အရေပြားဆိုတာဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အကြီးမား ကျယ်ပြန့်ဆုံး အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်း ဖြစ်တဲ့အပြင် ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ကိုယ်ခန္ဓာကို ပြင်ပ ပတ်ဝန်းကျင်ရဲ့ အပူဒဏ် အအေးဒဏ် လေဒဏ်စတာတွေကနေ ကာကွယ်ပေးထားတဲ့ခံတပ်ကြီးတစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။
အရွယ်ရောက်ပြီးသူတစ်ယောက်ရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိသမျှ အရေပြား စုစုပေါင်းရဲ့ အလေးချိန်ဟာ အကြမ်းအားဖြင့် ၈ပေါင်ကနေ ၁၁ပေါင်လောက် ရှိနိုင်ပါတယ်။ အရေပြားရဲ့ အဓိကကျတဲ့လုပ်ဆောင်ချက်တွေကတော့
ပြင်ပကနေလာတဲ့ ပိုးမွှားတွေ၊ ဖုန်တွေ၊ အဆိပ်တောက် ဖြစ်စေတဲ့ဟာတွေကို ခန္ဓာကိုယ်ထဲကိုအလွယ်တကူ ဝင်ရောက်မှုမရှိအောင် ကာကွယ်ပေးတာနဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အပူချိန်ကို ပတ်ဝန်းကျင် အပူချိန်ပေါ်လိုက်ပြီး မျှတအောင် ထိန်းပေးတာ ဖြစ်ပါတယ်။
အရေပြားမှာ ရေ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း၊ ပရိုတင်း ၂၅ ရာခိုင်နှုန်းနဲ့ အဆီဓါတ် ၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ပါရှိပြီး အလွှာသုံးလွှာ ပါရှိပါတယ်။
၁။Epidermis အက်ပီဒါးမစ်လို့ခေါ်တဲ့ အပြင်ဆုံးလွှာ သို့မဟုတ် အပေါ်ဆုံးလွှာ
ထိုအလွှာကို ဆေးပညာအရ စထရာတန်ကော်နီယန် (Stratum corneum) လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။
ထိုအလွှာဟာ တချို့နေရာတွေ (ဥပမာ မျက်ခွံ)မှာ အလွန်ပါးပြီး တချို့နေရာတွေ (ဥပမာ ခြေဖဝါး၊လက်ဖဝါး)မှာ အလွန်ထူပါတယ်။ အရေပြား အသားရောင်ကို ဖော်ပြပေးတဲ့ melanocytes (မယ်လနင် ထုတ်ပေးသော ဆဲလ်များ)တွေဟာလည်း ဒီအလွှာထဲမှာ ရှိပါတယ်။ ထို melanocytes တွေက melanin Pigment လို့ခေါ်တဲ့ အနက်ရောင်ချယ်ဆေး ကို ထုတ်ပေးပြီး အသားအရောင် ကွဲ ပြားမှုကိုဖြစ်စေပါတယ်။
၂။ Dermis ဒါးမစ်လို့ခေါ်တဲ့ အလယ်လွှာ
ဒီ ဒါးမစ်လို့ခေါ်တဲ့အလယ်လွှာက အရေပြားအလွှာ သုံးလွှာထဲမှာ အထူဆုံးအလွှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အထူဆုံးဖြစ်နေရတာကလည်း သူ့ထဲမှာ အာရုံကြောတွေ၊ သွေးကြောတွေ၊ အဆီဆဲလ်တွေ၊ ချွေးနဲ့ အဆီဂလင်းတွေ၊ အမွှေးထွက်အိတ်ကလေးတွေ (hair follicles) စသဖြင့် ပါရှိနေလို့ပါ။ ပူတဲ့အရာတစ်ခုခု (ဥပမာ မီးပူ၊ ရေနွေးပူအိုး၊ ဖယောင်းတိုင်မီး) ကို မတော်တဆ ထိမိတဲ့အခါမှာ လက်ကို ချက်ချင်းရုတ်သိမ်းတာဟာ ဒီဒါးမစ်အလွှာထဲမှာရှိတဲ့ အာရုံကြောတွေကြောင့် ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါတွေအပြင် ဒီအလယ်လွှာမှာ ကိုလက်ဂျင် (Collagen)နဲ့ အီလက်စတင်(Elastin) ဆိုတဲ့ ပရိုတင်းနှစ်မျိုးလည်း ပါရှိပါတယ်။ ကိုလက်ဂျင်ပရိုတင်းကတော့ အရေပြားကိုသန်မာအောင် တာရှည်ခံအောင်လုပ်ဆောင်ပေးပြီး၊ အီလက်စတင် ပရိုတင်းကတော့ အရေပြားကို ကျုံနိုင်ဆန့်နိုင်အောင် လုပ်ဆောင်ပေးပါတယ်။
၃။Hypodermis ဟိုက်ပိုဒါးမစ်လို့ခေါ်တဲ့ အတွင်းဆုံးအလွှာ
အတွင်းဆုံးအလွှာကိုတော့ အဆီ (fat) နဲ့ ကော်နစ်တစ်တသျှုး (connective tissue)ခေါ်ဆက်စပ်တသျှုး တွေနဲ့ဖွဲ့စည်းထားပါသည်။ အဆီလွှာကတော့ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့အပူချိန်ကို ထိန်းပေးပြီး ချော်လဲတာတွေ၊ ပြုတ်ကျတာတွေ ဖြစ်တဲ့အခါ အရိုးကို တိုက်ရိုက်ချက်ချင်း မထိအောင် အကာအကွယ်အလွှာအဖြစ်လဲ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
ကော်နစ်တစ်သျှုး ခေါ် ဆက်စပ်တစ်သျှုးတွေကတော့ ခန္ဓာကိုယ်မှာရှိတဲ့ ကြွက်သားတွေကို အရိုးတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်ပေးတာပါ။
Author : Dr. 528
