(Zawgyi)
ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ မနက္စာ၊ ေန႔လည္စာႏွင့္ ညစာကို ေန႔စဥ္စားသုံးၾကပါသည္။ တစ္ခါတစ္ရံ ညလယ္စာပါစားသုံးၾကပါသည္။ အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း အိပ္စက္ျခင္း၊ လက္ဖက္ရည္ေသာက္ျခင္း၊ အသီးအႏွံကို စားျခင္း၊ ပုဆိုး (သို႔မဟုတ္) ထဘီေလွ်ာ့ဝတ္ျခင္း၊ ေရခ်ိဳးျခင္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းႏွင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ က်န္းမာေရးကို ထိခိုက္ႏိုင္၍ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါသည္။
အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း အိပ္စက္ျခင္း
လူအခ်ိဳ႕သည္ အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း ထမင္းဆိပ္တက္လာ၍ အိပ္စက္တတ္ပါသည္။ အိပ္ျခင္းေၾကာင့္ အစာကိုေကာင္းစြာ မေခ်ဖ်က္ႏိုင္၍ အစာအိမ္ႏွင့္ အူလမ္းေၾကာင္းေရာဂါမ်ား ရရွိႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ေစရန္ အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း အိပ္စက္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
လက္ဖက္ရည္ေသာက္ျခင္း
လက္ဖက္ရည္ (ေရေႏြး) ကိုအစာစားၿပီးတိုင္း ေသာက္ၾကပါသည္။ လက္ဖက္ရည္သည္ အစာထဲတြင္ ပါဝင္ေသာ အစားအစာမ်ားကို မာေစေသာေၾကာင့္ အစာေျခဖ်က္ရန္ ခက္ခဲပါသည္။ လက္ဖက္ႏွင့္ ထမင္းစားျခင္းသည္လည္း အစာေျခဖ်က္မႈကို ထိခိုက္၍ မစားသင့္ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း လက္ဖက္ရည္ေသာက္ျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
အသီးအႏွံကိုစားျခင္း
အသီးအႏွံမ်ားကို ထမင္းစားၿပီး ခ်က္ျခင္းစားပါက ေလပြတတ္ပါသည္။ အသီးအႏွံကို ထမင္းမစားမီ တစ္နာရီ (သို႔မဟုတ္) စားၿပီးတစ္နာရီ၊ ႏွစ္နာရီၾကာမွ စားသုံးျခင္းျဖင့္ ေလပြျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အသီးအႏွံမ်ားကို ထမင္းစားၿပီး ခ်က္ျခင္းစားသုံးမႈကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
ပုဆိုး (သို႔မဟုတ္) ထဘီကို အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း
ထမင္းစားၿပီးပါက ပုဆိုး (သို႔မဟုတ္) ထဘီကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း ျပဳလုပ္ပါက အူပိတ္တတ္ပါသည္။ အစားအေသာက္ကို နည္းနည္းႏွင့္ ျဖည္းျဖည္းစားရပါမည္။ ဝမ္းဗိုက္တင္းပါကလည္း ပုဆိုး (သို႔မဟုတ္) ထမီကို ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
ေရခ်ိဳးျခင္း
ထမင္းစားၿပီး ေရမခ်ိဳးရန္ႏွင့္ ေရခ်ိဳးပါက ဗိုက္ႀကီးပူတတ္သည္ဟု ေရွးလူႀကီးမ်ား ေျပာဆိုခဲ့ပါသည္။ အစာစားၿပီးခ်င္း ေရခ်ိဳးပါက ေျခဖ်ားလက္ဖ်ားမ်ားႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္အႏွံ႔သို႔ ေသြးစီးဆင္းမ်ားၿပီး အစာအိမ္တြင္ ေသြးအေရာက္နည္းတတ္ပါသည္။ အစာအိမ္၏ အစာေခ်ဖ်က္အားကို နည္းသြာျခင္းေၾကာင့္ အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း ေရခ်ိဳးျခင္းကို ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမည္။
လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း
ထမင္းစားၿပီးၿပီးခ်င္း လမ္းေလွ်ာက္ပါက ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်ပို၍ မ်ားပါသည္။ အစာစားလိုက္ပါက အစာေျခလမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေသြးစီးဆင္းမႈမ်ားေစပါသည္။ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းတြင္လည္း ေသြးစီးဆင္းမႈမ်ားေစပါသည္။ သို႔ရာတြင္ အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း ေဆးလိပ္ေသာက္ပါက ေဆးလိပ္အေငြ႕တြင္ပါဝင္ေသာ ဓာတုပစၥည္းမ်ားကို စုပ္ယူေသာေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါအခြင့္အေရးမ်ားေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ထမင္းစားၿပီးၿပီးခ်င္း ေဆးလိပ္ကို လုံးဝမေသာက္သင့္ပါ။
အႀကံျပဳခ်က္
“အစာလည္းေဆး၊ ေဆးလည္းအစာ” ဆိုသည့္အတိုင္း က်န္းမာေရးႏွင့္ ညီၫြတ္ၿပီး အာဟာရျပည့္ဝေသာ အစားအစာမ်ားကို စားေသာက္ေပးရပါမည္။ သို႔မွသာ လူ႔ဘဝသက္တမ္း ၾကာရွည္စြာ ေနထိုင္ႏိုင္ပါမည္။ သို႔ရာတြင္ အထက္ပါအတိုင္း အစာစားၿပီးၿပီးခ်င္း ေရွာင္ၾကဥ္ရမည့္အခ်က္မ်ားကို အျပည့္အဝ လိုက္နာရပါမည္။
Author: ေဒါက္တာမင္းသူရိန္, Healthcare Journal, vol 8,no 24 (30.6.17)
(Unicode)
ကျွန်တော်တို့သည် မနက်စာ၊ နေ့လည်စာနှင့် ညစာကို နေ့စဉ်စားသုံးကြပါသည်။ တစ်ခါတစ်ရံ ညလယ်စာပါစားသုံးကြပါသည်။ အစာစားပြီးပြီးချင်း အိပ်စက်ခြင်း၊ လက်ဖက်ရည်သောက်ခြင်း၊ အသီးအနှံကို စားခြင်း၊ ပုဆိုး (သို့မဟုတ်) ထဘီလျှော့ဝတ်ခြင်း၊ ရေချိုးခြင်း၊ လမ်းလျှောက်ခြင်းနှင့် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းများ ပြုလုပ်ကြပါသည်။ ထိုကဲ့သို့ ပြုလုပ်ခြင်းကြောင့် ကျန်းမာရေးကို ထိခိုက်နိုင်၍ ရှောင်ကြဉ်သင့်ပါသည်။
အစာစားပြီးပြီးချင်း အိပ်စက်ခြင်း
လူအချို့သည် အစာစားပြီးပြီးချင်း ထမင်းဆိပ်တက်လာ၍ အိပ်စက်တတ်ပါသည်။ အိပ်ခြင်းကြောင့် အစာကိုကောင်းစွာ မချေဖျက်နိုင်၍ အစာအိမ်နှင့် အူလမ်းကြောင်းရောဂါများ ရရှိနိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်စေရန် အစာစားပြီးပြီးချင်း အိပ်စက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရပါမည်။
လက်ဖက်ရည်သောက်ခြင်း
လက်ဖက်ရည် (ရေနွေး) ကိုအစာစားပြီးတိုင်း သောက်ကြပါသည်။ လက်ဖက်ရည်သည် အစာထဲတွင် ပါဝင်သော အစားအစာများကို မာစေသောကြောင့် အစာခြေဖျက်ရန် ခက်ခဲပါသည်။ လက်ဖက်နှင့် ထမင်းစားခြင်းသည်လည်း အစာခြေဖျက်မှုကို ထိခိုက်၍ မစားသင့်ပါ။ ထို့ကြောင့် အစာစားပြီးပြီးချင်း လက်ဖက်ရည်သောက်ခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရပါမည်။
အသီးအနှံကိုစားခြင်း
အသီးအနှံများကို ထမင်းစားပြီး ချက်ခြင်းစားပါက လေပွတတ်ပါသည်။ အသီးအနှံကို ထမင်းမစားမီ တစ်နာရီ (သို့မဟုတ်) စားပြီးတစ်နာရီ၊ နှစ်နာရီကြာမှ စားသုံးခြင်းဖြင့် လေပွခြင်းကို ကာကွယ်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အသီးအနှံများကို ထမင်းစားပြီး ချက်ခြင်းစားသုံးမှုကို ရှောင်ကြဉ်ရပါမည်။
ပုဆိုး (သို့မဟုတ်) ထဘီကို အစာစားပြီးပြီးချင်း လျှော့ချခြင်း
ထမင်းစားပြီးပါက ပုဆိုး (သို့မဟုတ်) ထဘီကို လျှော့ချခြင်း ပြုလုပ်ပါက အူပိတ်တတ်ပါသည်။ အစားအသောက်ကို နည်းနည်းနှင့် ဖြည်းဖြည်းစားရပါမည်။ ဝမ်းဗိုက်တင်းပါကလည်း ပုဆိုး (သို့မဟုတ်) ထမီကို လျှော့ချခြင်း ရှောင်ကြဉ်ရပါမည်။
ရေချိုးခြင်း
ထမင်းစားပြီး ရေမချိုးရန်နှင့် ရေချိုးပါက ဗိုက်ကြီးပူတတ်သည်ဟု ရှေးလူကြီးများ ပြောဆိုခဲ့ပါသည်။ အစာစားပြီးချင်း ရေချိုးပါက ခြေဖျားလက်ဖျားများနှင့် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့သို့ သွေးစီးဆင်းများပြီး အစာအိမ်တွင် သွေးအရောက်နည်းတတ်ပါသည်။ အစာအိမ်၏ အစာချေဖျက်အားကို နည်းသွာခြင်းကြောင့် အစာစားပြီးပြီးချင်း ရေချိုးခြင်းကို ရှောင်ကြဉ်ရပါမည်။
လမ်းလျှောက်ခြင်း
ထမင်းစားပြီးပြီးချင်း လမ်းလျှောက်ပါက ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေပို၍ များပါသည်။ အစာစားလိုက်ပါက အစာခြေလမ်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် သွေးစီးဆင်းမှုများစေပါသည်။ အသက်ရှူလမ်းကြောင်းတွင်လည်း သွေးစီးဆင်းမှုများစေပါသည်။ သို့ရာတွင် အစာစားပြီးပြီးချင်း ဆေးလိပ်သောက်ပါက ဆေးလိပ်အငွေ့တွင်ပါဝင်သော ဓာတုပစ္စည်းများကို စုပ်ယူသောကြောင့် ကင်ဆာရောဂါအခွင့်အရေးများစေပါသည်။ ထို့ကြောင့် ထမင်းစားပြီးပြီးချင်း ဆေးလိပ်ကို လုံးဝမသောက်သင့်ပါ။
အကြံပြုချက်
“အစာလည်းဆေး၊ ဆေးလည်းအစာ” ဆိုသည့်အတိုင်း ကျန်းမာရေးနှင့် ညီညွတ်ပြီး အာဟာရပြည့်ဝသော အစားအစာများကို စားသောက်ပေးရပါမည်။ သို့မှသာ လူ့ဘဝသက်တမ်း ကြာရှည်စွာ နေထိုင်နိုင်ပါမည်။ သို့ရာတွင် အထက်ပါအတိုင်း အစာစားပြီးပြီးချင်း ရှောင်ကြဉ်ရမည့်အချက်များကို အပြည့်အဝ လိုက်နာရပါမည်။
Author: ဒေါက်တာမင်းသူရိန်, Healthcare Journal, vol 8,no 24 (30.6.17)
