ခေတ်ကာလ ပြောင်းလဲမှု့အရ လူတော်တော်များများကလည်း ကျန်းမာရေးကို ဂရုတစိုက်ရှိလာကြပါတယ်။ အဝလွန်ခြင်းရဲ့ ဆိုးကျိုးတွေကို သိလာတာနဲ့အမျှ လူအများကလည်း ကျန်းမာရေးရှု့ထောင့်အနေနဲ့သာမက အလှအပရေးရာ ရှု့ထောင့်အနေနဲ့ပါ အဆီချလာကြပါတယ်။ အများစု အကြမ်းဖြင်း သိထားတာကတော့ အဆီချရင် အစားလျှော့တာနဲ့ လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်တာမျိုးပါ။ ဒီတစ်ခေါက်ဆောင်းပါး မှာတော့အဆီချတဲ့နေရာမှာ ပြောင်းလဲဖို့ လိုအပ်တဲ့အမူအကျင့်လေးတွေအကြောင်းကို ပြောပြပေးချင်ပါတယ်။
၁) ကယ်လိုရီ တွက်စားတတ်တဲ့ အကျင့်ကို လုပ်ပါ။
ကိုယ်ဘာစားစား ကယ်လိုရီ တွက်တတ်တဲ့ အကျင့် ကိုလုပ်ပါ။ အခုနောက်ပိုင်း မုန့်တော်တော် များများမှာ လည်း ကယ်လိုရီ တွက်ပြပေးထားတတ်ပါတယ်။ အစားအသောက် တော်တော်များများ (အထူးသဖြင့် မြန်မာ အစားအစာတွေ) ရဲ့ ကယ်လိုရီ ကိုတော့ တက်နိုင်သလောက် ကျွန်တော်ဖော်ပြပေးသွားပါမယ်။
၂) မိမိ တစ်နေကုန် စားထား သမျှ ကို ချမှတ်ထားပါ။
တစ်နေကုန်စားထား သမျှ ကို နေ့စဉ် ဒိုင်ယာရီ သဘောမျိုး ချရေးခြင်းဟာလည်း အဆီချတဲ့နေရာမှာတော်တော်လေး အသုံးဝင်ပါတယ်။ ချရေးလိုက်ခြင်းဖြင့် ကိုယ်ဘယ်လောက်တောင် စားလိုက်မိပြီ ဆိုတာ ဦးနှောက်ကို သတိပေးသလိုမျိုးဖြစ်စေတဲ့အတွက် ကြောင့်ပါ။ အဲ့လိုချရေးတဲ့ နေရာ မှာလည်းရေးဖို့သတိရပြီ ဆိုတာနဲ့ ချရေးပေးဖို့ လိုပါတယ်။ အဲ့လို မလုပ်မိဘဲ ညအိပ်ခါ နီး မှအကုန်ချမှတ်မိတယ် ဆိုရင် တစ်နေကုန်စားထားတာ မှတ်မိဖို့လည်း ခက်သလို ကိုယ်စားတာများနေပြီဆိုရင်တောင် အိပ်ခါနီး ဖြစ်သွားတော့ အဲ့ဒီတစ်နေ့အတွက်ပြန်ထိန်းလို့မရသလိုဖြစ်သွားတတ်ပါတယ်။
၃) အိမ်မှာပေါ့ပေါ့ပါးပါး အလုပ်လေးတွေ လုပ်ခြင်း
အိမ်ပြန်ရောက်ပြီ ဆိုတာနဲ့ လူအများစုက ပင်ပန်းပြီး ဘာမှ မလုပ်ချင်တော့ဘဲ တစ်နေရာတည်းမှာထိုင်ပြီး ရုပ်ရှင်ကြည့် ဖုန်းသုံးတတ်တဲ့အကျင့် ရှိတတ်ကြပါတယ်။ ဒါကြောင့်အငြိမ် ထိုင်မနေဘဲပေါ့ပေါ့ပါးပါးဖြစ်စေမယ့် လှုပ်ရှားမှုမျိုး ဥပမာ တီဗွီ ကြည့်ရင်း အလေးတုံးအသေး မတာမျိုး ဖုန်းပြောရင်း လမ်းလျှောက်တာမျိုး စတာတွေ လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။ အိမ်မှာနေရင်းလည်း တခြားအိမ်မှုကိစ္စလေးတွေ လုပ်တာလည်း ဝိတ်ချတဲ့နေရာမှာ တော်တော်လေး အကျိုးရှိပါတယ်။ ဥပမာ တံမြတ်စည်းလှည်းတာ ကြမ်းတိုက်တာ ဖုန်သုတ်တာမျိုးလေးတွေ လုပ်ပေးတာမျိုးပေါ့။
၄) မလိုအပ်တဲ့ ခရီးကို ကားမသုံးပဲ လမ်းလျှောက်ပါ။
တော်ရုံတန်ရုံ ခရီးအကွာအဝေး မျိုးကို လမ်းလျှောက်သွားတဲ့ အကျင့် လုပ်ပေးခြင်းဖြင့် အဆီကျစေနိုင်သလို အဆုတ်နှင့် နှလုံး လုပ်ဆောင်ချက်ကို လည်း သိသိသာသာ တိုးတက်လာစေပါတယ်။
၅) Food Label ဖတ်တတ်တဲ့ အကျင့်လုပ်ပါ။
စူပါမားကတ် တွေမှာမုန့်တွေဝယ်မယ် ဆိုရင် ကယ်လိုရီ ဘယ်လောက်ပါလဲ Carbohydrate, Protein, Fat ဘယ်လောက်ပါလဲ တွေကို ရေးထားတဲ့ food label တွေကို ဖတ်တတ်တဲ့ အကျင့်ရှိဖို့တော့လိုပါတယ်။ အဲ့ဒီလို ဖတ်တဲ့နေရာမှာ များသောအားဖြင့် serving size (တစ်ခါစားပမာဏ) နဲ့ရေးထားတတ်ပါတယ်။ တချို့ မုန့်တွေ က တစ်ထုပ်တည်း နဲ့ တစ်ခါစားပမာဏ ပါဝင်တာမျိုး မဟုတ်ဘဲ ၂-၃ ခါစာလိုမျိုးတွေ ပါတတ်ပါတယ်။ ဒါမျိုးဆိုရင်တော့ ကယ်လိုရီ ပမာဏ ကိုသေချာတွက်ကြည့်ဖို့တော့လိုပါတယ်။
၇) Zumba Dance ကခြင်း
အခုနောက်ပိုင်း ခေတ်စားလာတဲ့ Zumba Dance ကို ၁၅ မိနစ် က ပေးပါက ကယ်လိုရီ ၂၀၀-၃၀၀ လောင်ကျွမ်းစေပါတယ်။ ကလို့လည်းကောင်းသလို ပျော်ဖို့လည်းကောင်းပါတယ်။ ဘာကြောင့် ဒါတွေကျွန်တော် လုပ်ခိုင်းနေတာလဲ ဆိုတော့ အခုနောက်ပိုင်း ဝိတ်ကျပြီး စားတာနဲ့ ပြန်တက်နေတယ် ဆိုပြီးခဏခဏ ကြားနေရပါတယ်။ ဘာကြောင့်လဲ ဆိုတော့ အစားအသောက်ပဲ လျှော့ပြီး ကိုယ်လက်လှုပ်ရှား သိပ်မလုပ်ဖြစ်တော့ BMR (တစ်နေ့တာ လိုအပ်တဲ့ ကယ်လိုရီ ပမာဏ) က တဖြည်းဖြည်း ကျလာပြီး နည်းနည်းစားတာ နဲ့ပြန်ပြန်တက်လာတာပါ။
BMR (တစ်နေ့တာ လိုအပ်တဲ့ ကယ်လိုရီ ပမာဏ) ပြန်တက်အောင် ဘယ်လိုလုပ်ကြမလဲ ?
အဓိက ကတော့ ပုံမှန်လှုပ်ရှားသွားလာမှု့ လုပ်ပေးရပါမယ်။ ဒါမှလည်း ခန္ဓာကိုယ်က ဆဲလ်တွေက အလုပ်ပို လုပ်ပြီး Energy ပိုသုံး လာတဲ့အတွက် ကယ်လိုရီ ပိုလိုအပ်လာပါတယ်။ ကယ်လိုရီပိုလိုအပ်လာတော့ ကယ်လိုရီ များများစားမိလည်း ခန္ဓာကိုယ်က ပြန်လည်အသုံးချ နေတာဖြစ်တဲ့အတွက် ဝိတ်ပြန်မတက်နိုင်တော့ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် အလွန်အကျွံ စားရင်တော့ ပြန်တက်နိုင်ပါတယ်။
အဆီချတဲ့နေရာမှာ အစားတစ်ခုတည်းနဲ့ လျှော့တာထက် အခုလို ပေါ့ပေါ့ပါးပါး နဲ့ လိုက်လုပ်လို့ရတဲ့ Zumba Dance လိုမျိုးတွေ တစ်နေ့ကို မိနစ် ၃၀ လောက်လမ်းမြန်မြန်လျှောက်တာမျိုးတွေပါ တွဲဖက် လုပ်ပေးမှ နောင်ရေရှည်မှာ
ဝိတ်ဆက်ထိန်းနိုင်မှာပါ။
Author: Dr.Nyi Nyi Kyaw
