DHA ဆိုတာ လူအများသိကြတဲ့ ငါးကြီးဆီထဲမှာပါတဲ့ Omega-3 fatty acid တစ်မျိုး ဖြစ်ပါတယ်။ Fish oil ထဲမှာဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့် DHA (Decoxahexaeonic acid) နဲ့ EPA (Eicosapentatonic acid) ဆိုပြီး Omge-3 fatty acid (၂) မျိုး ပါရှိပါတယ်။ ထို Fatty acid ၂ မျိုးထဲမှာမှ DHA ဟာ EPA ထက် လူသားတွေအတွက် ကျန်းမာရေးအကျိုးကျေးဇူးများကို ပိုပြီးရရှိစေပါတယ်။
DHA ရဲ့ အရိုးအဆစ်တွေအပေါ် ကောင်းကျိုးများ
- အရိုးအဆစ်တွေ ရောင်ရမ်းတာကို သက်သာစေခြင်း
အထူးသဖြင့် အရိုးအဆစ် ရောင်ရမ်းစေတဲ့ရောဂါတွေဖြစ်တဲ့ သွေးလေးဖက်နာနဲ့ အသက်အရွယ်ကြီးရင့်သူတွေမှာဖြစ်တဲ့ ဒူးနာရောဂါတွေမှာ ရောင်ရမ်းတာတွေ လျော့ကျစေတာကြောင့် အရိုးအဆစ်နာကျင်ခြင်း၊ တောင့်တင်းခြင်းစတဲ့ ရောဂါဝေဒနာတွေကို သက်သာစေပါတယ်။
- အရိုးအဆစ် နာကျင်မှုတွေ သက်သာစေခြင်း
ပုံမှန်အားဖြင့် အဆစ်များ လှုပ်ရှားရလွယ်ကူချောမွေ့စေဖို့ အဆစ် ၂ ခုကြားမှာ ချောဆီတွေ ရှိတတ်ပါတယ်။ အသက်ကြီးလာခြင်း သို့မဟုတ် အကြောင်းရင်းတစ်ခုခုကြောင့် ချောဆီတွေ လျော့နည်းသွားပြီး အရိုးတွေ ပွတ်တိုက်မိတာကြောင့် နာကျင်တာ၊ လှုပ်ရှားရခက်ခဲတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ DHA ဟာ အဆစ်တွေမှာ လိုအပ်တဲ့ချောဆီတွေကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းပေးပြီး နေစဉ်လှုပ်ရှားသွားလာမှုတွေကြား အရိုးအဆစ် နာကျင်စေတာတွေကို သက်သာစေပါတယ်။
- အရိုးအဆစ်များအား ကောင်းမွန်ကျန်းမာစေခြင်း
သဘာဝဓာတုပစ္စည်းတစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ DHA ဟာ အဆစ်တွေမှာရှိတဲ့ cell တွေ၊ tissue တွေကို ပြန်လည်ဖြည့်တင်းစေခြင်းအားဖြင့် အဆစ်တွေကို ကျန်းမာစေပါတယ်။ အရိုးရဲ့ သိပ်သည်းဆကိုလည်း တက်စေတာကြောင့် အရိုးတွေကို ခိုင်ခံ့စေပါတယ်။
ဒါကြောင့် အခုဆိုရင် အရိုးအဆစ်ရောဂါတွေမှာ DHA ပါဝင်တဲ့ Omega-3 Fatty acid ကိုပါ supplement အနေနဲ့ ထည့်သွင်းသောက်သုံးနေကြပြီ ဖြစ်ပါတယ်။
DHA ရဲ့ အခြားကောင်းကျိုးများ
DHA ရဲ့ အခြားကောင်းကျိုးတွေကတော့ –
- သွေးတွင်းရှိ မကောင်းတဲ့ Triglycerides အဆီတွေကို လျှော့ချပေးခြင်း၊ ကောင်းတဲ့အဆီ HDL ကို များစေခြင်းနဲ့ သွေးပေါင်ကို ထိန်းပေးခြင်းကြောင့် နှလုံးကျန်းမာရေးကို ကောင်းစေတဲ့အပြင် လေဖြတ်တာကိုပါ ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
- ငယ်ရွယ်စဉ်ကစပြီး လူကြီးဖြစ်လာတဲ့အထိ ခံစားရတတ်တဲ့ အာရုံစိုက်ရန် သို့မဟုတ် ငြိမ်သက်စွာနေရန် ခက်ခဲစေတဲ့ ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) မှာဆိုရင်လည်း Omega-3 ကို သောက်သုံးစေခြင်းဖြင့် အပြုအမူနဲ့ အာရုံစူးစိုက်မှုတွေဟာ တိုးတက်လာတာ တွေ့ရပါတယ်။
- ထို့အပြင် အယ်ဇိုင်းမားရောဂါ၊ စိတ်ဓာတ်ကျဆင်းခြင်းအစရှိတဲ့ အခြားသော စိတ်ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေမှာလည်း လက္ခဏာတွေကို သက်သာစေပြီး စိတ်ကျန်းမာရေးထိခိုက်ဖို့ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသူတွေမှာ DHA ကို သောက်သုံးပေးရင် အလားအလာတွေကို လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။
- ပြင်းထန်တဲ့အားကစားလုပ်တဲ့သူတွေမှာ ခံစားရလေ့ရှိတဲ့ ကြွက်သားတွေ ရောင်ရမ်းတာ၊ နာကျင်တာတွေကိုလည်း သက်သာစေပါတယ်။
- Diet သို့မဟုတ် လေ့ကျင့်ခန်းပြုလုပ်နေတဲ့သူတွေမှာ DHA ပါတဲ့ငါးကြီးဆီ သောက်သုံးပေးခြင်းဟာ ကိုယ်အလေးချိန်ကို ပိုကျစေပါတယ်။
- အသည်းအဆီဖုံးခြင်းကို သက်သာစေပါတယ်။
- ခန္ဓာကိုယ်အတွင်းရှိ ရောင်ရမ်းခြင်းတွေကို သက်သာစေတာကြောင့် နာတာရှည်ရောဂါအချို့နှင့် အူမကြီး၊ ပန်ကရိယ၊ ရင်သားနဲ့ ဆီးကျိတ်စတဲ့ ကင်ဆာဖြစ်ပွားနှုန်းအချို့ကိုပါ လျှော့ချပေးနိုင်တယ်လို့ ဆိုကြပါတယ်။
DHA ကို ဘယ်ကရမလဲ ?
လူသားတွေရဲ့ ခန္ဓာကိုယ်ကနေ DHA အနည်းငယ်သာ ထုတ်ပေးပေးနိုင်တာကြောင့် DHA ကို အစားအစာတွေနဲ့ ဖြည့်စွက်စာတွေ သောက်သုံးခြင်းဖြင့် ရရှိနိုင်ပါတယ်။
အစားအသောက်တွေအနေနဲ့ Omega-3 အများအပြားပါတဲ့ ဆယ်လမွန်ငါး၊ တူနာ၊ ဆာဒင်းနဲ့ Mackerel ငါးတွေကနေ ရရှိနိုင်ပါတယ်။
ဖြည့်စွက်စာအနေနဲ့ကတော့ Capsule၊ ဝါးစားလို့ရတဲ့ဆေးလုံး၊ အရည်တွေနဲ့ လာပါတယ်။ WHO ရဲ့လမ်းညွှန်အချက် DHA ကို တစ်နေ့လျှင် 200 – 500 mg ခန့်သောက်သုံးနိုင်တယ်လို့ ဆိုပါတယ်။
အများစုကတော့ DHA ပါဝင်တဲ့ ငါးကြီးဆီ သောက်သုံးရာမှာ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုး ကြီးကြီးမားမား မခံစားရပေမယ့် တစ်ခါတစ်ရံမှာတော့ –
– ခံတွင်းနံ့ နံခြင်း
– လေချဉ်တက်ခြင်း
– ရင်ပူခြင်း
– ပျို့အန်ခြင်းနဲ့
– ဝမ်းသက်ခြင်းတို့ ဖြစ်စေပါတယ်။ အစာနဲ့တွဲသောက်ခြင်း သို့မဟုတ် မသောက်မီ ဆေးတွေကို ရေခဲသေတ္တာထဲမှာ အေးအောင်ထားခြင်းအားဖြင့် အထက်ပါဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေကို လျှော့ချနိုင်ပါတယ်။
သတိပြုရန် !
အရိုးအဆစ် ရောင်ရမ်းခြင်းများအတွက် Omega-3 Fatty Acidတွေကို ပမာဏများများ သောက်သုံးမည် သို့မဟုတ် ကိုယ်ဝန်ဆောင်များနဲ့ နို့တိုက်မိခင်တွေမှာ အဆိုပါ ငါးကြီးဆီတွေကို သောက်သုံးတော့မည်ဆိုလျှင် သက်ဆိုင်ရာဆရာဝန်များနဲ့ တိုင်ပင်ပြီးမှသာ သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။ ။
Author : Dr. Aye Chan Moe
