတ်မတည့်တာ များပါတယ်။
• တချို့တွေကျ တိရစ္ဆာန်တွေရဲ့ အမွှေးအမျှင်တွေကို ဓာတ်မတည့်တတ်ကြဘူး
• ပြီးတော့ အဖြစ်များသေးတာက အမွှေးနံသာ ပါတဲ့ အလှကုန်ပစ္စည်း ၊ ဆပ်ပြာလိုမျိုးတွေကလည်း ဓာတ်မတည့်မှုတွေကို ဖြစ်စေတတ်ပါတယ်။
• ပူပြင်းတဲ့ ရာသီလိုမျိုးမှာဆို ထွက်တဲ့ချွေးတွေကို ဓာတ်မတည့်တာမျိုးလည်း ရှိပါတယ်။ ချွေးထွက်ပြီး အပိမ့်တွေ ထွက်လာတာမျိုးတွေပေါ့။
• နောက်တစ်ခုက အမှိုက်တွေ အမှုန်အမွှားတွေကို ဓာတ်မတည့်တာ (ဖုန်ထူတဲ့နေရာမျိုးကို သွားပြီးမှ အင်ပျဉ်တွေ ထွက်လာတာမျိုး)
• ပြီးတော့ ပန်းဝတ်မှုန်တွေကို ဓာတ်မတည့်တဲ့သူတွေလည်း ရှိသေးတယ်။
ဒီနိုင်ငံအနေနဲ့ဆို အင်ပျဉ်ထပြီဆို မမေ့မလျော့ ထည့်စဉ်းစားရမှာ တစ်ခုက သန်ကောင် တုတ်ကောင်တွေ ကြောင့်။ သန်ကောင် တုတ်ကောင်တွေ ရှိနေတယ်ဆိုလည်း အင်ပျဉ်ထတတ်ပါသေးတယ်။ ပြီးတော့ ကိုယ်ခန္ဓာအတွင်းပိုးဝင်တာမျိုး (ဥပမာ တုပ်ကွေးပိုးလိုမျိုး ၊ အသည်းရောင်အသားဝါ ဘီပိုးလိုမျိုးတွေ ဝင်လို့ရှိရင်လည်း အင်ပျဉ်ထွက်ပြီး ယားယံတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်)။ ပြီးတော့ တချို့နာတာရှည်ရောဂါတွေ ဥပမာပြောရရင် လည်ပင်းကြီးရောဂါတွေ အရေပြားလေးဖက်နာရောဂါ ခံစားနေရသူတွေမှာဆိုလည်း အကြောင်းအရင်း သေချာမရှိဘဲ အင်ပျဉ်ထွက်တာမျိုး ကြုံတွေ့ရတတ်ပါတယ်။
တချို့ကျ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပြီး အင်ပျဉ်ထွက်တာမျိုး ဖြစ်တတ်သလို တချို့ကျလည်း အရေပြားကို ပွတ်နေရင်း ကုတ်နေရင်းကနေ အင်ပျဉ်တွေ ပြင်လိုက်ကြီးထွက်လာတာမျိုး ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုတွေကလည်း အင်ပျဉ်ထွက်တာကို ပိုဆိုးစေပါသေးတယ်။
အင်ပျဉ်ထွက်တာကို ဘယ်လိုကာကွယ်ကြမလဲ။ အဓိကကတော့ ဖြစ်စေတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို ရှောင်ရမှာပါ။ ဒါကြောင့် အင်ပျဉ်ထွက်တဲ့သူတွေကို အကြံပေးချင်တာ တစ်ခုကတော့ ဒိုင်ယာရီလို စာအုပ်မျိုးနဲ့ ရေးမှတ်ထားဖို့ပါ။ ဘာတွေကို စားမိတယ် ဘာတွေသုံးမိတယ်ဆိုတာကို ရေးမှတ်ထားခြင်းဖြင့် ကိုယ်ဘာကို မတည့်လဲဆိုတာကို အလွယ်တကူ သိနိုင်ပါလိ့မ်မယ်။
အဝတ်အစားဆိုလည်း ပေါ့ပေါ့ပါးပါးနဲ့ သက်တော့င်သက်သာ ရှိတာမျိုးကို ရွေးချယ်ဝတ်ဆင်သင့်ပါတယ်။ အနံ့ပြင်းတဲ့ အလှပြင်ပစ္စည်းတွေကို ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါတယ်။ အကြောင်းတစ်ခုခုကြောင့် အရေပြား ယားယံတဲ့အခါမှာလည်း ပွတ်တာမျိုး ကုတ်တာမျိုး မလုပ်ဘဲ ရေခဲဝတ်လေး ကပ်ပေးတာမျိုး လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ အယားသက်သာစေတဲ့ ဘာမီတွန်လိုမျိုး စီထရီစင်းလိုမျိုးဆေးတွေကို ဆောင်ထားသင့်ပါတယ်။ ၆ လတစ်ခါ ပုံမှန်သန်ချပေးပါ။
ဘယ်လိုအချိန်မှာ ဆရာဝန်ပြသင့်သလဲဆိုရင် အင်ပျဉ်ထွက်တာ ၂ ရက်ထက် ပိုကြာလာရင် ၊ မတည့်တာတွေကို ရှောင်နေရက်နဲ့ကို မကြာခဏ ဖြစ်နေရင် ၊ အင်ပျဉ်တွေက အများကြီး ပျံ့သွားရင် ၊ အသက်ရှူကြပ်လာတာမျိုးပါ ဖြစ်လာခဲ့ရင်တော့ ဆရာဝန်နဲ့ အမြန်ဆုံး ပြသသင့်ပါတယ်။
Author : Dr. မေ
