အိပ်ရာဝင် လိင်ဆက်ဆံခြင်းဟာ အိမ်ထောင်ရှင်တိုင်း မလွဲမသွေကြုံတွေ့ရတာပဲဖြစ်ကာ၊ အချို့မဆက်ဆံရရင် အိပ်မပျော်တဲ့အထိ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အဖြစ်နိုင်ဆုံး သုတေသနအရ အိပ်ရာမဝင်မီ လိင်ဆက်ဆံခြင်းက အိပ်မောကျစေ (NREM – Non Rapid Eyemovement) တယ်ဆိုတယ်။ အချို့အိပ်မရသူတွေအတွက် အိပ်မပျော်ခင် လိင်ဆက်ဆံစေတာဟာ လိင်မှု သာယာချောမွေ့ခြင်း၊ သုတ်ရည်ထွက်ခြင်း၊ အော်ဂစ်ဆန် (Orgasm) ခြင်းဖြစ်ကာ အိပ်မောကျစေတယ်ဆိုတယ်။
အိပ်မပျော်ခင် လိင်ဆက်ဆံခြင်းဟာ ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ လုပ်ဆောင်မှုတော့မဟုတ်ပါဘူး။ သည်အချက်ရဲ့ အိပ်ရာဝင် ပါဝင်ပတ်သက်နေမှုအပေါ် သိပ်နားမလည်ကြသေးဘူး။ (၁၉၈၆) ခုနှစ်က ပထမဆုံး ဆက်စပ်လေ့လာခဲ့ဖူးတယ်။ (၂၀၁၅)လေ့လာမှုမှာ တစ်ကမ္ဘာလုံးကဖြစ်စဉ် (၉၄)မျိုးပါဝင်ပတ်သက် လေ့လာခဲ့တယ်။ သည်အချက်က အတိအကျသိဖို့ ခက်ခဲပါတယ်။ ညတိုင်း ရေရှည်လေ့လာဖို့ဆိုတာ လွယ်တာတော့ မဟုတ်ပါ။ အိပ်ရာဝင်လိင်ဆက်ဆံမှုက ပွတ်သပ်ကိုင်တွယ်ခြင်း၊ လိင်ကိုင်တွယ်ဖြေဖျောက်ခြင်း၊ အသက်ရှူမြန်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်နှုန်းမြင့်ခြင်း၊ ချွေးထွက်ခြင်း၊ ကိုယ့်ဖာသာ သုတ်လွှတ်ခြင်း၊ တင်သားပွတ်သပ်ခြင်း၊ လိင်ဆက်ဆံခွေများကြည့်ခြင်း၊ လိင်ဆက်ဆံခြင်း၊ အော်ဂစ်ဆန် (Orgasm) ခံစားရခြင်း၊ လိင်ဆက်ဆံတဲ့အဖြစ်အပျက်က မစွမ်းဆောင်နိုင်ခြင်း၊ သတိလွတ်ကင်းမှုဖြစ်ခြင်း၊ အိပ်ပျော်ရာမှ လမ်းထလျှောက်ခြင်း တို့ရှိနိုင်ပါတယ်။
ဖြစ်နိုင်တဲ့အခြေအနေတွေက အိပ်မပျော်ခြင်း၊ အလိုလိုအားအင်ကုန်ခမ်းခြင်း၊ အရက်အလွန်အကျွံသောက်ခြင်း၊ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ စိတ်ကြွဆေးသုံးခြင်း၊ စိတ်လှုပ်ရှားမှုများ၊ စိတ်ဖိစီးမှုများ၊ အခန်းလင်းလွန်းခြင်း၊ ပူလွန်းခြင်း၊ အသံဆူညံလွန်းခြင်း၊ အလုပ်ထဲစိတ်ရောက်လွန်းခြင်း ခရီးသွားခြင်း၊ လူတစ်ဦးချင်း ဆက်ဆံမှု၊ အိပ်ရာဝင် အဆင်မပြေခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
မီးဖွားခါနီးအချိန်များ၊ ‘ခြေ’ အနားမရတဲ့ရောဂါ၊ အစာခြေအင်္ဂါအဖွဲ့ရောဂါစု (GERD) ၊ အစာအိမ်နာမဟုတ်တဲ့ အစာမကြေရောဂါ၊ အိပ်ရင်းလမ်းထလျှောက်တဲ့ရောဂါ၊ ကရုန်းရောဂါစု (Crohn’s disease) ၊ အူလမ်းကြောင်းရောဂါ၊ အစာအိမ်အနာများ၊ ခေါင်းတစ်ခြမ်းကိုက်ခြင်း၊ ခေါင်းကိုက်ခြင်း၊ ဝက်ရူးပြန်ရောဂါ၊ ဦးခေါင်းထိခိုက်ဒဏ်ရာများ၊ စိတ်လှုပ်ရှားခြင်း၊ စိတ်ဓာတ်ကျခြင်း၊ ကလေးဘဝလိင်ဆက်ဆံထိခိုက်မှုများ၊ ပါကင်စွန်ရောဂါစု (Parkinson’s disease) တို့ဖြစ်တယ်။ အရက်၊ မူးယစ်ဆေး၊ စိတ်ကြွဆေးတို့စွဲရင် အတွေ့ရများပါတယ်။
ကုသမှုက အရက်ဖြတ်ရမယ်။ မူးယစ်ဆေးဝါး၊ စိတ်ကြွဆေးဖြတ်ရမယ်။ ရောဂါသက်သာအောင် ဆေးဝါး၊ အိပ်ဆေးနှင့် အားဆေးများပေးနိုင်တယ်။ အိပ်မပျော်တဲ့အချက်အလက်တွေ တစ်ခုချင်း ဖြေရှင်းသင့်တယ်။ အစားအသောက်၊ အအိပ်ကောင်းမွန်ခြင်း၊ အစာအိမ်ဆေးဝါးများ၊ အိမ်ထောင်ကွဲများ စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာ အားပေးကုသမှုတွေ လိုအပ်ပါတယ်။ လူနေမှုဘဝပုံစံပြောင်းလဲသင့်ပါက ပြောင်းလဲရမယ်။
Author: ဒေါက်တာသက်လွင်, Healthcare Journal, Vol 9,no 3 (19.1.18) 10
Zawgyi
အိပ္ရာဝင္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းဟာ အိမ္ေထာင္ရွင္တိုင္း မလြဲမေသြႀကဳံေတြ႕ရတာပဲျဖစ္ကာ၊ အခ်ိဳ႕မဆက္ဆံရရင္ အိပ္မေပ်ာ္တဲ့အထိ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ အျဖစ္ႏိုင္ဆုံး သုေတသနအရ အိပ္ရာမဝင္မီ လိင္ဆက္ဆံျခင္းက အိပ္ေမာက်ေစ (NREM – Non Rapid Eyemovement) တယ္ဆိုတယ္။ အခ်ိဳ႕အိပ္မရသူေတြအတြက္ အိပ္မေပ်ာ္ခင္ လိင္ဆက္ဆံေစတာဟာ လိင္မႈ သာယာေခ်ာေမြ႕ျခင္း၊ သုတ္ရည္ထြက္ျခင္း၊ ေအာ္ဂစ္ဆန္ (Orgasm) ျခင္းျဖစ္ကာ အိပ္ေမာက်ေစတယ္ဆိုတယ္။
အိပ္မေပ်ာ္ခင္ လိင္ဆက္ဆံျခင္းဟာ ပုံမွန္မဟုတ္တဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ သည္အခ်က္ရဲ႕ အိပ္ရာဝင္ ပါဝင္ပတ္သက္ေနမႈအေပၚ သိပ္နားမလည္ၾကေသးဘူး။ (၁၉၈၆) ခုႏွစ္က ပထမဆုံး ဆက္စပ္ေလ့လာခဲ့ဖူးတယ္။ (၂၀၁၅)ေလ့လာမႈမွာ တစ္ကမာၻလုံးကျဖစ္စဥ္ (၉၄)မ်ိဳးပါဝင္ပတ္သက္ ေလ့လာခဲ့တယ္။ သည္အခ်က္က အတိအက်သိဖို႔ ခက္ခဲပါတယ္။ ညတိုင္း ေရရွည္ေလ့လာဖို႔ဆိုတာ လြယ္တာေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အိပ္ရာဝင္လိင္ဆက္ဆံမႈက ပြတ္သပ္ကိုင္တြယ္ျခင္း၊ လိင္ကိုင္တြယ္ေျဖေဖ်ာက္ျခင္း၊ အသက္ရွဴျမန္ျခင္း၊ ႏွလုံးခုန္ႏႈန္းျမင့္ျခင္း၊ ေခြၽးထြက္ျခင္း၊ ကိုယ့္ဖာသာ သုတ္လႊတ္ျခင္း၊ တင္သားပြတ္သပ္ျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံေခြမ်ားၾကည့္ျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံျခင္း၊ ေအာ္ဂစ္ဆန္ (Orgasm) ခံစားရျခင္း၊ လိင္ဆက္ဆံတဲ့အျဖစ္အပ်က္က မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ျခင္း၊ သတိလြတ္ကင္းမႈျဖစ္ျခင္း၊ အိပ္ေပ်ာ္ရာမွ လမ္းထေလွ်ာက္ျခင္း တို႔ရွိႏိုင္ပါတယ္။
ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေတြက အိပ္မေပ်ာ္ျခင္း၊ အလိုလိုအားအင္ကုန္ခမ္းျခင္း၊ အရက္အလြန္အကြၽံေသာက္ျခင္း၊ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ စိတ္ႂကြေဆးသုံးျခင္း၊ စိတ္လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ စိတ္ဖိစီးမႈမ်ား၊ အခန္းလင္းလြန္းျခင္း၊ ပူလြန္းျခင္း၊ အသံဆူညံလြန္းျခင္း၊ အလုပ္ထဲစိတ္ေရာက္လြန္းျခင္း ခရီးသြားျခင္း၊ လူတစ္ဦးခ်င္း ဆက္ဆံမႈ၊ အိပ္ရာဝင္ အဆင္မေျပျခင္းတို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
မီးဖြားခါနီးအခ်ိန္မ်ား၊ ‘ေျခ’ အနားမရတဲ့ေရာဂါ၊ အစာေျခအဂၤါအဖြဲ႕ေရာဂါစု (GERD) ၊ အစာအိမ္နာမဟုတ္တဲ့ အစာမေၾကေရာဂါ၊ အိပ္ရင္းလမ္းထေလွ်ာက္တဲ့ေရာဂါ၊ က႐ုန္းေရာဂါစု (Crohn’s disease) ၊ အူလမ္းေၾကာင္းေရာဂါ၊ အစာအိမ္အနာမ်ား၊ ေခါင္းတစ္ျခမ္းကိုက္ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ဝက္႐ူးျပန္ေရာဂါ၊ ဦးေခါင္းထိခိုက္ဒဏ္ရာမ်ား၊ စိတ္လႈပ္ရွားျခင္း၊ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္း၊ ကေလးဘဝလိင္ဆက္ဆံထိခိုက္မႈမ်ား၊ ပါကင္စြန္ေရာဂါစု (Parkinson’s disease) တို႔ျဖစ္တယ္။ အရက္၊ မူးယစ္ေဆး၊ စိတ္ႂကြေဆးတို႔စြဲရင္ အေတြ႕ရမ်ားပါတယ္။
ကုသမႈက အရက္ျဖတ္ရမယ္။ မူးယစ္ေဆးဝါး၊ စိတ္ႂကြေဆးျဖတ္ရမယ္။ ေရာဂါသက္သာေအာင္ ေဆးဝါး၊ အိပ္ေဆးႏွင့္ အားေဆးမ်ားေပးႏိုင္တယ္။ အိပ္မေပ်ာ္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြ တစ္ခုခ်င္း ေျဖရွင္းသင့္တယ္။ အစားအေသာက္၊ အအိပ္ေကာင္းမြန္ျခင္း၊ အစာအိမ္ေဆးဝါးမ်ား၊ အိမ္ေထာင္ကြဲမ်ား စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အားေပးကုသမႈေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ လူေနမႈဘဝပုံစံေျပာင္းလဲသင့္ပါက ေျပာင္းလဲရမယ္။
Author: ေဒါက္တာသက္လြင္, Healthcare Journal, Vol 9,no 3 (19.1.18) 10
