(zawgyi)
လိပ္ေခါင္းေရာဂါ
ေမး။ ။ လိပ္ေခါင္းေရာဂါဟာ အေညာင္းထိုင္လြန္းသူ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သူမ်ားမွာ ျဖစ္တတ္တယ္ဆိုတာမွန္သလားဆရာ။ လိပ္ေခါင္းမျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုေနထိုင္ ရမယ္။ လိပ္ေခါင္းကိုဘယ္လိုကုသရမယ္ဆိုတာ ၫႊန္ၾကားေပးပါခင္ဗ်ား။
ဦးတင္ေဖ(က်ိဳက္ထို)
ေျဖ။ ။လိပ္ေခါင္းေရာဂါဆိုတာ အစာေဟာင္းအိပ္ေအာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ေပၚတဲ့ စအိုအသားႏု စူထြက္ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းရင္းမ်ား၊ ဝမ္းခ်ဳပ္သူမ်ား၊ စအိုႏွင့္မစင္အိမ္ပုံမမွန္သူမ်ား၊ စအိုထိန္း ႂကြက္သားအားနည္းသူမ်ား၊ ေရဖ်ဥ္းစြဲသူမ်ား၊ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္မ်ား၊သားအိမ္အလုံးအက်ိတ္ရွိသူ၊သားဥအိမ္အလုံးအက်ိတ္၊ဆီးအိမ္ကင္ဆာနဲ႔ ေအာက္ပိုင္းေသေရာဂါသည္မ်ားမွာ လိပ္ေခါင္းျဖစ္လြယ္တယ္။
ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားသူမ်ား။ ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္၊ အဝလြန္သူ၊ ထိုင္ၿပီးအလုပ္လုပ္သူ၊ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္သူ၊ ဝမ္းေလွ်ာလြန္သူ၊ အစားအေသာက္ပုံစံမမွန္သူမ်ား၊ အဆီနည္းတဲ့ စပ္တဲ့အစာ၊ အရက္ေသာက္သူမ်ားျဖစ္တတ္တယ္။
ေရာဂါလကၡဏာမ်ား။ ။ ေသြးဝမ္းသြားျခင္း၊ အရိအခြၽဲမ်ားသြားျခင္း၊ ဝမ္းကိုက္ျခင္း၊ နာက်င္မႈ မရွိျခင္း၊ တစ္စို႔စို႔ျဖစ္ေနျခင္း၊ ညႇစ္ရင္နာျခင္း၊ ဝမ္းသြားခ်ိန္မွာ လိပ္ေခါင္း နဲ႔ ျပန္ထည့္မရလိပ္ေခါင္းဆိုၿပီးေလးဆင့္ရွိတယ္။
ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳး။ ။ လိပ္ေခါင္းအျပင္ထြက္ၿပီး စအိုနဲ႔ညႇစ္မိကာမာခဲသြားျခင္း၊ လိပ္ေခါင္းအဆင့္(၂) လိပ္ေခါင္း ထိပ္ေရာ္ဘာ ကြင္းခ်ည္နည္း၊ အဆင့္(၃)နဲ႔ ခြဲစိတ္ကုသနည္းႏွင့္ အဆင့္(၄)တို႔ျဖစ္တယ္။
ေနထိုင္စားေသာက္ပုံေျပာင္းျခင္း။ ။ ပုံမွန္အခ်ိန္မွန္အိမ္သာထိုင္ရမယ္။ဝမ္းအရမ္း ညႇစ္တာ၊ေအာင့္ထားတာမလုပ္ရ၊ ဝမ္းေပ်ာ့ေစတဲ့အစာ၊အမွ်င္ပါတဲ့ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္ နဲ႔ သစ္သီးမ်ားမ်ား စားေပးရမယ္။ ေဆးဝါးနည္း။ ေသြးေၾကာက်ဳံ႔ေစတဲ့ ေဆးဝါးေသာက္ျခင္း၊ စအိုတြင္းထည့္တဲ့ ေဆးဝါးသုံးျခင္းတို႔ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္တယ္။
ေရာဂါရွာေဖြျခင္း။ ။ ေရာဂါရာဇဝင္နဲ႔စမ္းသပ္စစ္ေဆးျခင္း၊ အျခားေသြးဝမ္းသြား ေစတဲ့ အေၾကာင္းမ်ားရွိမရွိ စစ္ေဆးျခင္း၊ စအိုတြင္းလက္ထည့္ စစ္ေဆးနည္းနဲ႔ စအိုတြင္းၾကည့္ ကိရိယာနဲ႔စစ္ေဆးျခင္း၊ စအိုနဲ႔အူမႀကီးမွန္ေျပာင္းၾကည့္ရႈစစ္ေဆးျခင္း တို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ခြဲစိတ္တဲ့နည္း။ ။ ေဖာင္းေနတဲ့ေသြးေၾကာထဲေဆးထိုးျခင္း၊သားေရကြင္းပစ္ၿပီးကုသျခင္း၊အနီေအာက္ေရာင္ျခည္နဲ႔ခဲေအာင္ျပဳလုပ္ၿပီးကုသျခင္း၊ ေလဆာေရာင္ျခည္နဲ႔သရီးဒီတီဗီ အကူအညီနဲ႔ ကုသျခင္းတို႔ ျဖစ္တယ္။
ခြဲစိတ္ကုသျခင္း။ ။ လိပ္ေခါင္းအဆင့္(၃)(၄)ကို ခြဲစိတ္ဖယ္ရွားကုသေပးပါတယ္။
အဓိကအခ်က္မ်ား။ ။ အစာေဟာင္းအိမ္နဲ႔စအိုဝေရာဂါလကၡဏာခံစားရတဲ့လူနာမ်ား၊ ေရာဂါျဖစ္ရျခင္းရဲ႕အေၾကာင္းရင္းသိဖို႔စစ္ေဆးရမယ္။ အတြင္းလိပ္ေခါင္းလူနာ မ်ားဟာ စအိုတစ္ဝိုက္သန႔္ရွင္းေရးျပဳလုပ္ျခင္း၊ လုံေလာက္တဲ့အမွ်င္ဓာတ္ပါတဲ့ အစာ စားျခင္း၊ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ျခင္း၊ ဝမ္းညႇစ္တာေရွာင္ျခင္းနဲ႔ ဝမ္းေပ်ာ့ေဆးသုံးျခင္း တို႔လုပ္ႏိုင္တယ္။
Author – ေဒါက္တာလြင္သန႔္
(Unicode)
လိပ်ခေါင်းရောဂါ
မေး။ ။ လိပ်ခေါင်းရောဂါဟာ အညောင်းထိုင်လွန်းသူ၊ ဝမ်းချုပ်တတ်သူများမှာ ဖြစ်တတ်တယ်ဆိုတာမှန်သလားဆရာ။ လိပ်ခေါင်းမဖြစ်အောင် ဘယ်လိုနေထိုင် ရမယ်။ လိပ်ခေါင်းကိုဘယ်လိုကုသရမယ်ဆိုတာ ညွှန်ကြားပေးပါခင်ဗျား။
ဦးတင်ဖေ(ကျိုက်ထို)
ဖြေ။ ။လိပ်ခေါင်းရောဂါဆိုတာ အစာဟောင်းအိပ်အောက်ပိုင်းမှာ ဖြစ်ပေါ်တဲ့ စအိုအသားနု စူထွက်ခြင်း ဖြစ်ပါတယ်။ ဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းများ၊ ဝမ်းချုပ်သူများ၊ စအိုနှင့်မစင်အိမ်ပုံမမှန်သူများ၊ စအိုထိန်း ကြွက်သားအားနည်းသူများ၊ ရေဖျဉ်းစွဲသူများ၊ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ၊သားအိမ်အလုံးအကျိတ်ရှိသူ၊သားဥအိမ်အလုံးအကျိတ်၊ဆီးအိမ်ကင်ဆာနဲ့ အောက်ပိုင်းသေရောဂါသည်များမှာ လိပ်ခေါင်းဖြစ်လွယ်တယ်။
ဖြစ်နိုင်ချေများသူများ။ ။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်၊ အဝလွန်သူ၊ ထိုင်ပြီးအလုပ်လုပ်သူ၊ ဝမ်းချုပ်တတ်သူ၊ ဝမ်းလျှောလွန်သူ၊ အစားအသောက်ပုံစံမမှန်သူများ၊ အဆီနည်းတဲ့ စပ်တဲ့အစာ၊ အရက်သောက်သူများဖြစ်တတ်တယ်။
ရောဂါလက္ခဏာများ။ ။ သွေးဝမ်းသွားခြင်း၊ အရိအချွဲများသွားခြင်း၊ ဝမ်းကိုက်ခြင်း၊ နာကျင်မှု မရှိခြင်း၊ တစ်စို့စို့ဖြစ်နေခြင်း၊ ညှစ်ရင်နာခြင်း၊ ဝမ်းသွားချိန်မှာ လိပ်ခေါင်း နဲ့ ပြန်ထည့်မရလိပ်ခေါင်းဆိုပြီးလေးဆင့်ရှိတယ်။
နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုး။ ။ လိပ်ခေါင်းအပြင်ထွက်ပြီး စအိုနဲ့ညှစ်မိကာမာခဲသွားခြင်း၊ လိပ်ခေါင်းအဆင့်(၂) လိပ်ခေါင်း ထိပ်ရော်ဘာ ကွင်းချည်နည်း၊ အဆင့်(၃)နဲ့ ခွဲစိတ်ကုသနည်းနှင့် အဆင့်(၄)တို့ဖြစ်တယ်။
နေထိုင်စားသောက်ပုံပြောင်းခြင်း။ ။ ပုံမှန်အချိန်မှန်အိမ်သာထိုင်ရမယ်။ဝမ်းအရမ်း ညှစ်တာ၊အောင့်ထားတာမလုပ်ရ၊ ဝမ်းပျော့စေတဲ့အစာ၊အမျှင်ပါတဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက် နဲ့ သစ်သီးများများ စားပေးရမယ်။ ဆေးဝါးနည်း။ သွေးကြောကျုံ့စေတဲ့ ဆေးဝါးသောက်ခြင်း၊ စအိုတွင်းထည့်တဲ့ ဆေးဝါးသုံးခြင်းတို့ ဆောင်ရွက်နိုင်တယ်။
ရောဂါရှာဖွေခြင်း။ ။ ရောဂါရာဇဝင်နဲ့စမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း၊ အခြားသွေးဝမ်းသွား စေတဲ့ အကြောင်းများရှိမရှိ စစ်ဆေးခြင်း၊ စအိုတွင်းလက်ထည့် စစ်ဆေးနည်းနဲ့ စအိုတွင်းကြည့် ကိရိယာနဲ့စစ်ဆေးခြင်း၊ စအိုနဲ့အူမကြီးမှန်ပြောင်းကြည့်ရှုစစ်ဆေးခြင်း တို့ လိုအပ်ပါတယ်။
ခွဲစိတ်တဲ့နည်း။ ။ ဖောင်းနေတဲ့သွေးကြောထဲဆေးထိုးခြင်း၊သားရေကွင်းပစ်ပြီးကုသခြင်း၊အနီအောက်ရောင်ခြည်နဲ့ခဲအောင်ပြုလုပ်ပြီးကုသခြင်း၊ လေဆာရောင်ခြည်နဲ့သရီးဒီတီဗီ အကူအညီနဲ့ ကုသခြင်းတို့ ဖြစ်တယ်။
ခွဲစိတ်ကုသခြင်း။ ။ လိပ်ခေါင်းအဆင့်(၃)(၄)ကို ခွဲစိတ်ဖယ်ရှားကုသပေးပါတယ်။
အဓိကအချက်များ။ ။ အစာဟောင်းအိမ်နဲ့စအိုဝရောဂါလက္ခဏာခံစားရတဲ့လူနာများ၊ ရောဂါဖြစ်ရခြင်းရဲ့အကြောင်းရင်းသိဖို့စစ်ဆေးရမယ်။ အတွင်းလိပ်ခေါင်းလူနာ များဟာ စအိုတစ်ဝိုက်သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ခြင်း၊ လုံလောက်တဲ့အမျှင်ဓာတ်ပါတဲ့ အစာ စားခြင်း၊ ရေများများသောက်ခြင်း၊ ဝမ်းညှစ်တာရှောင်ခြင်းနဲ့ ဝမ်းပျော့ဆေးသုံးခြင်း တို့လုပ်နိုင်တယ်။
Author – ဒေါက်တာလွင်သန့်
