မေး – HIV ရောဂါဖြစ်တဲ့အခါမှာ အရေပြားနဲ့ ဆိုင်တဲ့ရောဂါတွေက ဘာလဲ။
ဖြေ – အစောပိုင်း HIV ဝင်တဲ့အခါ ရေယုန်၊ ဝဲရောဂါ၊ ကြွက်နို့၊ ကာလသား၊ ဆစ်ဖလစ်ရောဂါ၊ ယားယံခြင်း၊ အဆီထွက်တဲ့ အရေပြားရောင်ရောဂါ၊ ယားယံမွှေးကျွတ်နာရောဂါ၊ ဝက်ခြံ၊ ဆေးဝါးမတည့်တဲ့လက္ခဏာ (ဥပမာ- ဆာလဖာ) စတဲ့ လက္ခဏာတွေကို အစောပိုင်း HIV မှာတွေ့ရပါတယ်။ HIV ဖြစ်တာကြာတဲ့အခါ အရေပြားကင် ဆာနာတာရှည် ရေယုန်၊ တီဘီရောဂါ၊ ကင်ဆာရောဂါစတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
မေး – HIV လူနာမှာ အင်ပြင်ထွက်တာ တစ်ဦးနဲ့တစ်ဦးဘာကြောင့် မတူကြတာလဲ။
ဖြေ – အင်ပြင်အမျိုးအစားနဲ့ ပြင်းထန်မှုဟာ CD4 ပမာဏ ပေါ်မှာမူတည်ပါတယ်။ လူငယ်တစ်ယောက်မှာ ပါးစပ် မှာ မှိုရောဂါပေါက်နေရင် HIV ရောဂါဝင်နေနိုင်ပါတယ်။ အင်ပြင်က တစ်ခါမှမထွက်ဘူး။ မှိုသတ်တဲ့ လိမ်းဆေး၊ CD 4 ပမာဏ ၅၀ အောက်ဖြစ်နေပြီဆိုလျှင် အရေပြားအစယူပြီး ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်ကြည့်ရပါမယ်။
မေး – HIV နဲ့ဆက်နွယ်ပြီးဖြစ်တတ်တဲ့ အရေပြားရောဂါတွေက ဘာလဲ။
ဖြေ – မှိုရောဂါ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါ၊ ဘက်တီးရီးယားနဲ့ ကပ်ပါးရောဂါ စတာတွေဖြစ်တတ်ပါတယ်။
မေး – HIV နဲ့မှိုရောဂါ အကြောင်းရှင်းပြပေးပါ။
ဖြေ – အစောပိုင်း HIV နဲ့တွဲလျက်အနေအထားရောဂါက ယားယံခြင်း၊ အဆီပြန်အရေပြားရောင်ခြင်းနဲ့ အမွေးအ မျှင်အခြေမှာ ယားယံပြီး နီရဲခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ အဆီပြန်အရေပြားရောင်ရောဂါက အေ့ဒ်စ်ရောဂါဖြစ်တဲ့သူရဲ့ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ CD 4 ပမာဏကျလေ ရောဂါပြင်းထန်လေပါပဲ။ ပါးပြင်မှာ အရေပြားခြောက်ပြီး အနီကွက်တွေထွက်လာပါတယ်။ မျက်ခုံးနားတစ်ဝိုက် နားနောက်နဲ့ ဦးရေပြားတွေပေါ်မှာ အဓိကဖြစ်ပါတယ်။ မှို သတ်တဲ့လိမ်းဆေးနဲ့ တွဲလျက်စတီးရွိုက်တွဲလိမ်းရင် သက်သာပါတယ်။
မေး – ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဝင်ခြင်းအကြောင်း ရှင်းပြပေးပါ။
ဖြေ – အဓိက ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး Herpes၊ ရေယုန်ဗိုင်းရပ်စ်၊ HIV ဗိုင်းရပ်စ်နဲ့ Molluscum Contagiosum တို့ဖြစ်ပါ တယ်။
ဗိုင်းရပ်စ်က နှုတ်ခမ်း၊ ပါးစပ်နဲ့ စအိုပတ်လည်တွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ CD 4 ပမာဏ (၁၀၀)ထက် နည်းရင် အင်ပြင်ကွက်က ပိုပြင်းလာ၊ ခဏခဏပြန်ဖြစ်မယ်။ နေရာအနှံ့ရေယုန်တွေ ပေါက်မယ်။ တစ်နေရာက နေတစ်နေရာကို ပျံ့နှံ့လွယ်တတ်ပါတယ်။ နေရာအနှံ့ဖြစ်မယ်။ သိပ်များနေမယ်။ မျက်စေ့ထိခိုက်မယ်။ CD 4 ပမာဏ ၂၀၀အောက်ဖြစ်နေရင် ဗိုင်းရပ်စ်သတ်ဆေးကို အကြောဆေးတောင့်သွင်းဖို့ လိုပါလိမ့်မယ်။
လိင်တံကြွက်နို့ HIV ရောဂါပိုးဝင်ရင် စအိုနဲ့လိင်အင်္ဂါတစ်ဝိုက်မှာ ရောဂါဖြစ်ပြီး ရောဂါပြင်းထန်သလို ကုသရခက် ခဲပါတယ်။ လက်နဲ့ ခြေထောက်မှာကြွက်နိ့ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ Molluscum Contagiosum ရောဂါက အနီကွက် ၂-၅ မီလီမီတာ အရွယ်တွေထွက်ပြီး အလယ်မှာအချိုင့်ပါနေပါတယ်။ မျက်နှာ၊ လည်ပင်း၊ ဦးခေါင်းနဲ့ လိင်အင်္ဂါ တစ်ဝိုက်မှာဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ CD 4 ပမာဏ တက်မယ်။ ခြစ်ထုတ်ပစ်မယ် (သို့) ကုနည်းနဲ့ Cryotherapy ကုရင်သက်သာနိုင်ပါတယ်။
မေး – ဘက်တီးရီးယားနဲ့ ကပ်ပါးပိုး HIV လူနာတွင်ဖြစ်ပုံကို ရှင်းပြပေးပါ။
ဖြေ – မွေးကျွတ်နာ၊ ပြည်တည်နာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ကာလသားဆစ်ဖလစ်ရောဂါတောင် ဝင်နိုင်ပါတယ်။ HIV ဝေဒနာရှင်တွေမှာ ဝဲရောဂါက အလွန်ယားယံခြင်း၊ အနီစက်တွေကများစွာဖြစ်ပြီး အလွန်ကူးစက်လွယ်ပါ တယ်။
မေး – ပါးစပ်ထဲတွင် မှိုရောဂါဖြစ်ခြင်းအကြောင်း ရှင်းပြပေးပါ။
ဖြေ – CD 4 ပမာဏ ၂၀၀ထက်နည်းရင် ပါးစပ်ထဲမှာ အဖြူကွက်တွေဖြစ်ပြီး ဖယ်လိုက်လျှင်မျက်နှာပြင် နီရဲပြီး ကျင်နေတတ်ပါတယ်။ ပါးစပ်မှာအနာဖြစ်တာ အတွင်းပိုင်းနီရဲနေတာ၊ လျှာကချောပြီးပြောင်နေတာတွေ တွေ့ရ တတ်ပါတယ်။
လူနာ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းထိ အစားစားလိုက်လျှင် နာကျင်ခြင်းဖြစ်လျှင် အစာရေမျိုမှာ Canoida မှိုကပ်တဲ့ ရောဂါဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
မေး – လျှာမှာ ဘာလက္ခဏာတွေဖြစ်တတ်သလဲ။
ဖြေ – Hairy Leucoplakia ဆိုတာဖြစ်တတ်ပါတယ်။ လျှာဘေးတောက်လျှောက်မှာ ဖုထစ်ဖြစ်နေတဲ့ အဖြူကွက် တွေ တန်းစီနေတတ်ပါတယ်။ ရောဂါလက္ခဏာတော့ မပြတတ်ပါဘူး။ EBV လို့ခေါ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်ရ တာ။
မေး – Kaposi ကင်ဆာဆိုတာဘာလဲ။
ဖြေ – အေ့ဒ်စ်ရောဂါရဲ့ လက္ခဏာတွေဖြစ်တယ်။ Herpes ဗိုင်းရပ်စ်ကြောင့်ဖြစ်တာ။ အသက်ကြီးသ၊ူ ဂျူးယော က်ျားကြီးတွေ၊ ကိုယ်တွင်းကလီစာထည့်ပြီး ခုခံအားစနစ်ကို ဖိနှိပ်တဲ့ ဆေးတွေ သောက်ထားသူတွေမှာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
မယားယံဘဲ ကြွတက်နေတဲ့ အစက်လေးတွေဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ ရောဂါသိပ်ဆိုးလာရင် အရေအ တွက်ပိုများလာပြီး ကြီးလာပါတယ်။ ART ဆေးကို ထိထိရောက်ရောက် သုံးစွဲလာတဲ့အတွက် အဲဒီကင်ဆာမျိုး ၇၀ ရာခိုင်နှုန်းလောက် ကျဆင်းသွားပါတယ်။ အဖြစ်လျော့နည်းသွားပါတယ်။
Author – အေးကမ္ဘာဒေါက်တာချစ် (Healthcare)
