နံနံပင္ ဘာေကာင္းလဲ
နံနံပင္ဟာ ကြ်န္ေတာ္တို႔ျမန္မာေတြ ေန႔စဥ္နီးပါးသံုးေန စားေနတဲ႔အပင္ပါ။
အသုပ္၊မုန္႔ဟင္းခါး၊ၾကာဇံဟင္းခါးေတြစားတဲ႔အခါမွာ နံနံပင္ကို အစိမ္းလိုက္ထည္႔စားေလ႔ရွိသလို ဟင္းခ်ိဳခ်က္တဲ႔အခါ ဆီျပန္ဟင္းေတြခ်က္တဲ႔အခါမွာလည္း နံနံပင္ကို ထည္႔ခ်က္ေလ႔ရွိပါတယ္။
နံနံပင္မွာ ဗမာနံနံ၊တရုတ္နံနံ၊ရွမ္းနံနံ စသျဖင္႔ အမ်ိဳးအစားကြဲေတြရွိပါတယ္။
အဲ႔တာေတြထဲကမွ အခုတပတ္မွာ ဗမာနံနံအေၾကာင္းေရးသားတင္ျပခ်င္ပါတယ္။
ဗမာနံနံကို အဂၤလိပ္လို Coriander လို႔ေခၚပါတယ္။
ရုကၡေဗဒ နာမည္ကေတာ႔ Coriandrum sativum Linn ျဖစ္ပါတယ္။
မ်ိဳးရင္းကေတာ႔ Apiaceae ပါ။
နံနံပင္ဟာ တနွစ္ခံ ပင္ငယ္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။အျမင္႔အေနနဲ႔ေတာ႔ တေပခန္႔အထိ ရွိတတ္ပါတယ္။
အရြက္မ်ားဟာ လြန္စြာျဖာထြက္ျပီး ရြက္နား၀ိုက္မ်ားဟာ ၃ခုသို႔မဟုတ္ ၃ခုထက္ပိုျပီးပါပါတယ္။
အရြက္ဟာေသးငယ္ျပီး ရိုးတံကလည္းေသးသြယ္ပါတယ္။အေရာင္ကေတာ႔အစိမ္းေရာင္ရင္႔ျဖစ္ပါတယ္။
အလြန္ေသးငယ္ျပီး အျဖဴေရာင္ရွိေသာအပြင္႔မ်ားပြင္႔ပါတယ္။
ညိဳ၀ါေရာင္ရွိျပီးေသးငယ္လံုး၀န္းေသာအသီးေလးမ်ားလည္းသီးပါတယ္။ထိုအသီးေတြထဲမွာ မ်က္နွာျပင္တဖက္လံုးျပီး တျခားတဖက္က ခြက္ေနေသာ နံနံေစ႔ေလးမ်ားရွိပါတယ္။
နံနံေစ႔ကလည္း နံနံရြက္လိုပဲ ဟင္းခတ္အေမႊးအၾကိဳင္အေနနဲ႔ေရာ ေဆး၀ါးအေနနဲ႔ေရာ အသံုး၀င္ပါတယ္။
နံနံပင္မွာ ကာဘိုဟိုက္ဒရိတ္၊အမွ်င္ဓါတ္၊ေရဓါတ္၊ဗီတာမင္ေအ၊ဘီဆစ္၊ဘီတြဲ၊ဗီတာမင္စီ၊ဗီတာမင္ေက၊သံဓါတ္၊မဂၢနီဆီယမ္၊ကယ္လ္ဆီယံ၊ဆိုဒီယမ္၊ပိုတက္ဆီယမ္ စတဲ႔ ဓါတ္ေတြမ်ားစြာျပီး ေရာင္ရမ္းတာေတြကိုေလ်ာ႔ပါးသက္သာေစတဲ႔အစြမ္းသတၱိ(Anti inflammatory action) နဲ႔ ဓါတ္တိုးဆန္႔က်င္တဲ႔အစြမ္းသတၱိ(Anti oxidant action)ရွိပါတယ္။
နံနံပင္ကို မၾကာခဏ စားျခင္းျဖင္႔ရနိုင္တဲ႔ က်န္းမာေရးေကာင္းက်ိဳးေတြကေတာ႔ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
၁။အမွ်င္ဓါတ္မ်ားစြာပါတာေၾကာင္႔ အစာေျခစနစ္ကိုေကာင္းေစျပီး ၀မ္းမွန္ေစကာ ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကင္းေစျပီး အူမၾကီးကင္ဆာျဖစ္ပြားနိုင္ေျခကိုေလ်ာ႔နည္းေစပါတယ္။
၂။ဗီတာမင္ေအပါ၀င္တာေၾကာင္႔ မ်က္စိအျမင္အာရံုအတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
၃။ဗီတာမင္စီပါတာေၾကာင္႔ ကို္ယ္ခံအားေကာင္းေစျပီး ေခ်ာင္းဆိုးအေအးမိႏွာေစးတာေတြအလြယ္တကူမျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
၄။ဗီတာမင္ေကနဲ႔သံဓါတ္ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္တာေၾကာင္႔ နွာေခါင္းေသြးယိုတာ၊အမ်ိဳးသမီးေတြရာသီေပၚတဲ႔အခါေသြးဆင္းမ်ားတာစတဲ႔ ေရာဂါမ်ိဳးေတြအတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။
၅။ ေရာင္ရမ္းတာေတြကိုေလ်ာ႔ပါးသက္သာေစတဲ႔အစြမ္းသတၱိ(Anti inflammatory action)ရွိတာေၾကာင္႔ မ်က္စိနာျပီးေရာင္ရမ္းနီရဲေနတာ၊ေခါင္းကိုက္တာ၊သြားကိုက္တာ၊ေဖာေရာင္တာ၊အရိုးအဆစ္ေတြေရာင္ရမ္းနာက်င္တာ စတဲ႔ေ၀ဒနာေတြကို သက္သာေစနိုင္ပါတယ္။
၆။ေသြးေပါင္ခ်ိန္နဲ႔ေသြးတြင္းမေကာင္းတဲ႔အဆီဓါတ္ကိုလည္း ေလ်ာ႔က်ေစတဲ႔အတြက္ ေသြးတိုးေရာဂါရွိသူေတြအတြက္ အထူးသင္႔ေတာ္ပါတယ္။
၇။ဓါတ္တိုးဆန္႔က်င္တဲ႔အစြမ္းသတၱိရွိတဲ႔အတြက္ အရြယ္တင္နုပိ်ဳေစကာ ကင္ဆာေရာဂါေတြျဖစ္ပြားနိုင္ေျခကိုေလ်ာ႔နည္းေစပါတယ္။
၈။ခံတြင္းအနံဆိုးျခင္းကိုလည္း သက္သာေပ်ာက္ကင္းေစနိုင္ပါတယ္။
Dr သီတာႏြယ္(အမရပူရ)
နံနံပင် ဘာကောင်းလဲ
နံနံပင်ဟာ ကျွန်တော်တို့မြန်မာတွေ နေ့စဉ်နီးပါးသုံးနေ စားနေတဲ့အပင်ပါ။
အသုပ်၊မုန့်ဟင်းခါး၊ကြာဇံဟင်းခါးတွေစားတဲ့အခါမှာ နံနံပင်ကို အစိမ်းလိုက်ထည့်စားလေ့ရှိသလို ဟင်းချိုချက်တဲ့အခါ ဆီပြန်ဟင်းတွေချက်တဲ့အခါမှာလည်း နံနံပင်ကို ထည့်ချက်လေ့ရှိပါတယ်။
နံနံပင်မှာ ဗမာနံနံ၊တရုတ်နံနံ၊ရှမ်းနံနံ စသဖြင့် အမျိုးအစားကွဲတွေရှိပါတယ်။
အဲ့တာတွေထဲကမှ အခုတပတ်မှာ ဗမာနံနံအကြောင်းရေးသားတင်ပြချင်ပါတယ်။
ဗမာနံနံကို အင်္ဂလိပ်လို Coriander လို့ခေါ်ပါတယ်။
ရုက္ခဗေဒ နာမည်ကတော့ Coriandrum sativum Linn ဖြစ်ပါတယ်။
မျိုးရင်းကတော့ Apiaceae ပါ။
နံနံပင်ဟာ တနှစ်ခံ ပင်ငယ်အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။အမြင့်အနေနဲ့တော့ တပေခန့်အထိ ရှိတတ်ပါတယ်။
အရွက်များဟာ လွန်စွာဖြာထွက်ပြီး ရွက်နားဝိုက်များဟာ ၃ခုသို့မဟုတ် ၃ခုထက်ပိုပြီးပါပါတယ်။
အရွက်ဟာသေးငယ်ပြီး ရိုးတံကလည်းသေးသွယ်ပါတယ်။အရောင်ကတော့အစိမ်းရောင်ရင့်ဖြစ်ပါတယ်။
အလွန်သေးငယ်ပြီး အဖြူရောင်ရှိသောအပွင့်များပွင့်ပါတယ်။
ညိုဝါရောင်ရှိပြီးသေးငယ်လုံးဝန်းသောအသီးလေးများလည်းသီးပါတယ်။ထိုအသီးတွေထဲမှာ မျက်နှာပြင်တဖက်လုံးပြီး တခြားတဖက်က ခွက်နေသော နံနံစေ့လေးများရှိပါတယ်။
နံနံစေ့ကလည်း နံနံရွက်လိုပဲ ဟင်းခတ်အမွှေးအကြိုင်အနေနဲ့ရော ဆေးဝါးအနေနဲ့ရော အသုံးဝင်ပါတယ်။
နံနံပင်မှာ ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်၊အမျှင်ဓါတ်၊ရေဓါတ်၊ဗီတာမင်အေ၊ဘီဆစ်၊ဘီတွဲ၊ဗီတာမင်စီ၊ဗီတာမင်ကေ၊သံဓါတ်၊မဂ္ဂနီဆီယမ်၊ကယ်လ်ဆီယံ၊ဆိုဒီယမ်၊ပိုတက်ဆီယမ် စတဲ့ ဓါတ်တွေများစွာပြီး ရောင်ရမ်းတာတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေတဲ့အစွမ်းသတ္တိ(Anti inflammatory action) နဲ့ ဓါတ်တိုးဆန့်ကျင်တဲ့အစွမ်းသတ္တိ(Anti oxidant action)ရှိပါတယ်။
နံနံပင်ကို မကြာခဏ စားခြင်းဖြင့်ရနိုင်တဲ့ ကျန်းမာရေးကောင်းကျိုးတွေကတော့ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါတယ်။
၁။အမျှင်ဓါတ်များစွာပါတာကြောင့် အစာခြေစနစ်ကိုကောင်းစေပြီး ဝမ်းမှန်စေကာ ဝမ်းချုပ်ခြင်းကင်းစေပြီး အူမကြီးကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလျော့နည်းစေပါတယ်။
၂။ဗီတာမင်အေပါဝင်တာကြောင့် မျက်စိအမြင်အာရုံအတွက် အထောက်အကူပြုပါတယ်။
၃။ဗီတာမင်စီပါတာကြောင့် ကိုယ်ခံအားကောင်းစေပြီး ချောင်းဆိုးအအေးမိနှာစေးတာတွေအလွယ်တကူမဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
၄။ဗီတာမင်ကေနဲ့သံဓါတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်တာကြောင့် နှာခေါင်းသွေးယိုတာ၊အမျိုးသမီးတွေရာသီပေါ်တဲ့အခါသွေးဆင်းများတာစတဲ့ ရောဂါမျိုးတွေအတွက် အထောက်အကူပြုပါတယ်။
၅။ ရောင်ရမ်းတာတွေကိုလျော့ပါးသက်သာစေတဲ့အစွမ်းသတ္တိ(Anti inflammatory action)ရှိတာကြောင့် မျက်စိနာပြီးရောင်ရမ်းနီရဲနေတာ၊ခေါင်းကိုက်တာ၊သွားကိုက်တာ၊ဖောရောင်တာ၊အရိုးအဆစ်တွေရောင်ရမ်းနာကျင်တာ စတဲ့ဝေဒနာတွေကို သက်သာစေနိုင်ပါတယ်။
၆။သွေးပေါင်ချိန်နဲ့သွေးတွင်းမကောင်းတဲ့အဆီဓါတ်ကိုလည်း လျော့ကျစေတဲ့အတွက် သွေးတိုးရောဂါရှိသူတွေအတွက် အထူးသင့်တော်ပါတယ်။
၇။ဓါတ်တိုးဆန့်ကျင်တဲ့အစွမ်းသတ္တိရှိတဲ့အတွက် အရွယ်တင်နုပျိုစေကာ ကင်ဆာရောဂါတွေဖြစ်ပွားနိုင်ခြေကိုလျော့နည်းစေပါတယ်။
၈။ခံတွင်းအနံဆိုးခြင်းကိုလည်း သက်သာပျောက်ကင်းစေနိုင်ပါတယ်။
Dr သီတာနွယ်(အမရပူရ)
