ကိုယ်ဝန်ဆောင်မတ်မတ်တို့ အစာစားချင်စိတ်နည်းနေလျှင်

ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်မှာ အစားစားချင်စိတ်နည်းနေတာမျိုး သင် ဖြစ်နေပါသလား??
အခုလို အစားစားချင်စိတ်နည်းတာဟာ သင်တစ်ယောက်တည်းဖြစ်နေတာတော့မဟုတ်ပါဘူး။
လေ့လာတွေ့ရှိချက်အရ ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီး ဆယ်ဦးအနက် ခြောက်ဦးလောက်ဟာ ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန်မှာ အစားစားချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ အစားသောက် အနံ့ရရင် ပျို့ခြင်း စတာတွေကို ကြုံတွေ့ခံစားကြရပါတယ်။

အစားစားချင်စိတ် နည်းစေတဲ့ အမျိုးမျိုးသော အကြောင်းတွေကို ပြောရမယ်ဆိုရင်-

– ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန် ပျို့အန်ခြင်း

ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် ပျို့အန်နေတတ်ခြင်းကို ကိုယ်ဝန် ပထမသုံးလ (First Trimester) မှာ အတွေ့ရများပါတယ်။ Morning Sickness လို့ လူသိများကြပါတယ်။ တချို့ အမျိုးသမီးများမှာ‌တော့ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်တစ်လျှောက်လုံး ပျို့အန်ခြင်းကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။

လေ့လာချက်တွေအရ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ အစားစားချင်စိတ်ကို ထိန်းချုပ်ပေးတဲ့ Leptin Hormone နဲ့ Human Chorionic Gonadotropin (HCG) hormone တွေရဲ့ အတက်အကျ ပြောင်းလဲမှုကြောင့် အစားစားချင်စိတ်ကို လျော့နည်းစေပြီး ပျို့ခြင်း၊ အန်ခြင်းတွေကို ဖြစ်စေတယ်လို့ သိရပါတယ်။

– စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အခြေအနေများ
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ အမျိုးသမီး အများစုဟာ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ အလိုလိုနေရင်း စိတ်အားငယ်လာခြင်းတွေကို ခံစားရတတ်ပါတယ်။ သည်လို စိတ်ဓာတ်ကျတဲ့အခါမှာ အစားစားချင်စိတ်တွေပါ လျော့နည်းလာတတ်ပါတယ်။ ဒါ့ပြင် စိတ်ဓာတ်ကျနေတဲ့အခါ အာဟာရမဖြစ်တဲ့ မုန့်သရေစာတွေကိုသာ အလွန်အကျွံစားနေမိပြီး မိမိရော သန္ဓေသားအတွက် အာဟာရဖြစ်စေမယ့် အစားအသောက်တွေကို စားမဝင်ပဲနေရာကနေ ရသင့်တဲ့ အာဟာရဓာတ်တွေမရရှိပဲ ဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။

– ရောဂါအခံနှင့် သောက်သုံးနေသော ဆေးဝါးများ
စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာအချို့မှာ သောက်သုံးနေရသော SSRIs (Serotonin Selective Receptor Inhibitors) ,Olanzapine, buprenorphine စတဲ့ ဆေးဝါးတွေဟာ အစားစားချင်စိတ်ကို လျော့နည်းစေတတ်ပါတယ်။

– အခြားပြဿနာများ
ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးအချို့မှာ Eating Disorder တွေဖြစ်တဲ့ စားစရာမြင်ရင် ပျို့ခြင်း၊ အစားစားပြီး ချက်ချင်း အန်ထွက်ခြင်း စတဲ့ပြဿနာတွေကိုလည်း ခံစားရတတ်ပါတယ်။ အမျိုးသမီး လေးယောက်မှာ တစ်ယောက်လောက် ဖြစ်တတ်ကြပါတယ်။ စိတ်ဖိစီးမှုများပြားခြင်း၊ အစာအိမ်‌ရောဂါကဲ့သို့ အခြားသောကျန်းမာရေး ပြဿနာ‌တွေရှိခဲ့ရင်လည်း အစားစားချင်စိတ် လျော့နည်းနေတတ်ပါတယ်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အစားစားချင်စိတ်နည်းနေရင် ဘယ်လိုလုပ်ရမလဲ
• အစားစားခါနီး (သို့မဟုတ်) အစား အသောက်အနံ့ရတိုင်း ပျို့အန်တတ်သူတွေအနေနဲ့ အဆီ၊အဆိမ့် အလွန်များသော ဟင်းပွဲများ၊ ငန်ပြီး အစပ်များသော စားစရာများဟာ ပိုဆိုးစေတတ်ပါတယ်။ စားရလွယ်တဲ့ ခပ်ပျော့ပျော့ အစားစာတွေကို နည်းနည်းစီ အကြိမ်ရေများများ ခွဲစားပေးပါ။ ဗိုက်ပြည့်လွယ်တဲ့ အရည်တွေကို အစားစားချိန်နဲ့ ခပ်ဝေးဝေး အချိန်မှာမှ သောက်သင့်ပါတယ်။ အစားလုံးဝမဝင်တော့ဘဲ ဆက်တိုက်ပျို့အန်နေတာမျိုးတွေ ကြုံလာရရင်တော့ သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်နဲ့ ဆွေးနွေးတိုင်ပင်သင့်ပါတယ်။

အစားစားချင်စိတ်နည်းနေတဲ့အခါ ဘာတွေစားမလဲ
ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေအတွက် အစားစားချင်စိတ်နည်းနေတဲ့အခါ ပေါ့ပေါ့ပါးပါးနဲ့ အရမ်း မအီဘဲ ချိုတာလေးတွေဟာ ပိုသင့်တော်ပါတယ်။ (ဥပမာ- Plain Cake, အဆီထုတ်ထားသော နွားနို့၊ ပေါင်မုန့်၊ Cracker စသည်)

ထမင်းစားချိန်မှာဆိုရင် ထမင်းပူပူပျော့ပျော့နဲ့ အမျှင်နွှာထား‌တဲ့ကြက်သားပေါင်း၊ပဲနှပ် ဟင်းသီးဟင်းရွက် ပြုတ်၊ အာလူးနှပ်၊ ကြက်ဥပြုတ်နဲ့ ကြက်သားဆန်ပြုတ် ပူပူလေး၊ သီးရွက်စုံချဉ်ရည်ဟင်း၊ ငါးကလေးကြွပ်ကြော် စသဖြင့် အီလည်းမအီစေဘဲ အာဟာရရှိစေမယ့် အစားအစာတွေကို ပိုမို စားသုံးသင့်ပါတယ်။

တစ်ခါတရံ ထမင်းဟင်းစားရတာ ရင်ပြည့်‌တယ်လို့ ခံစားရရင် အာရုံလွှဲတဲ့အနေနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့ အသားတွေကို မိမိစားသုံးနေကျပမာဏအတိုင်း ရောကြိတ်ပြီး သစ်သီးဖျော်ရည်လိုလည်း သောက်သုံးနိုင်ပါတယ်။

အသင့်စား ခေါက်ဆွဲခြောက်ထုပ်တွေနဲ့ Gas ပါဝင်တဲ့အချိုရည်တွေဟာ အာဟာရပြည့်ဝမှုမရှိဘဲ ပျို့အန်တာကို ပိုဆိုးစေတာကြောင့် အစားစားချင်စိတ်ကို ပိုမိုလျော့နည်းစေပါတယ်။

ကိုယ်ဝန်ဆောင် အမျိုးသမီးတွေအနေနဲ့ တစ်ခါတရံ အစားစားချင်စိတ်နည်းနေတာဟာ စိုးရိမ်စရာမလိုပေမဲ့ လုံးဝအစားမစားနိုင်ရင် အာဟာရပြည့်ဝမှုမရှိတော့ဘဲ သွေးအားနည်းခြင်း၊ မွေးလာမယ့် ကလေးငယ်မှာ ချို့ယွင်းချက်တွေပါလာတတ်ခြင်း၊ ကလေးစောမွေးခြင်း၊ ပေါင်မပြည့်ခြင်း စတဲ့ ဆိုးကျိုးတွေ ဖြစ်ပေါ်‌လာနိုင်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ရက်ရှည် အစားစားချင်စိတ်လျော့နည်းနေခဲ့ရင် သက်ဆိုင်ရာ ဆရာဝန်နဲ့ စောစီးစွာကုသမှုခံယူဖို့ အကြံပေးလိုက်ပါတယ်။

Author: Dr. Aye Myat