အသားအရေရဲ့ကောင်းခြင်းဟာ အမျိုးသမီးများရဲ့ ကောင်းခြင်းငါးဖြာထဲမှာ ပါဝင်ပါတယ်။
သည်တစ်ပတ် မင်္ဂလာ မောင်မယ်ကျန်းမာရေးစကားဝိုင်းမှာ အရေပြားရဲ့ အလှအကြောင်း
ဆွေးနွေးထားတယ်။
မောင် – အရေပြားရဲ့ထူးခြားမှု ဆွေးနွေးပေးပါဆရာ ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – အရေပြားဆိုရာမှာ အရေပြား ၊ ဆံပင် ၊ လက်သည်း ၊ ခြေသည်း၊
အမွှေးအမျှင်နဲ့ ချွေးအိတ်များ ပါဝင်ပါတယ်။ ဆံခြည်မျှင်ဟာ အရေပြားထဲကနေ Hair Follicle ဆိုတဲ့
ဆံချည်မျှင်အိတ်က ထွက်လာတယ်။ ဆံချည်မျှင်ရဲ့ အတွင်းဘက်ဆုံးမှာ မယ်ဒါလာအလွှာရှိတယ်။
နောက် ကော့ထက် ၊ နောက် ကျူတီကယ်ခေါ် ကာရာတင်က ငါးကြေးခွံလို အထပ်လိုက်ရှိတယ်။
မယ် – ဆံပင်က လူတစ်ယောက်အတွက် မရှိမဖြစ်ပဲ ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ဟုတ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အမျိုးသမီးတွေအတွက်
ဆံပင်ရဲ့ကောင်းခြင်းက အထူးအရေးပါတယ်။ ရုပ်ရည်ရူပကာနဲ့ အခြားဆွဲဆောင်မှုလည်းရှိပါတယ်။
ဆံပင်က နေရောင်ခြည်ကာကွယ်ပေးတဲ့အပြင် ဦးရေပြားရဲ့ အပူအအေးကိုမျှတစေပါတယ်။
ဆံချည်မျှင်အိတ်မှာ အာရုံကြောမျှင်တွေ အမြောက်အမြားရှိတဲ့အတွက် ဆံပင်ကတစ်ဆင့်
သိမ်မွေ့နူးညံတဲ့ အထိအတွေ့ခံစားရရှိတယ် ။
မောင် – ဆံပင်တစ်ချောင်းရဲ့အသက်နဲ့ လူတစ်ယောက်မှာ ဆံပင်ဘယ်နှစ်ချောင်းပါနိုင်သလဲ
ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ဆံပင်တစ်ချောင်းသာ သေတဲ့အထိ အသက်ရှင်နိုင်တယ်။
ကြီးထွားရှင်သန်တဲ့အဆင့် ခေတ္တနားတဲ့အဆင့် လုံးဝရှည်ထွက်ခြင်းမရှိတဲ့ ဆံပင်ဆိုပြီး
အဆင့်သုံးဆင့်ရှိတယ် ။ ကျွတ်တဲ့ဆံပင်အစား အသစ်ထွက်လာတဲ့ ဆံခြည်နုလေးတွေ
သံသရာလည်နေတယ်။ လူတစ်ယောက်ဟာ တစ်ရက်ကို ဆံပင်ချောင်းရေ ၅၀ကနေ ၁၀၀ထိ
ပုံမှန်ကျွတ်ထွက်ပါတယ်။ လူတစ်ယောက်မှာ ဆံပင်တစ်သန်းမှ နှစ်သန်းထိရှိနိုင်ပါတယ်။
မယ် – ဆံပင်ကျွတ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကရော ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ငှက်ဖျားရောဂါ အူရောင်ငန်းဖျားရောဂါစတဲ့ နာတာရှည်ရောဂါ၊
အပြင်းဖျားရောဂါ ၊ သွေးအားနည်းရောဂါ၊ အာဟာရချို့တဲ့ရောဂါများမှာ ဆံပင်ကျွတ်တတ်ပါတယ်။
ကင်ဆာဆေးသုံးရခြင်း၊ ဟော်မုန်းပြောင်းလဲခြင်း၊ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ သွေးဆုံးပြီးချိန်တို့မှာ
ဆံပင်ကျွတ်တတ်သလို စိတ်ဖိစီးမှုများရင် ကျွတ်တယ်။ SLE လိုအရေပြားလေးဖက်နာရောဂါနဲ့
လည်ပင်းအကျိတ်ရောဂါတို့ရှိရင်လည်း ဆံပင်ပါးတတ်ပါတယ်။
မောင်- ဆံပင်ကျွတ်တိုင်း စိတ်ပူစရာလိုသလားဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ဆံပင်ဆိုတာ အချိန်တန်ရင် ကျွတ်မှာပဲ ။ ဆံပင်မကျွတ်စေဖို့
တတ်နိုင်သမျှ ဂရုစိုက်ဖို့လိုပါတယ်။ အကြောင်းမရှိလဲ ဆံပင်ကျွတ်ရင် ၊ ပါးလာရင် ဆရာဝန်နဲ့
ပြသဖို့လိုပါမယ်။ ဆံပင်ကျွတ်တိုင်း စိတ်ပူဖို့မလိုပါ။
မယ် – အားဆေးတွေကြောင့် ဆံပင်ကျွတ်နိုင်သလားဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ငါးကြီးဆီ ဗီတင်မင်အေ များများသောက်ရင် ဆံပင်ကျွတ်တတ်တယ်။
စိတ်ဖိစီးရင် ပိုပြီးကျွတ်တယ်။ ဆံပင်ကျွတ်တာ အခြားရောဂါကင်ဆာနဲ့
လည်ပင်းအကျိတ်ရောင်ရောဂါတို့ ဂရုစိုက်ဖို့လိုပါတယ်။
မောင် – ဆံပင်လည်း အာဟာရလိုမှာပေါ့ ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – လိုပါတယ်။ အာဟာရမျှတအောင် စားသင့်တယ်။ အသားဓာတ်
ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ သစ်သီးများ ပြည့်ပြည့်ဝဝစားပေးသင့်တယ်။
မယ် – ဆံပင်ကိုကြည့်ပြီး လူတစ်ယောက်ရဲ့ ကျန်းမာရေးခန့်မှန်းနိုင်တာပေါ့ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – အာဟာရချို့တဲ့တဲ့သူရဲ့ဆံပင်ကပါးနေတတ်တယ်။ မွဲခြောက်ခြောက်၊
ဖြူရော်ရော်နဲ့ အဆီမရှိသလိုတွေ့ရတယ်။ ဗီတာမင်အီး အပါအဝင် အားဆေးများလိုအပ်သလို
မှီဝဲသင့်ပါတယ်။ ရေသောက်ရမယ်။
မောင် – ခေါင်းမှန်မှန်ဖြီးသင့်တာပေါ့ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ခေါင်းမှန်မှန်ဖြီးတဲ့ဆံပင်နဲ့ တစ်ခါတစ်ရံမှ ဖြီးတဲ့ဆံပင်ကွာတယ်။
ဆံကေသာကို သပ်သပ်ရပ်ရပ် သန့်သန့်ရှင်းရှင်းနဲ့ရှိရင် စိတ်ကြည်လင်ပြီး အဆီပိုထွက်လာကာ
သဘာဝအတိုင်း ပြောင်လက်စေနိုင်ပါတယ်။
မယ် – ဘီးရွေးချယ်သင့်ပါသလားဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – အမျိုးသားတွေအတွက် ဘီးရွေးချယ်ဖို့ သိပ်မလိုအပ်ပေမဲ့
အမျိုးသမီးတွေမှာ သူ့နေရာနဲ့သူ အသုံးပြုသင့်တဲ့ ဘီးအမျိုးအစား ဒီဇိုင်းပုံစံအမျိုးမျိုးရှိပါတယ်။
ဆံပင်ကိုသင့်တော်တဲ့ ဘီးနဲ့ ဖြီးသင့်တယ်။
မောင် – ဗောက်အကြောင်း ပြောပြပါဦးဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ခေါင်းဖြီးတဲ့အခါ အကြေးခွံသေးသေးလေးတွေလို ဖွာပြီးကျလာရင်
ဗောက်ခေါ်တယ်။ အရေပြားမှိူတစ်မျိုးကြောင့် ဖြစ်ရတယ်။ သာမာန်ဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်ရှိနိုင်တဲ့အပြင် HIV
လူနာနဲ့ အာဟာရချို့တဲ့သူတွေမှာ ပိုပြီးအတွေ့ရများတတ်ပါတယ်။
မယ် – ဘယ်လိုခေါင်းလျှော်ရည်မျိုး ရွေးသင့်လဲ ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ကီတိုကိုနစောဆိုတဲ့ မှိုသတ်ဆေးပါဝင်တဲ့ ခေါင်းလျှော်ရည်ကို
ဆလေနီယမ်တာဖိတ်ပါတဲ့ ခေါင်းလျှော်ရည်သုံးပေးရင် သက်သာနိုင်ပါတယ်။
ယင်းခေါင်းလျှော်ရည်မျိုးသုံးရင် အခြားခေါင်းလျှော်ရည် သုံးသလို ချက်ချင်းရေလောင်းချခြင်းမပြုဘဲ
နည်းနည်းကြာငါးမိနစ်လောက်နေပြီး ရေလောင်းချမှ အာနိသင်ရရှိနိုင်ပါတယ်။
မောင် – သန်းစွဲနေရင်ရော ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – အခန်းဖော် ခရီးဖော်တွေမှာ သန်းရှိရင် ကိုယ့်ကိုကူးဖို့ ပြဿနာရှိတယ်။
ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များသလို အမျိုးသမီးတွေမှာ အဖြစ်များတယ်။ ဦးထုပ်၊ ခေါင်းအုံးမှ တဆငိ့
ကူးနိုင်ပါတယ်။
မယ် – သန်းထူတဲ့ဆံပင်ကို ဘယ်လိုရှင်းပစ်သင့်လဲဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ပိုးသတ်ဆေး ဝ.၅ရာခိုင်နှုန်းပြင်းအားရှိ မာလာသီယွန်ကို ခေါင်းမှာ
အုန်းဆီလိမ်းသလို တစ်ပတ်ကိုတစ်ကြိမ်နဲ့ နှစ်ပတ်လောက်လိမ်းရုံနဲ့ သန်းဥပါ ကင်းစင်နိုင်ပါတယ်။
လင်ဒိန်းပိုးသတ်ဆေး ၁ရာခိုင်နှုန်းပါဝင်တဲ့ ဆေးရည်နဲ့ ခေါင်းကို သုံးလေးမိနစ်ကြာလောက်လိမ်းပေးပြီး
ခဏကြာရင် လျှော်ပေးမယ်ဆိုလည်း ပျောက်နိုင်ပါတယ်။ ကိုယ်ဝန်ဆောင်နဲ့ နို့တိုက်မိခင်မှာတော့
မသုံးသင့်ပါ။
မောင် – သန်းပြန်မစွဲအောင်ဘယ်လိုနေသင့်လဲ ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – သန်းပြန်မစွဲအောင် တစ်ကိုယ်ရည်သန့်ရှင်းရေးကောင်းဖို့နဲ့ ဘီး၊ ဦးထုပ်၊
ခေါင်းအုံးစတာတွေကို အရောရော အနှောနှောမသုံးဖို့ အရေးကြီးတယ်။
မယ် – ဆံပင်ဖြူတာကရော ဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – အသက်၅၀ကျော်ရင် ဆံပင်စပြီးဖြူတာ ဇရာအရဖြူတာပါ။
အသက်၃၅နှစ်မတိုင်မီ ဆံပင်ဖြူတယ်ဆိုရင် အချိန်မတိုင်မီ ဖြူတာခေါ်ပြီး မျိုးရိုးလိုက်ပါတယ်။
တခြားရောဂါ ခရှန်ရောဂါစုနှင့် အခြားရောဂါများကြောင့် ဆံပင်ဖြူနိုင်ပါတယ်။ အာဟာရမမျှတရင်
ဆံပင်ဖြူသလို သွေးထဲ သံဓာတ်ချို့တဲ့ရင်လည်း ဆံပင်ဖြူတတ်ပါတယ်။
မောင် – ဘယ်လို အစားအသောက်ရှောင်သင့်လဲဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – လက်ဖက်ရည် ၊ ကော်ဖီ ၊အရက် ၊ အပူအစပ်နှင့် ဆီကြော်မုန့်တွေ
အလွန်အကျွံစားသုံးရင် အရွယ်မတိုင်ခင် ဆံပင်ဖြူတတ်တယ်။
ဆံပင်ဆိုဆံပင်ဆိုးဆေးလိမ်းပေးရင်လည်း အဆင်ပြေနိုင်ပါတယ်။
မယ် – ဆံပင်ဆိုးဆေးများအကြောင်း ဆွေးနွေးပေးပါဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ – ဆံပင်သန့်စင်အောင်လျော်တဲ့ ခေါင်းလျော်ရည်
ဆံပင်ပျော့ပျောင်းနူးညံစေတဲ့ ဆေး ဆံပင်အရောင်ချွတ်ဆေး ဆံပင်ကောက်ဆေး
ဆံပင်ဖြောင့်ဆေးတို့ရှိပါတယ်။
မောင် – သီးခြားညွှန်ကြားပေးပါဦးဆရာ။
ဒေါက်တာမင်္ဂလာ -ဓာတုပစ္စည်းနဲ့ တည့်မတည့် စမ်းသပ်ပြီးမှ
အလှပြင်ပစ္စည်းများသုံးသင့်ပါတယ်။ ဓာတ်မတည့်မှုရှိနိုင်ပါတယ်။
Author: ဒေါက်တာမင်္ဂလာ, Healthcare Journal,(28.4.17) vol 8,no 15
