မုန့်ချိုအိတ်ကို ဆေးပညာအရ Pancreas(ပန်ကရိယ) လို့ခေါ်ပါတယ်။ မုန့်ချိုအိတ်(Pancreas)ဟာ အစာအိမ်နောက်မှာရှိတဲ့ ဝမ်းဗိုက်ပိုင်းအတွင်းအင်္ဂါတတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သူ့ရဲ့လုပ်ငန်းတာဝန်တွေကတော့ ကျွန်တော်တို့နေ့စဉ်စားလိုက်တဲ့ အဆီနဲ့ပရိုတင်းဓါတ်တွေကိုချေဖျက်ဖို့ အစာချေအင်ဇိုင်းတွေထုတ်ပေးခြင်း နှင့် သွေးတွင်းသကြားဓါတ်ကို ထိန်းညှိရန်အတွက် အင်ဆူလင်ဟော်မုန်းထုတ်ပေးခြင်းတွေဖြစ်ပါတယ်။
မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဟာ အများအားဖြင့် အသက်၄၀ကျော်အရွယ်တွေမှာ ဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဟာ မုန့်ချိုအိတ်အတွင်းထဲကဆဲလ်များ ပုံမှန်မဟုတ်ဘဲ အထိန်းအကွပ်မရှိ မူမမှန်ပွားလာခြင်းကြောင့်ဖြစ်ပါတယ်။ ဘာလို့ဒီလိုမူမမှန်ပွားလာရလည်းဆိုတဲ့အကြောင်းအရင်းအတိအကျကိုတော့ သေချာပြောမရပါ။ သို့သော် မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဟာ အောက်ပါအခြေအနေရှိတဲ့သူတွေမှာဆိုရင် ပိုဖြစ်နိုင်ခြေများတယ်လို့ သုတေသနရလဒ်တွေ၊ လေ့လာချက်တွေအရ ဆေးပညာရှင်များက ပြောကြားထားပါတယ်။
– ကိုယ့်မျိုးရိုးထဲမှာ မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဖြစ်ဖူးတဲ့ရာဇဝင်ရှိတဲ့သူတွေ
– အဝလွန်တဲ့သူတွေ
– ခဏခဏမုန့်ချိုအိတ်ရောင်ရမ်းတဲ့သူတွေ
– ဆေးလိပ်သောက်တဲ့သူတွေ
– အသည်းရောင်အသားဝါပိုးဝင်ဖူးတဲ့သူတွေ
– ဆီးချိုရောဂါရှိသူတွေ
– အစာအိမ်အနာရှိသူတွေ မှာဆိုရင် မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာ ဖြစ်နိုင်ခြေဟာ တခြားသာမန်လူတွေနဲ့ယှဉ်ရင် ပိုများနေတတ်ပါတယ်။
မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဟာ အစပိုင်းမှာတော့ ထွေထွေထူးထူး ရောဂါလက္ခဏာတွေမပြတတ်ပါဘူး။ သို့သော် ရောဂါပြင်းထန်လာတဲ့အခါမှာတော့ ဝမ်းဗိုက်အောင့်တာ၊ ကျောအောင့်တာ၊ အသားဝါတာ၊ ဝမ်းအရောင်ဖျော့ပြီးဆီးအရောင်ရင့်လာတာ၊ ကိုယ်အလေးချိန်ကျဆင်းလာတာ၊ အစားအသောက်ပျက်တာ စသဖြင့်ခံစားရနိုင်ပါတယ်။ မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဟုတ်၊ မဟုတ်သေချာအောင်စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေအနေနဲ့ကတော့ သွေးစစ်တာ၊ ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန်ရိုက်တာ(CT scan)၊ သံလိုက်ဓါတ်မှန်ရိုက်တာ(MRI scan)၊ မုန့်ချိုအိတ်ပြွန်အတွင်း မှန်ပြောင်းနဲ့စစ်ဆေးတာ(Endoscopic retrograde cholangiopancreatography)၊ အသားစယူစစ်ဆေးတာ တွေလုပ်နိုင်ပါတယ်။ စမ်းသပ်စစ်ဆေးလို့ မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဆိုပါက ရောဂါအခြေအနေသိဖို့နဲ့တစ်ခြားနေရာအစိတ်အပိုင်းတွေကိုပါပျံ့ မပျံ့သိဖို့အတွက် ရင်ဘတ်ဓါတ်မှန်ရိုက်တာ၊ အာထရာဆောင်းရိုက်တာ၊ အရိုးဓါတ်မှန်ရိုက်တာ စတဲ့စစ်ဆေးမှုတွေပါ လုပ်ရနိုင်ပါတယ်။
ကုသမှုအနေနဲ့ကတော့ ရောဂါအခြေအနေပေါ်မူတည်ပြီး ခွဲစိတ်ပြီးကုသတာ(Surgery)၊ ကင်ဆာဆေးသွင်းပြီးကုသတာ(Chemotherapy)၊ ဓါတ်ရောင်ခြည်နဲ့ကုသတာစသဖြင့်ကုသနည်းတွေရှိပါတယ်။ နှစ်နည်း၊ သုံးနည်းပေါင်းကုတာမျိုးလည်းရှိပါတယ်။ မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဟာ ဖြစ်စမှာထွေထွေထူးထူးရောဂါလက္ခဏာမပြတတ်တဲ့အတွက် ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးနေတဲ့သူတွေမဟုတ်ပါက ကင်ဆာမှန်း စောစီးစွာသိပြီး စောစောကုသမှုခံယူနိုင်ဖို့မလွယ်ပါ။ ဒါ့အပြင် တစ်ခြားနေရာအစိတ်အပိုင်းတွေကိုလည်းပျံ့နှံ့နှုန်းက မြန်ပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာပြတဲ့အချိန်မှာဆိုရင် ရောဂါအဆင့်ဟာ ဆိုးတဲ့အခြေအနေရောက်နေတာများပြီး တစ်ခြားအစိတ်အပိုင်းတွေကိုလည်းပျံ့နေလေ့ရှိပါတယ်။ ဒါကြောင့်အဆုံးသတ်အနေနဲ့အကြံပေးချင်တာကတော့ အနည်းဆုံး တစ်နှစ်တစ်ခါလောက်ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုလုပ်ပါ။
မုန့်ချိုအိတ်ကင်ဆာဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနည်းအောင် ဆေးလိပ်သောက်ခြင်းကိုရှောင်ပါ။ ဆေးလိပ်ဖြတ်ပါ။ အဝမလွန်အောင် ကိုယ်အလေးချိန်ထိန်းပါ။ လတ်ဆတ်တဲ့ဟင်းသီးဟင်းရွက်နဲ့သစ်သီးများများစားပါ။ ကိုယ်လက်လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်ပါ လို့ အကြံပြုတိုက်တွန်းချင်ပါတယ်။
Dr 528