မ်က္စိကေလးက်န္းမာဖို႔ အာဟာရျပည့္ေအာင္ စားၾကစို႔ (1)
ယေန႔ေခတ္ မွာ ဆိုရွယ္မီဒီယာ ေတြ ဂိမ္းေတြ ေခတ္စားလာတာႏွင့္ အမွ် ကေလး၊ လူႀကီး၊ က်ား၊မ မေ႐ြး အခ်ိန္တိုင္း အလိုလို မ်က္စိနဲ႔ ဖုန္း ျပတ္တယ္လို႔ကို မရွိပါဘူး။ မ်က္လုံး က အားစိုက္ၿပီး စာေရး စာဖတ္ လုပ္ရတာရယ္၊ ဖုန္း screen ေသးေသးေလး ကိုအားစိုက္ ထုတ္ၿပီး ၾကည့္လာတာမ်ားလာ တာရယ္တို႔ေၾကာင့္ မ်က္စိ ေညာင္းတာ၊ မ်က္႐ိုးကိုက္တာ၊ အျမင္အာ႐ုံ အားနည္းတာ စတာေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအျပင္ အသက္ႀကီးလာတာ ႏွင့္ အမွ် အတြင္းတိမ္ ျဖစ္ပြားမႈ႕ က လည္း မ်ားလာပါတယ္။
ဒါေတြ မျဖစ္ေအာင္ ဖုန္းေလွ်ာ့သုံးဖို႔၊ laptop သုံးတာေလွ်ာ့ဖို႔ ပညာရွင္ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား က သတိေပးေနၾကေပမယ့္ တကယ့္တကယ္တမ္းေတာ့ ေန႔စဥ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာ မွာ မျဖစ္မေန ဖုန္းေတြ၊ Laptop ေတြ သုံးေနရေတာ့ ေလွ်ာ့သုံးႏိုင္ဖို႔ ဆိုတာ ခက္ခဲလွပါတယ္။ ေလွ်ာ့သုံးႏိုင္ရင္ေတာ့ အေကာင္းဆုံးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ လတ္တေလာ မေလွ်ာ့ႏိုင္ေသးရင္ေတာ့ အာဟာရ ျပည့္ေအာင္စားၿပီး တဖက္တလမ္း ကေန ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
ဘာေတြစားသင့္သလဲ????
1. င႐ုတ္ပြ အနီ – င႐ုတ္ပြ အနီ မွာ ဗီတာမင္ C ႂကြယ္ဝ တဲ့အတြက္ မ်က္လုံးမွာ ရွိတဲ့ ေသြးေၾကာမွ်င္ေလးေတြ၊ ေသြးေၾကာငယ္ ေလးေတြ အလြယ္တကူ ေပါက္လြယ္တာ ကို ကာကြယ္ေပး ပါတယ္။ ဗီတာမင္ C ေတာ့ အစားအစာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အထူးသျဖင့္ အသီးအႏွံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား (စေတာ္ဘယ္ရီ၊ မာလကာသီး၊ သေဘၤာသီး၊ ပန္းေဂၚဖီ) မွာ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဗီတာမင္ C ရဲ႕ သဘာဝ အရ အပူျပင္းျပင္း နဲ႔ေတြ႕ရင္ အာနိသင္ ပ်က္သြားတတ္တဲ့ အတြက္ ခ်က္ျပဳတ္ၿပီးစားရင္ေတာ့ ဗီတာမင္C ျပည့္ျပည့္ဝဝ ရဖို႔မလြယ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စားတဲ့အသီးအႏွံ ေတြမွာပါတဲ့ ဗီတာမင္C ျပည့္ျပည့္ဝဝ ရဖို႔ အတြက္ အစိမ္းစားေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဒီေနရာ မွာ အစိမ္းစားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ပိုးသတ္ေဆး ႏွင့္ ဘတ္တီးရီးယား အႏၲရာယ္ ကာကြယ္ ႏိုင္ရန္ ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆးေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာ- ဗင္နီဂါ ႏွင့္စိမ္ၿပီးေဆးတာမ်ိဳး၊ နာရီဝက္ ေရစိမ္ၿပီးမွ ေရသုံးထပ္ ေဆးတာမ်ိဳး စတာေတြ လုပ္ေပးသင့္ပါတယ္။
2. အေစ့အဆန္ စားေပးပါ – အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ အေစ့အဆန္ တစ္ေအာင္စ (30 gram) စားေပးျခင္းျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တေန႔တာ လိုအပ္တဲ့ ဗီတာမင္E ရဲ႕ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ရၿပီးသားျဖစ္ပါမယ္။ ေနာက္ဆုံးေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္မ်ား အရ ဗီတာမင္ E အသက္အ႐ြယ္ ႀကီးရင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ မ်က္စိေရာဂါ (Age-related macular degeneration) ကို သက္သာေစၿပီး အတြင္းတိမ္ ျဖစ္ပြားမႈ႕လည္းေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ E က ဘယ္ေတြမွာ ပါလဲ ဆိုေတာ့ ေျမပဲ၊ ေနၾကာေစ့၊ ေျမပဲေထာပတ္၊ Almond စတာေတြ မွာပါ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ 30 gram ထက္ ပို မစားသင့္ပါဘူး။ ကယ္လိုရီ မ်ားလို႔ အေလးခ်ိန္ တက္ေစပါတယ္။
3. အစိမ္းရင့္ေရာင္ ပာင္းသီးပာင္း႐ြက္ မ်ား စားေပးပါ- ဥပမာ- ကိုက္လန္၊ မုန႔္ညႇင္း၊ ပာင္းႏုႏြယ္ စတဲ့ အ႐ြက္ေတြမွာ ဗီတာမင္ C ႏွင့္ ဗီတာမင္ E ႂကြယ္ဝစြာ ပါဝင္တဲ့ အျပင္ ဗီတာမင္ A အုပ္စုဝင္ေတြ ျဖစ္တဲ့ carotenoids lutein ႏွင့္ zeaxanthin ပါတဲ့ အတြက္ နာတာရွည္ မ်က္စိေရာဂါေတြ ျဖစ္တဲ့ Age-related Macular Degeneration (AMD) ႏွင့္ အတြင္းတိမ္မ်က္စိ ေရာဂါ(cataracts) ေရာဂါျဖစ္ပြားမႈ႕ကိုပါ ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ပါတယ္။
4. ေဆာ္လမြန္ (သို႔) ပင္လယ္ငါးစားေပးပါ- အိုမီဂါ သရီး ေတြ ျဖစ္တဲ့ EPA ႏွင့္ DHA ႂကြယ္ဝတဲ့ ေဆာ္လမြန္ ငါး ႏွင့္ တျခားေသာ ပင္လယ္ငါးေတြ စားေပးျခင္းအားျဖင့္ Age-related Macular Degeneration (AMD) ႏွင့္ ေရတိမ္ေရာဂါ ေတြ ကိုပါ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အိုမီဂါ သရီး (Omega 3 fatty acids ) နည္းသြားရင္ မ်က္စိေျခာက္တတ္ပါတယ္။
5. လိေမၼာ္ေရာင္ (သို႔) အဝါေရာင္ရွိတဲ့ အသီးအႏွံ မ်ားစားေပးပါ- ဥပမာ- ကန္စြန္းဥ အဝါ၊ မုန္လာဥနီ၊ ဂ်ပန္သခြါးေမႊး(လိေမၼာ္)၊ သရက္သီး၊ ေ႐ႊဖ႐ုံသီး စတာေတြ မွာ အမ်ားသိတဲ့ အတိုင္း ဗီတာမင္ A တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ beta-carotene (ဘီတာ က႐ိုတင္း)ပါတဲ့ အတြက္ ဗီတာမင္ A ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ျဖစ္တတ္တဲ့ ညဘက္ အျမင္အာ႐ုံခ်ိဳ႕တဲ့တာ (Night Blindness) ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။
ေလးစားစြာျဖင့္
ေဒါက္တာ ညီညီေက်ာ္
မျက်စိကလေးကျန်းမာဖို့ အာဟာရပြည့်အောင် စားကြစို့ (1)
ယနေ့ခေတ် မှာ ဆိုရှယ်မီဒီယာ တွေ ဂိမ်းတွေ ခေတ်စားလာတာနှင့် အမျှ ကလေး၊ လူကြီး၊ ကျား၊မ မရွေး အချိန်တိုင်း အလိုလို မျက်စိနဲ့ ဖုန်း ပြတ်တယ်လို့ကို မရှိပါဘူး။ မျက်လုံး က အားစိုက်ပြီး စာရေး စာဖတ် လုပ်ရတာရယ်၊ ဖုန်း screen သေးသေးလေး ကိုအားစိုက် ထုတ်ပြီး ကြည့်လာတာများလာ တာရယ်တို့ကြောင့် မျက်စိ ညောင်းတာ၊ မျက်ရိုးကိုက်တာ၊ အမြင်အာရုံ အားနည်းတာ စတာတွေ ဖြစ်လာနိုင်ပါတယ်။ ဒီအပြင် အသက်ကြီးလာတာ နှင့် အမျှ အတွင်းတိမ် ဖြစ်ပွားမှု့ က လည်း များလာပါတယ်။
ဒါတွေ မဖြစ်အောင် ဖုန်းလျှော့သုံးဖို့၊ laptop သုံးတာလျှော့ဖို့ ပညာရှင် တော်တော် များများ က သတိပေးနေကြပေမယ့် တကယ့်တကယ်တမ်းတော့ နေ့စဉ် လုပ်ငန်းဆောင်တာ မှာ မဖြစ်မနေ ဖုန်းတွေ၊ Laptop တွေ သုံးနေရတော့ လျှော့သုံးနိုင်ဖို့ ဆိုတာ ခက်ခဲလှပါတယ်။ လျှော့သုံးနိုင်ရင်တော့ အကောင်းဆုံးပေါ့။ ဒါပေမယ့် လတ်တလော မလျှော့နိုင်သေးရင်တော့ အာဟာရ ပြည့်အောင်စားပြီး တဖက်တလမ်း ကနေ ကာကွယ်နိုင်ပါတယ်။
ဘာတွေစားသင့်သလဲ????
1. ငရုတ်ပွ အနီ – ငရုတ်ပွ အနီ မှာ ဗီတာမင် C ကြွယ်ဝ တဲ့အတွက် မျက်လုံးမှာ ရှိတဲ့ သွေးကြောမျှင်လေးတွေ၊ သွေးကြောငယ် လေးတွေ အလွယ်တကူ ပေါက်လွယ်တာ ကို ကာကွယ်ပေး ပါတယ်။ ဗီတာမင် C တော့ အစားအစာတော်တော်များများ အထူးသဖြင့် အသီးအနှံ တော်တော်များများ (စတော်ဘယ်ရီ၊ မာလကာသီး၊ သင်္ဘောသီး၊ ပန်းဂေါ်ဖီ) မှာ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။
ဒါပေမယ့် ဗီတာမင် C ရဲ့ သဘာဝ အရ အပူပြင်းပြင်း နဲ့တွေ့ရင် အာနိသင် ပျက်သွားတတ်တဲ့ အတွက် ချက်ပြုတ်ပြီးစားရင်တော့ ဗီတာမင်C ပြည့်ပြည့်ဝဝ ရဖို့မလွယ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့် စားတဲ့အသီးအနှံ တွေမှာပါတဲ့ ဗီတာမင်C ပြည့်ပြည့်ဝဝ ရဖို့ အတွက် အစိမ်းစားပေးဖို့လိုပါတယ်။ ဒီနေရာ မှာ အစိမ်းစားမယ် ဆိုရင်တော့ ပိုးသတ်ဆေး နှင့် ဘတ်တီးရီးယား အန္တရာယ် ကာကွယ် နိုင်ရန် သေသေချာချာ ဆေးပေးဖို့လိုပါတယ်။ ဥပမာ- ဗင်နီဂါ နှင့်စိမ်ပြီးဆေးတာမျိုး၊ နာရီဝက် ရေစိမ်ပြီးမှ ရေသုံးထပ် ဆေးတာမျိုး စတာတွေ လုပ်ပေးသင့်ပါတယ်။
2. အစေ့အဆန် စားပေးပါ – အကြမ်းဖျင်းအားဖြင့် အစေ့အဆန် တစ်အောင်စ (30 gram) စားပေးခြင်းဖြင့် ကျွန်တော်တို့ တနေ့တာ လိုအပ်တဲ့ ဗီတာမင်E ရဲ့ ၅၀ ရာခိုင်နှုန်း ရပြီးသားဖြစ်ပါမယ်။ နောက်ဆုံးလေ့လာတွေ့ရှိချက်များ အရ ဗီတာမင် E အသက်အရွယ် ကြီးရင် ဖြစ်တတ်တဲ့ မျက်စိရောဂါ (Age-related macular degeneration) ကို သက်သာစေပြီး အတွင်းတိမ် ဖြစ်ပွားမှု့လည်းလျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။ ဗီတာမင် E က ဘယ်တွေမှာ ပါလဲ ဆိုတော့ မြေပဲ၊ နေကြာစေ့၊ မြေပဲထောပတ်၊ Almond စတာတွေ မှာပါ ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် 30 gram ထက် ပို မစားသင့်ပါဘူး။ ကယ်လိုရီ များလို့ အလေးချိန် တက်စေပါတယ်။
3. အစိမ်းရင့်ရောင် ပာင်းသီးပာင်းရွက် များ စားပေးပါ- ဥပမာ- ကိုက်လန်၊ မုန့်ညှင်း၊ ပာင်းနုနွယ် စတဲ့ အရွက်တွေမှာ ဗီတာမင် C နှင့် ဗီတာမင် E ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်တဲ့ အပြင် ဗီတာမင် A အုပ်စုဝင်တွေ ဖြစ်တဲ့ carotenoids lutein နှင့် zeaxanthin ပါတဲ့ အတွက် နာတာရှည် မျက်စိရောဂါတွေ ဖြစ်တဲ့ Age-related Macular Degeneration (AMD) နှင့် အတွင်းတိမ်မျက်စိ ရောဂါ(cataracts) ရောဂါဖြစ်ပွားမှု့ကိုပါ လျှော့ချပေးနိုင်ပါတယ်။
4. ဆော်လမွန် (သို့) ပင်လယ်ငါးစားပေးပါ- အိုမီဂါ သရီး တွေ ဖြစ်တဲ့ EPA နှင့် DHA ကြွယ်ဝတဲ့ ဆော်လမွန် ငါး နှင့် တခြားသော ပင်လယ်ငါးတွေ စားပေးခြင်းအားဖြင့် Age-related Macular Degeneration (AMD) နှင့် ရေတိမ်ရောဂါ တွေ ကိုပါ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။ အိုမီဂါ သရီး (Omega 3 fatty acids ) နည်းသွားရင် မျက်စိခြောက်တတ်ပါတယ်။
5. လိမ္မော်ရောင် (သို့) အဝါရောင်ရှိတဲ့ အသီးအနှံ များစားပေးပါ- ဥပမာ- ကန်စွန်းဥ အဝါ၊ မုန်လာဥနီ၊ ဂျပန်သခွါးမွှေး(လိမ္မော်)၊ သရက်သီး၊ ရွှေဖရုံသီး စတာတွေ မှာ အများသိတဲ့ အတိုင်း ဗီတာမင် A တစ်မျိုးဖြစ်တဲ့ beta-carotene (ဘီတာ ကရိုတင်း)ပါတဲ့ အတွက် ဗီတာမင် A ချို့တဲ့ရင်ဖြစ်တတ်တဲ့ ညဘက် အမြင်အာရုံချို့တဲ့တာ (Night Blindness) ကိုလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါတယ်။
လေးစားစွာဖြင့်
ဒေါက်တာ ညီညီကျော်
