လူသားတို့၏ ဇီဝကမ္မလိုအပ်ချက်အရ အနားယူအိပ်စက်ခြင်းသည် လူတစ်ယောက်၏စိတ်ပိုင်း၊ ရုပ်ပိုင်းနှင့် အလှအပရေးရာဆိုင်ရာ ကျန်းမာရေးအတွက် အရေးကြီးသော အခန်းကဏ္ဍတွင် ပါဝင်ပါသည်။ ထိုသို့အိပ်စက်အနားယူခြင်းကို ညဘက်အိပ်မက်ဆိုးများမက်ခြင်း၊ အိပ်နေရင်း လှုပ်မရခြင်း သို့မဟုတ် ဘီလူးစီးခြင်း Sleep Paralysis၊ အိပ်နေရင်း ရုတ်တရက်အသက်ရှူရပ်ခြင်း Sleep Apnoea၊ အိပ်နေရင်းလမ်းလျှောက်ခြင်း Sleep Walking၊ အိပ်နေရင်း ခန္ဓာကိုယ်ကဆတ်ခနဲလှုပ်ခြင်း Sleep Myoclonus စသည့် ပုံမမှန်ဖြစ်စဉ်များက ထိခိုက်စေနိုင်ပါသည်။
အိပ်နေရင်း ခန္ဓာကိုယ်က ဆတ်ခနဲလှုပ်ခြင်း Sleep Myoclonus ကြောင့် အိပ်ပျော်ရန်ခက်ခဲခြင်း၊ အိပ်ရေးမဝခြင်းဖြစ်ကာ နေ့ဘက်တွင် အားကုန်ပင်ပန်းသကဲ့သို့ ခံစားရနိုင်သည်။ Sleep Myoclonus သည် အသက်အရွယ်မရွေး မကြာခဏဆိုသလို ကြုံတွေ့ခံစားဖူးမည့် အခြေအနေဖြစ်ပါသည်။ အထူးသဖြင့် မွေးကင်းစ တစ်ပတ်အတွင်း၊ လသားအရွယ်များနှင့် ကလေးတွေမှာ ပိုပြီးတွေ့ရတတ်ပါသည်။ ကလေးများအသက်တစ်နှစ်ကျော်လာလျှင် ကုသမှုမလိုပဲ အလိုအလျောက် သက်သာပျောက်ကင်းသွားတတ်ပါသည်။
အိပ်နေရင်းကြွက်သားများ ဆတ်ခနဲလှုပ်ခြင်းနှင့်ပတ်သက်ပြီး ဦးနှောက်လှိုင်းများ စစ်ဆေးခြင်း EEG တွင် ပုံမမှန်လှိုင်းများ မတွေ့ရှိရသဖြင့် ဦးနှောက်၏ဆောင်ရွက်မှုနှင့် ပတ်သက်သော ရောဂါတစ်ခုအဖြစ် မသတ်မှတ်နိုင်ပါ။ ခြေထောက်၊ လက်၊ ခြေချောင်းလက်ချောင်းများကဲ့သို့ ကြွက်သားအစိတ်အပိုင်း သို့ ကြွက်သားအုပ်စုတစ်ခုတွင် အလိုအလျောက် ကျုံ့ဆန့်လှုပ်ရှားရာမှ ရုတ်တရက် ဖြစ်ပေါ်လာသော လက္ခဏာတစ်ခု ဖြစ်ပါသည်၊၊ ဝမ်းဗိုက်အတွင်းရှိ ရင်ဝမ်းခြားကြွက်သား ကျုံ့ဆန့်လှုပ်ရှားရမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော ကြို့ခြင်းလက္ခဏာ Hiccups နှင့် အလားတူပါသည်။
ရောဂါအခံမရှိသော သာမန်ကျန်းမာသည့် လူများတွင်လည်း ဤလက္ခဏာကို တွေ့ရတတ်ပါသည်။
အိပ်နေရင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်က ဆတ်ခနဲလှုပ်ခြင်းသည် မျိုးရိုးလိုက်နိုင်သော အမျိုးအစား(Hereditary Autosomal Dominant) နှင့် မျိုးရိုးဗီဇနှင့်မသပ်ဆိုင်ဘဲဖြစ်ပွားတတ်သော အမျိုးအစား(Non-inherited Sporadic) ဟု၍ နှစ်မျိုးရှိပါသည်။ ဖြစ်ပေါ်ရသော အကြောင်းအရင်းများမှာ အသက်အရွက်ကိုလိုက်၍ ကွာခြားပါသည်။ ဦးနှောက်အတွင်းရှိ ဒိုဘာမင်း Dopamine ဟော်မုန်း မညီမျှမှု၊ Levodopa ကဲ့သို့ သောက်ဆေးများ၊ စိတ်ကျရောဂါကုသဆေး၊ အစာအိမ်ရောဂါအတွက် အသုံးပြုသည့် Bismuth Salt ပါဝင်သောဆေး၊ Levodopa ကဲ့သို့ သောက်ဆေးများကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည်ဟု တွေ့ရှိချက်များက ဖော်ပြကြသည်။
ဦးနှောက်နှင့်အာရုံကြောမကြီး ဆက်စပ်သည့်ရောဂါများ၊ အတက်ရောဂါရှိသူများ၊ အိပ်စက်ခြင်း ပုံမမှန်သည့်ရောဂါရှိသူများ၊ ခြေထောက်ဂနာမငြိမ်လှုပ်ရှားနေသောရောဂါ၊ အိပ်နေစဉ် ခြေလက်များလှုပ်ရှားနေသောရောဂါ ၊ အသက်အရွယ်ကြီးသူများတွင် ဖြစ်ပွါးသည့် သူငယ်ပြန်မှတ်ဥာဏ်ချို့ယွင်းရောဂါ ခေါ် အယ်ဇိုင်းမားရောဂါ A၊ ပါကင်ဆန်ရောဂါ ခေါ် ကြွက်သားများတောင့်တင်းသည့်ရောဂါ ၊ ဦးခေါင်းနှင့်ကျောရိုးဒဏ်ရာရရှိခြင်း၊ ဦးနှောက်တွင်းရှိ အလုံးအကြိတ်များ၊ လေဖြတ်ခြင်း တို့တွင် ခန္ဓာကိုယ်ကြွက်သား ဆတ်ခနဲ လှုပ်ရှားမှုများကို တွဲတွေ့ရတတ်ပါသည်။
အိပ်နေရင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်က ဆတ်ခနဲလှုပ်ခြင်းသည် မိမိအိပ်စက်အနားယူမှုကို ထိခိုက်မှုရှိလာလျှင် ဆရာဝန်နှင့်တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပြီး ဖြစ်ရသည့်အကြောင်းရင်းကို ရှာဖွေကုသမှုခံယူရန်လိုအပ်ပါသည်။ Phenytoin, Levetiracetam ကဲ့သို့ အတက်ကျဆေးများ၊ ဒိုင်ယာဇီပန်အုပ်စုဝင်ဆေးများ၊ Xenazine ကဲ့သို့ ပုံမမှန်ကြွက်သားလှုပ်ရှားမှုအတွက် ဆေးများ၊ Barbituratesအိပ်ဆေးများကဲ့သို့ ဆရာဝန်ညွှန်ကြားချက်လိုသည့်ဆေးများအသုံးပြု၍ ကုသနိုင်ပါသည်။ ကြွက်သားနှင့်အကြောများ ဆန့်ထုတ်သည့်လေ့ကျင့်ခန်းများ၊ ယောဂကစားခြင်းနှင့် ကြွက်သားများကို နှိပ်နယ်ပေးခြင်းဖြင့် အိပ်စက်ရင်း ခန္ဓာကိုယ်ကြွက်သားများ ဆတ်ခနဲလှုပ်ခြင်းကို သက်သာစေနိုင်ပါသည်။
Author: Dr. Yee Mon
