လူတိုင်းလူတိုင်းရဲ့ လည်ပင်းရှေ့တည့်တည့် အောက်ခြေနား နေရာလောက်မှာ လည်ပင်းအကျိတ်တခုရှိပါတယ်။
အဲ့ဒါကိုဆေးပညာအရ Thyroid gland (သိုင်းရွက်ဂလန်း)လို့ခေါ်ပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဂလန်းဟာ လိပ်ပြာပုံစံရှိပြီး သူ့ဆီကနေ သိုင်းရွက်ဟော်မုန်း (Thyroid hormones) တွေကို ထုတ်ပေးပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဟော်မုန်းတွေဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့ ဇီဝဖြစ်စဉ်တွေ နေ့စဉ်ပုံမှန်ဖြစ်ပျက်ဖို့အတွက် အလွန်အရေးပါတဲ့ ဟော်မုန်းတွေဖြစ်ပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဂလင်းနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ဖြစ်တဲ့ရောဂါတွေအနေနဲ့ကတော့
သိုင်းရွက်ဟော်မုန်းများတာ၊ နည်းတာ၊ လည်ပင်းကြီးတာ၊ သိုင်းရွက်ဂလင်းရောင်ရမ်းတာ၊ သိုင်းရွက်ဂလင်းမှာ ရိုးရိုးအလုံးအကျိတ်ဖြစ်တာ၊ သိုင်းရွက်ဂလင်း ကင်ဆာဖြစ်တာ စသဖြင့် အများကြီးရှိပါတယ်။
ထိုအများကြီးရှိတဲ့ထဲမှာမှ အခုတပတ်မှာ သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာ အကြောင်းကို ရေးသားတင်ပြချင်ပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဂလင်း ကင်ဆာမှာ
– Papillary thyroid cancer
– Follicular thyroid candcer
– Medullary thyroid cancer
– Anaplastic thyroid cancer ဆိုပြီး အမျိုးအစား ၄ မျိုးရှိပါတယ်။
ထို ၄ မျိုးထဲမှာမှ Papillary thyroid cancer အမျိုးအစားက အဖြစ်အများဆုံးဖြစ်ပါတယ်။ သိုင်းရွက်ကင်ဆာဖြစ်သူ အယောက် ၁၀၀ မှာ အယောက် ၇၅ ယောက်ကနေ အယောက် ၈၅ ယောက် လောက်ဟာ ဒီအမျိုးအစားဖြစ်လေ့ရှိပါတယ်။ ဒီအမျိုးအစားက တဖြည်းဖြည်းနဲ့ မှကြီးလာတဲ့ ကင်ဆာကျိတ်အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး လည်ပင်းမှာရှိတဲ့ ပြန်ရည်ကြောတွေကနေတဆင့် ခန္ဓာကိုယ်တခြားနေရာ အစိတ်အပိုင်းတွေကို ပျံ့နှံ့ပါတယ်။
ဒုတိယလိုက်တာကတော့ Follicular thyroid cancer အမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။ သိုင်းရွက်ကင်ဆာဖြစ်သူအယောက်၁၀၀မှာ ၁၀ ယောက်ကနေ ၁၅ ယောက်လောက်ဟာ Follicular thyroid caner အမျိုးအစား ဖြစ်နိုင်ခြေရှိပါတယ်။
ဒီကင်ဆာအမျိုးအစားကတော့ ခန္ဓာကိုယ်တခြားနေရာ အစိတ်အပိုင်းတွေကို သွေးကြောတွေကနေတဆင့်အဓိကပျံ့နှံ့ပါတယ်။
Medulluary thyroid cancer ကတော့ သိုင်းရွက်ကင်ဆာဖြစ်သူအယောက် ၁၀၀ မှာ ၄ ယောက်လောက်ပဲ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ ကင်ဆာအမျိုးအစားပါ။
Anaplastic thyroid cancer အမျိုးအစားကတော့ အရမ်းကို အဖြစ်နည်းပါတယ်။ သိုင်းရွက်ကင်ဆာဖြစ်သူအယောက် ၁၀၀ မှာ ၁ ယောက်ဖြစ်ခဲပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဖြစ်ပြီဆိုရင် အရမ်းဆိုးဝါးပြီး ခန္ဓာကိုယ်ရှိတခြားနေရာတွေကို ပျံ့နှံ့နှုန်းကလည်း အလွန်မြန်ဆန်တဲ့အတွက် ကုရမလွယ်တဲ့ ကင်ဆာအမျိုးအစားဖြစ်ပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာတွေဟာ အမျိုးသမီးတွေမှာဖြစ်နိုင်ခြေပိုများပါတယ်။သုတေသနတွေအရ အမျိုးသမီးတွေမှာ သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာဖြစ်နိုင်ခြေဟာ အမျိုးသားတွေထက် နှစ်ဆ ကနေ လေးဆထိပိုများကြောင်းသိရပါတယ်။
အသက်အရွယ်အားဖြင့်ဆိုရင်တော့ Papillary thyroid cancer ဟာ အသက် ၃၀ ကနေ ၅၀ အရွယ်ကြားမှာ အဖြစ်များလေ့ရှိပြီး Follicular thyroid cancer ကတော့ အသက် ၅၀ ကျော်အရွယ်တွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာ ဖြစ်ပွားရတဲ့အကြောင်း အတိအကျကတော့ပြောရမလွယ်ပါ။ သို့သော် ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ အကြောင်းတွေအနေနဲ့ကတော့
– မျိုးရိုးဗီဇနဲ့ဆိုင်တာ
– ဓါတ်ရောင်ခြည်သင့်တာ
– အိုင်အိုဒင်းဓါတ်ချို့တဲ့တာ
– သိုင်းရွက်ဂလင်းရောင်တာ စသဖြင့် ရှိပါတယ်။
သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာဟာ စစဖြစ်ချင်းမှာ ထွေထွေထူးထူးလက္ခဏာတွေ ပြတာသိပ်မရှိပေမယ့်
ကင်ဆာအကျိတ်ကြီးလာတာနဲ့အမျှ နောက်ပိုင်းမှာ
– လည်ပင်းမှာ အလုံးအကျိတ်ပေါ်လာတာ
– လည်ပင်းနာတာ၊ လည်ချောင်းနာတာ
– အစားအသောက်မျိုရခက်တာ
– အသံပြောင်းလာတာ၊ အသံသြလာတာ
– ချောင်းဆိုးတာ
– အစားအသောက်သိသိသာသာပျက်တာ၊ ကိုယ်အလေးချိန်သိသိသာသာကျလာတာ စတဲ့လက္ခဏာတွေဖြစ်လာတတ်ပါတယ်။
ဒီလိုလက္ခဏာတွေပေါ်လာပြီဆိုရင်တော့ အချိန်ဆွဲမနေဘဲ ဆရာဝန်နဲ့ပြသပြီး သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာဟုတ်မဟုတ် စမ်းသပ်စစ်ဆေးကြည့်သင့်ပါတယ်။
စစ်ဆေးမှုတွေအနေနဲ့ကတော့
– သွေးစစ်တာ
– လည်ပင်းအာထရာဆောင်းရိုက်တာ
– Fine-needle aspiration biopsy ခေါ် အပ်နဲ့အသားစယူပြီး စစ်ဆေးတာ စသဖြင့်လုပ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီလိုတွေလုပ်ကြည့်လို့ သိုင်းရွက်ဂလင်းကင်ဆာဖြစ်တယ်လို့ အဖြေထွက်ရင်တော့ ကင်ဆာပျံ့နေလား သိဖို့အတွက် ရင်ဘတ်ဓါတ်မှန်ရိုက်တာ၊ စီတီရိုက်တာ၊ အမ်အာအိုင်ရိုက်တာ၊ ဗိုက်ကိုအာထရာဆောင်းရိုက်တာ စသဖြင့် ထပ်စစ်ဖို့ လိုနိုင်ပါတယ်။
ကုသမှုအနေနဲ့ကတော့ လူနာရဲ့ကျန်းမာရေးအခြေအနေနဲ့ ရောဂါအခြေအနေပေါ်လိုက်ပြီး ခွဲစိတ်ကုသတာ၊ ဓါတ်ရောင်ခြည်နဲ့ကုသတာ၊ ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသတာ၊ ဟော်မုန်းဆေးပေးကုသတာ စသဖြင့် ကုသနည်းတွေရှိပါတယ်။
လိုအပ်ပါက နှစ်နည်းပေါင်းကုတာမျိုးတွေလည်း လုပ်ပါတယ်။
Dr 528
