အရက္စြဲျခင္း
တကမာၻလံုးရွိ လူဦးေရရဲ႕ ထက္၀က္ခန္႔နီးပါးဟာ အရက္ကို စြဲစြဲျမဲျမဲေသာက္သံုးလ်က္ရွိျပီး အရက္ေၾကာင္႔ျဖစ္ေသာ ေနာက္ဆက္တြဲက်န္းမာေရးျပသာနာမ်ား၊ဆိုးက်ိဳးမ်ားကို ခံစားေနၾကရပါတယ္။
ကမာၻ႕က်န္းမာေရးအဖြဲ႕ၾကီး (WHO)ရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ကမာၻတ၀ွမ္းရွိ လူသန္းေပါင္း ၁၄၀ ခန္႔ဟာ အရက္စြဲကာ အရက္ရဲ႕ေက်းကြ်န္မ်ားျဖစ္လ်က္ရွိပါတယ္။အရက္ေသာက္ျပီးအရက္စြဲတဲ႔ထိျဖစ္ရတဲ႔ အေၾကာင္းရင္းေတြကိုေလ႔လာၾကည္႔တဲ႔အခါမွာေတာ႔ အဓိကအေနနဲ႔အခ်က္နွစ္ခ်က္ကိုေတြ႔ရပါတယ္။
၁။စိတ္ဓါတ္က်လို႔၊စိတ္ညစ္လို႔ေသာက္မိရာကေန အရက္စြဲျခင္း
ဒီဘက္ေခတ္မွာ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းလာတဲ႔အတြက္ လူေတြဟာ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ေန႔စဥ္လႈပ္ရွားရုန္းကန္ေနၾကရတဲ႔အခါ အပန္းေျဖခ်ိန္၊အနားယူခ်ိန္ဟာ မရွိသေလာက္နည္းပါးလာၾကပါတယ္။
ဒီလိုလႈပ္ရွားရုန္းကန္ရင္းနဲ႔ အလုပ္ထဲမွာျပသာနာေတြျဖစ္လာတာ၊မိသားစုေတြထဲမွာျပသာနာေတြျဖစ္လာတာ စတဲ႔က်ရံႈးမႈေတြနဲ႔ၾကံဳေတြ႔တဲ႔အခါမွာ စိတ္ဓါတ္က်တာ၊စိတ္ညစ္တာေတြျဖစ္လာျပီး အိပ္မေပ်ာ္တာ၊စိတ္မေပ်ာ္ေတာ႔တာေတြျဖစ္လာပါတယ္။
အဲ႔အခါမွာစိတ္ညစ္တာေတြ၊စိတ္ဓါတ္က်တာေတြရဲ႕ထြက္ေပါက္စိတ္ေျဖရာအေနနဲ႔ လူအမ်ားစုက အရက္ကိုသြားေသာက္မိတတ္ၾကပါတယ္။
၂။ စိုးရိမ္စိတ္မ်ားလို႔ေသာက္ျခင္း
(ဥပမာ- ကိုယ္ခ်စ္ေနတဲ႔ေကာင္မေလးကို ရည္စားစကားေျပာဖို႔ မေျပာရဲလို႔ သို႔မဟုတ္ အေၾကာင္းတခုခုေၾကာင္႔ စင္ေပၚတက္စကားေျပာရမယ္႔အခါ စကားမေျပာရဲလို႔
သူငယ္ခ်င္းေတြ၊မိတ္ေဆြေတြက အရက္နည္းနည္းေလာက္ေသာက္ၾကည္႔ဖို႔ တိုက္တြန္းတာေၾကာင္႔ေသာက္လိုက္တယ္။အဲ႔လိုေသာက္လိုက္တဲ႔အခ်ိန္မွာ အာသြက္လွ်ာသြက္နဲ႔ေျပာရဲဆိုရဲျဖစ္လာတယ္။အဲ႔ဒီခံစားခ်က္ကိုသေဘာက်သြားျပီး စိုးရိမ္စိတ္မ်ားတိုင္းအရက္ကို ေသာက္တာမ်ိဳးေပါ႔)
တျခားအရက္ေသာက္ရတဲ႔အေၾကာင္းေတြအမ်ားၾကီးရွိေပမယ္႔ အမ်ားအားျဖင္႔ေတာ႔ ဒီအခ်က္နွစ္ခ်က္ေၾကာင္႔ပဲ အရက္စြဲတဲ႔ထိျဖစ္သြားရတာမ်ားပါတယ္။ဒီလို စိတ္ညစ္လို႔၊စိတ္ဓါတ္က်လို႔၊စိုးရိမ္စိတ္မ်ားလို႔စတဲ႔ စိတ္အေျခအေနေတြေၾကာင္႔အရက္ေသာက္တဲ႔အခါ အစပိုင္းမွာေတာ႔ အဆင္ေျပတယ္ေနလို႔ေကာင္းတယ္ထင္ရေပမယ္႔ အရက္စြဲလာတာနဲ႔အမွ် အရက္ေၾကာင္႔ပဲ စိတ္ညစ္တာ၊အိပ္မေပ်ာ္တာ၊စိုးရိမ္စိတ္မ်ားတာေတြျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
အရက္စြဲတဲ႔သူရဲ႕လကၡဏာေတြကေတာ႔
ေသာက္နႈန္းက နဂို နွစ္ပက္၊သံုးပက္ေလာက္ကေန တျဖည္းျဖည္းနဲ႔မ်ားလာတာ၊အရင္ကညေနပိုင္းပဲေသာက္ရကေန ေနာက္ပိုင္းမနက္မိုးလင္းကစျပီး အလုပ္အကိုင္ေတြပ်က္ေလာက္တဲ႔ထိတေနကုန္ေသာက္တာ
အရက္ကိုမေသာက္ရရင္မေနနိုင္ဘဲ လက္ေတြတုန္လာတာ၊ေလေတြတက္တာ၊ေသာက္လိုက္မွ အဲ႔လကၡဏာေတြကေပ်ာက္သြားတာေတြပါ။အရက္ေသာက္တာၾကာလို႔ အရက္စြဲတဲ႔အခါ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာထိခိုက္သလို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာနဲ႔အာရံုေၾကာေတြလည္းထိခိုက္ပါတယ္။
ဗီတာမင္ေတြနည္းသြားတာ၊ထံုတာ၊က်ဥ္တာ၊မ်က္လံုး၀ါးတာ၊တက္တာ၊သူငယ္ျပန္ေရာဂါျဖစ္တာ စတဲ႔အာရံုေၾကာပိုင္းဆိုင္ရာ ျပသာနာေတြအျပင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာဆိုရင္ စိတ္ဓါတ္က်တာ၊ၾကြတာ၊တကယ္မရွိတာေတြကိုျမင္တာ၊တကယ္မၾကားဘဲနဲ႔ၾကားတာ၊မိမိရဲ႕အိမ္ေထာင္ဖက္အေပၚသံသယစိတ္ေတြ၊၀န္တိုစိတ္ေတြ၀င္လာတာ၊ညအိပ္မေပ်ာ္တာ၊ကိုယ္႔ကိုကိုယ္သတ္ေသတာ စတဲ႔ျပသာနာေတြပါျဖစ္နိုင္ပါတယ္။
အရက္ေသာက္တာၾကာလာတာနဲ႔အမွ် အသည္းေရာင္တာ၊အသည္းေျခာက္တာ၊အသည္းကင္ဆာျဖစ္တာ၊ေသြးအန္တာ၊အစာအိမ္ေရာဂါျဖစ္တာ၊ပန္းေသပန္းညိဳးျဖစ္တာ စတဲ႔ေရာဂါေတြပါ ခံစားရနိုင္ပါတယ္။
ဒါေတြအျပင္ အမူးလြန္ရင္းနဲ႔အကာကြယ္မဲ႔ေပ်ာ္ပါးမိေသာေၾကာင္႔လိင္မွတဆင္႔ ကူးစက္ေရာဂါမ်ားကူးစက္ခံရတာ၊မူးျပီးဆိုင္ကယ္တို႔ကားတို႔ ေမာင္းေသာေၾကာင္႔ယဥ္တိုက္မႈျဖစ္တာ၊မူျပီးအလုပ္လုပ္တာေၾကာင္႔ ဆံုးရံႈးနစ္နာမႈေတြျဖစ္တာ စတဲ႔ လူမႈေရး၊စီပြားေရးဆိုင္ရာ ျပသာနာေတြလည္းျဖစ္နိုင္ပါတယ္။အဆံုးသတ္အေနနဲ႔ေျပာရရင္ အရက္ေသာက္ျပီး အရက္စြဲတဲ႔အခါ ရရွိလာတဲ႔ဆိုးက်ိဴးေတြကို ေသာက္တဲ႔သူတေယာက္ပဲခံစားရတာမဟုတ္ဘဲ ထိုသူရဲ႕မိသားစုအသိုင္းအ၀ိုင္းပါခံစားရၾကရပါတယ္။
ဒါေၾကာင္႔အရက္ကိုအစျပဳမေသာက္မိဖို႔နဲ႔ အရက္စြဲေနျပီဆိုပါကလည္း ဆရာ၀န္နွင္႔ျပသျပီး ေဆးရံုတက္ကာ အရက္ျဖတ္ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။
သီတာႏြယ္(အမရပူရ)
(Unicode)
အရက်စွဲခြင်း
တကမ္ဘာလုံးရှိ လူဦးရေရဲ့ ထက်ဝက်ခန့်နီးပါးဟာ အရက်ကို စွဲစွဲမြဲမြဲသောက်သုံးလျက်ရှိပြီး အရက်ကြောင့်ဖြစ်သော နောက်ဆက်တွဲကျန်းမာရေးပြသာနာများ၊ဆိုးကျိုးများကို ခံစားနေကြရပါတယ်။
ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီး (WHO)ရဲ့ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ကမ္ဘာတဝှမ်းရှိ လူသန်းပေါင်း ၁၄၀ ခန့်ဟာ အရက်စွဲကာ အရက်ရဲ့ကျေးကျွန်များဖြစ်လျက်ရှိပါတယ်။အရက်သောက်ပြီးအရက်စွဲတဲ့ထိဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းရင်းတွေကိုလေ့လာကြည့်တဲ့အခါမှာတော့ အဓိကအနေနဲ့အချက်နှစ်ချက်ကိုတွေ့ရပါတယ်။
၁။စိတ်ဓါတ်ကျလို့၊စိတ်ညစ်လို့သောက်မိရာကနေ အရက်စွဲခြင်း
ဒီဘက်ခေတ်မှာ စီးပွားရေးကျပ်တည်းလာတဲ့အတွက် လူတွေဟာ စားဝတ်နေရေးအတွက် နေ့စဉ်လှုပ်ရှားရုန်းကန်နေကြရတဲ့အခါ အပန်းဖြေချိန်၊အနားယူချိန်ဟာ မရှိသလောက်နည်းပါးလာကြပါတယ်။
ဒီလိုလှုပ်ရှားရုန်းကန်ရင်းနဲ့ အလုပ်ထဲမှာပြသာနာတွေဖြစ်လာတာ၊မိသားစုတွေထဲမှာပြသာနာတွေဖြစ်လာတာ စတဲ့ကျရှုံးမှုတွေနဲ့ကြုံတွေ့တဲ့အခါမှာ စိတ်ဓါတ်ကျတာ၊စိတ်ညစ်တာတွေဖြစ်လာပြီး အိပ်မပျော်တာ၊စိတ်မပျော်တော့တာတွေဖြစ်လာပါတယ်။
အဲ့အခါမှာစိတ်ညစ်တာတွေ၊စိတ်ဓါတ်ကျတာတွေရဲ့ထွက်ပေါက်စိတ်ဖြေရာအနေနဲ့ လူအများစုက အရက်ကိုသွားသောက်မိတတ်ကြပါတယ်။
၂။ စိုးရိမ်စိတ်များလို့သောက်ခြင်း
(ဥပမာ- ကိုယ်ချစ်နေတဲ့ကောင်မလေးကို ရည်စားစကားပြောဖို့ မပြောရဲလို့ သို့မဟုတ် အကြောင်းတခုခုကြောင့် စင်ပေါ်တက်စကားပြောရမယ့်အခါ စကားမပြောရဲလို့
သူငယ်ချင်းတွေ၊မိတ်ဆွေတွေက အရက်နည်းနည်းလောက်သောက်ကြည့်ဖို့ တိုက်တွန်းတာကြောင့်သောက်လိုက်တယ်။အဲ့လိုသောက်လိုက်တဲ့အချိန်မှာ အာသွက်လျှာသွက်နဲ့ပြောရဲဆိုရဲဖြစ်လာတယ်။အဲ့ဒီခံစားချက်ကိုသဘောကျသွားပြီး စိုးရိမ်စိတ်များတိုင်းအရက်ကို သောက်တာမျိုးပေါ့)
တခြားအရက်သောက်ရတဲ့အကြောင်းတွေအများကြီးရှိပေမယ့် အများအားဖြင့်တော့ ဒီအချက်နှစ်ချက်ကြောင့်ပဲ အရက်စွဲတဲ့ထိဖြစ်သွားရတာများပါတယ်။ဒီလို စိတ်ညစ်လို့၊စိတ်ဓါတ်ကျလို့၊စိုးရိမ်စိတ်များလို့စတဲ့ စိတ်အခြေအနေတွေကြောင့်အရက်သောက်တဲ့အခါ အစပိုင်းမှာတော့ အဆင်ပြေတယ်နေလို့ကောင်းတယ်ထင်ရပေမယ့် အရက်စွဲလာတာနဲ့အမျှ အရက်ကြောင့်ပဲ စိတ်ညစ်တာ၊အိပ်မပျော်တာ၊စိုးရိမ်စိတ်များတာတွေဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အရက်စွဲတဲ့သူရဲ့လက္ခဏာတွေကတော့
သောက်နှုန်းက နဂို နှစ်ပက်၊သုံးပက်လောက်ကနေ တဖြည်းဖြည်းနဲ့များလာတာ၊အရင်ကညနေပိုင်းပဲသောက်ရကနေ နောက်ပိုင်းမနက်မိုးလင်းကစပြီး အလုပ်အကိုင်တွေပျက်လောက်တဲ့ထိတနေကုန်သောက်တာ
အရက်ကိုမသောက်ရရင်မနေနိုင်ဘဲ လက်တွေတုန်လာတာ၊လေတွေတက်တာ၊သောက်လိုက်မှ အဲ့လက္ခဏာတွေကပျောက်သွားတာတွေပါ။အရက်သောက်တာကြာလို့ အရက်စွဲတဲ့အခါ ရုပ်ပိုင်းဆိုင်ရာထိခိုက်သလို စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာနဲ့အာရုံကြောတွေလည်းထိခိုက်ပါတယ်။
ဗီတာမင်တွေနည်းသွားတာ၊ထုံတာ၊ကျဉ်တာ၊မျက်လုံးဝါးတာ၊တက်တာ၊သူငယ်ပြန်ရောဂါဖြစ်တာ စတဲ့အာရုံကြောပိုင်းဆိုင်ရာ ပြသာနာတွေအပြင် စိတ်ပိုင်းဆိုင်ရာမှာဆိုရင် စိတ်ဓါတ်ကျတာ၊ကြွတာ၊တကယ်မရှိတာတွေကိုမြင်တာ၊တကယ်မကြားဘဲနဲ့ကြားတာ၊မိမိရဲ့အိမ်ထောင်ဖက်အပေါ်သံသယစိတ်တွေ၊ဝန်တိုစိတ်တွေဝင်လာတာ၊ညအိပ်မပျော်တာ၊ကိုယ့်ကိုကိုယ်သတ်သေတာ စတဲ့ပြသာနာတွေပါဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
အရက်သောက်တာကြာလာတာနဲ့အမျှ အသည်းရောင်တာ၊အသည်းခြောက်တာ၊အသည်းကင်ဆာဖြစ်တာ၊သွေးအန်တာ၊အစာအိမ်ရောဂါဖြစ်တာ၊ပန်းသေပန်းညိုးဖြစ်တာ စတဲ့ရောဂါတွေပါ ခံစားရနိုင်ပါတယ်။
ဒါတွေအပြင် အမူးလွန်ရင်းနဲ့အကာကွယ်မဲ့ပျော်ပါးမိသောကြောင့်လိင်မှတဆင့် ကူးစက်ရောဂါများကူးစက်ခံရတာ၊မူးပြီးဆိုင်ကယ်တို့ကားတို့ မောင်းသောကြောင့်ယဉ်တိုက်မှုဖြစ်တာ၊မူပြီးအလုပ်လုပ်တာကြောင့် ဆုံးရှုံးနစ်နာမှုတွေဖြစ်တာ စတဲ့ လူမှုရေး၊စီပွားရေးဆိုင်ရာ ပြသာနာတွေလည်းဖြစ်နိုင်ပါတယ်။အဆုံးသတ်အနေနဲ့ပြောရရင် အရက်သောက်ပြီး အရက်စွဲတဲ့အခါ ရရှိလာတဲ့ဆိုးကျိူးတွေကို သောက်တဲ့သူတယောက်ပဲခံစားရတာမဟုတ်ဘဲ ထိုသူရဲ့မိသားစုအသိုင်းအဝိုင်းပါခံစားရကြရပါတယ်။
ဒါကြောင့်အရက်ကိုအစပြုမသောက်မိဖို့နဲ့ အရက်စွဲနေပြီဆိုပါကလည်း ဆရာဝန်နှင့်ပြသပြီး ဆေးရုံတက်ကာ အရက်ဖြတ်ဖို့ တိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
သီတာနွယ်(အမရပူရ)
