Unicode
သာလာဆီးမီးယားရောဂါ နှင့် သံဓါတ်များခြင်းပြဿနာ
သာလာဆီးမီးယား ရောဂါသည် သွေးအားနည်းရောဂါ တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ သို့သော် သွေးစစ်ကြည့်ပါက သံဓါတ် (iron)တွေ များနေတာကို တွေ့ရမည်။
သွေးအားကျနည်းပြီး သံဓါတ်များနေရတဲ့အကြောင်းကတော့ သာလာဆီးမီးယားရောဂါ ဆိုတာဟာ ဟေမိုဂလိုဘင် တည်ဆောက်ပုံတွေက လွဲမှားပြီး ပုံမမှန်တဲ့ သွေးနီဥတွေထုတ်တဲ့ မျိုးရိုးဗီဇနဲ့ ဆိုင်တဲ့ရောဂါပါ။ သွေးနီဥတွေဟာ ပုံမှန်မဟုတ်တော့ သက်တမ်းမစေ့ အချိန်မတိုင်ခင်ပဲ ပေါက်ကွဲကုန်တယ်။ပေါက်ကွဲတဲ့အခါမှာ သွေးနီဥထဲက သံဓါတ်တွေ ထွက်လာပြီး ကိုယ်ခန္ဓာအနှံ့အပြားကို ရောက်ပြီး ရောက်တဲ့နေရာတွေမှာ စုပုံလာတယ်။
သက်တမ်းမစေ့ခင် အချိန်မတိုင်ခင် ပေါက်ကွဲတဲ့အတွက် သွေးနီဥအရေအတွက်ကို ပြန်ပြည့်အောင် ခန္ဓာကိုယ်ကနေ ပြန်မထုတ်နိုင်ဘူး။ အဲ့အခါမှာ သွေးအားနည်းရောဂါ အနီးမီးယား ဖြစ်တယ်။ အနီးမီးယားခေါ် သွေအားနည်းတာ ဖြစ်တော့ သွေးသွင်းရတယ်။ သွေးတစ်ပုလင်းမှာဆိုရင် အကြမ်းအားဖြင့် သံဓါတ် ၂၀၀မီလီဂရမ် နီးပါး ပါပါတယ်။ သာလာဆီးမီးယားရောဂါမှာ အဆင့် ဆိုးရင်ဆိုးသလောက် သွေးတွေအများကြီး ခဏခဏ သွင်းရတတ်တယ်။ အဲ့အခါမှာ နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ Iron overload state ခေါ်တဲ့ သံဓါတ်များတဲ့အခြေအနေ ဖြစ်လာတယ်။
ဒီအခါမှာ ဟေမိုခရိုမတိုးစစ်ဆိုတဲ့ သံဓါတ်များတဲ့ရောဂါပါ ထပ်ဖြစ်လာပါတယ်။ များနေတဲ့ သံဓါတ်တွေက ခန္ဓာကိုယ် နေရာအနှံ့ အင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းတွေမှာ စုပုံလာနိုင်ပါတယ်။ အရေပြားမှာ သံဓါတ်တွေစုပုံများလာရင် အသားရေ ညိုပြီးမဲလာတာတွေ ဖြစ်မယ်။ နှလုံးမှာ သံဓါတ်တွေစုပုံများလာရင် နှလုံးကြီးတာတွေ၊ အမောမခံနိုင်တာတွေ၊ နှလုံးရောဂါတွေ ဖြစ်မယ်။
အသည်းမှာ စုပုံများလာရင် အသည်းခြောက်တာတွေ၊ အသည်းကြီးတာတွေ၊ အသည်းကင်ဆာတွေ ဖြစ်မယ်။ မုန့်ချိုအိတ်မှာ စုပုံများလာရင် မုန့်ချိုအိတ်ရဲ့ ဟော်မုန်းထုတ်တဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်ကို ထိခိုက်လာပြီး ဆီးချိုရောဂါဖြစ်လာနိုင်တယ်။
ဦးခေါင်းမှာရှိတဲ့ ပစ်ကျူထရီဆိုသော ဟော်မုန်းထုတ်ပေးတဲ့နေရာမှာ သံဓါတ်တွေ စုပုံများလာရင်လည်း ပစ်ကျူထရီရဲ့ ဟော်မုန်းထုတ်တဲ့လုပ်ငန်းစဉ်ကို ထိခိုက်ပြီး ပန်းသေပန်းညိုးတာတွေ၊ သိုင်းရွက်ဟော်မုန်းနည်းခြင်း၊ များခြင်းတွေ စသဖြင့် ခံစားရနိုင်တယ်။
ဒါတွေအပြင် အရိုးအဆစ်တွေမှာလည်း သံဓါတ်တွေ စုပုံများလာပါက အဆစ်တွေနာတာ၊ ရောင်တာ၊ အရိုးတွေပွတာ၊ ကျိုးလွယ်တာတွေပါ ဖြစ်နိုင်တယ်။ ဒါကြောင့် အဆုံးသတ်အနေနဲ့ အကြံပေးချင်တာကတော့ သွေးမကြာခဏသွင်းရတဲ့ သာလာဆီးမီးယား ရောဂါခံစားနေရသူတွေဆိုရင် သံဓါတ်ကြွယ်ဝစွာပါသော အစားစာတွေဖြစ်တဲ့ အသည်း၊ အမြစ်၊ ကလီစာ ၊သွေးခဲ၊ အရွက်စိမ်းတွေ၊ ဗီတာမင်စီ ပမာဏာများပြားစွာပါတဲ့အားဆေးတွေ၊ ဗီတာမင်စီ ကြွယ်ဝတဲ့အစားစာတွေဖြစ်တဲ့ သံပရာသီး၊ ရှောက်သီး၊ကမ္ဗလာသီးတွေ ၊ သံဓါတ်များတဲ့အားဆေးတွေ ကိုရှောင်ကြပါလို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။
Author : Dr. 528
(Zawgyi)
သာလာဆီးမီးယားေရာဂါ ႏွင္႔ သံဓါတ္မ်ားျခင္းျပႆနာ
သာလာဆီးမီးယား ေရာဂါသည္ ေသြးအားနည္းေရာဂါ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေသြးစစ္ၾကည့္ပါက သံဓါတ္ (iron)ေတြ မ်ားေနတာကို ေတြ႕ရမည္။
ေသြးအားက်နည္းၿပီး သံဓါတ္မ်ားေနရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ သာလာဆီးမီးယားေရာဂါ ဆိုတာဟာ ေဟမိုဂလိုဘင္ တည္ေဆာက္ပုံေတြက လြဲမွားၿပီး ပုံမမွန္တဲ့ ေသြးနီဥေတြထုတ္တဲ့ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ေရာဂါပါ။ ေသြးနီဥေတြဟာ ပုံမွန္မဟုတ္ေတာ့ သက္တမ္းမေစ့ အခ်ိန္မတိုင္ခင္ပဲ ေပါက္ကြဲကုန္တယ္။ေပါက္ကြဲတဲ့အခါမွာ ေသြးနီဥထဲက သံဓါတ္ေတြ ထြက္လာၿပီး ကိုယ္ခႏၶာအႏွံ႔အျပားကို ေရာက္ၿပီး ေရာက္တဲ့ေနရာေတြမွာ စုပုံလာတယ္။
သက္တမ္းမေစ့ခင္ အခ်ိန္မတိုင္ခင္ ေပါက္ကြဲတဲ့အတြက္ ေသြးနီဥအေရအတြက္ကို ျပန္ျပည့္ေအာင္ ခႏၶာကိုယ္ကေန ျပန္မထုတ္ႏိုင္ဘူး။ အဲ့အခါမွာ ေသြးအားနည္းေရာဂါ အနီးမီးယား ျဖစ္တယ္။ အနီးမီးယားေခၚ ေသြအားနည္းတာ ျဖစ္ေတာ့ ေသြးသြင္းရတယ္။ ေသြးတစ္ပုလင္းမွာဆိုရင္ အၾကမ္းအားျဖင့္ သံဓါတ္ ၂၀၀မီလီဂရမ္ နီးပါး ပါပါတယ္။ သာလာဆီးမီးယားေရာဂါမွာ အဆင့္ ဆိုးရင္ဆိုးသေလာက္ ေသြးေတြအမ်ားႀကီး ခဏခဏ သြင္းရတတ္တယ္။ အဲ့အခါမွာ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ Iron overload state ေခၚတဲ့ သံဓါတ္မ်ားတဲ့အေျခအေန ျဖစ္လာတယ္။
ဒီအခါမွာ ေဟမိုခ႐ိုမတိုးစစ္ဆိုတဲ့ သံဓါတ္မ်ားတဲ့ေရာဂါပါ ထပ္ျဖစ္လာပါတယ္။ မ်ားေနတဲ့ သံဓါတ္ေတြက ခႏၶာကိုယ္ ေနရာအႏွံ႔ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ စုပုံလာႏိုင္ပါတယ္။ အေရျပားမွာ သံဓါတ္ေတြစုပုံမ်ားလာရင္ အသားေရ ညိဳၿပီးမဲလာတာေတြ ျဖစ္မယ္။ ႏွလုံးမွာ သံဓါတ္ေတြစုပုံမ်ားလာရင္ ႏွလုံးႀကီးတာေတြ၊ အေမာမခံႏိုင္တာေတြ၊ ႏွလုံးေရာဂါေတြ ျဖစ္မယ္။
အသည္းမွာ စုပုံမ်ားလာရင္ အသည္းေျခာက္တာေတြ၊ အသည္းႀကီးတာေတြ၊ အသည္းကင္ဆာေတြ ျဖစ္မယ္။ မုန႔္ခ်ိဳအိတ္မွာ စုပုံမ်ားလာရင္ မုန႔္ခ်ိဳအိတ္ရဲ႕ ေဟာ္မုန္းထုတ္တဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္လာၿပီး ဆီးခ်ိဳေရာဂါျဖစ္လာႏိုင္တယ္။
ဦးေခါင္းမွာရွိတဲ့ ပစ္က်ဴထရီဆိုေသာ ေဟာ္မုန္းထုတ္ေပးတဲ့ေနရာမွာ သံဓါတ္ေတြ စုပုံမ်ားလာရင္လည္း ပစ္က်ဴထရီရဲ႕ ေဟာ္မုန္းထုတ္တဲ့လုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္ၿပီး ပန္းေသပန္းညိဳးတာေတြ၊ သိုင္း႐ြက္ေဟာ္မုန္းနည္းျခင္း၊ မ်ားျခင္းေတြ စသျဖင့္ ခံစားရႏိုင္တယ္။
ဒါေတြအျပင္ အ႐ိုးအဆစ္ေတြမွာလည္း သံဓါတ္ေတြ စုပုံမ်ားလာပါက အဆစ္ေတြနာတာ၊ ေရာင္တာ၊ အ႐ိုးေတြပြတာ၊ က်ိဳးလြယ္တာေတြပါ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဆုံးသတ္အေနနဲ႔ အႀကံေပးခ်င္တာကေတာ့ ေသြးမၾကာခဏသြင္းရတဲ့ သာလာဆီးမီးယား ေရာဂါခံစားေနရသူေတြဆိုရင္ သံဓါတ္ႂကြယ္ဝစြာပါေသာ အစားစာေတြျဖစ္တဲ့ အသည္း၊ အျမစ္၊ ကလီစာ ၊ေသြးခဲ၊ အ႐ြက္စိမ္းေတြ၊ ဗီတာမင္စီ ပမာဏာမ်ားျပားစြာပါတဲ့အားေဆးေတြ၊ ဗီတာမင္စီ ႂကြယ္ဝတဲ့အစားစာေတြျဖစ္တဲ့ သံပရာသီး၊ ေရွာက္သီး၊ကမၺလာသီးေတြ ၊ သံဓါတ္မ်ားတဲ့အားေဆးေတြ ကိုေရွာင္ၾကပါလို႔ အႀကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
Author : Dr. 528
