(Zawgyi)
လိင္မွတဆင့္ ကူးစက္တတ္တဲ့ ေရာဂါေတြထဲမွာ လိင္အဂၤါႂကြက္ႏို႔ဟာလည္း အျဖစ္မ်ားတဲ့ ေရာဂါထဲမွာ တစ္ခုအပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ Human Papilloma virus လို႔ေခၚတဲ့ ဗိုင္းရပ္စ္ တစ္မ်ိဳးကူးစက္ခံရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္တာပါ။ အမ်ိဳးအစားေပါင္း တစ္ရာေက်ာ္ရွိတဲ့အထဲက type 6 နဲ႔ type 11 ေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ type 16 နဲ႔ type 18 ကေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာကို အမ်ားဆုံး ျဖစ္ေစတဲ့ အမ်ိဳးအစားပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အကာအကြယ္မဲ့ လိင္ဆက္ဆံျခင္းနဲ႔ လိင္စိတ္ေျဖရာ ပစၥည္းမ်ားကို မွ်ေဝသုံးစြဲျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကူးစက္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရာဂါ ကူးစက္ခံရၿပီး လအေတာ္ၾကာ တခ်ိဳ႕ေတြမွာ ႏွစ္ပိုင္းေလာက္ထိ ၾကာမွ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပတတ္ပါတယ္။ ေရာဂါ လကၡဏာ ျပေနစဥ္မွာ တျခားသူကို ပိုမိုကူးစက္ႏိုင္ေပမယ့္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရၿပီး လကၡဏာ မျပေသးခင္ အခ်ိန္ေတြမွာလည္း ကူးစက္ႏိုင္ေခ်ရွိပါေသးတယ္။
ေရာဂါ လကၡဏာေတြ အေနနဲ႔ လိင္အဂၤါတစ္ဝိုက္မွာ အဖုေတြ ရွိေနတတ္ၿပီး နာက်င္မႈ႕ မရွိတတ္ပါဘူး။ အေရာင္အားျဖင့္ မိမိအသားေရာင္ရဲ႕ အေရျပားတိုင္း ေသာ္လည္းေကာင္း အနည္းငယ္ မည္းေနသလို ဒါမွမဟုတ္ မီးခိုေရာင္ အလုံးအဖုအေနနဲ႔ ေသာ္လည္းေကာင္း ရွိေနတတ္ပါတယ္။ အဖုေတြက ထိပ္မွာ အဖုအထစ္ပုံမ်ိဳးေတြ ရွိတတ္သလို တခ်ိဳ႕က်လည္း ေခ်ာေမြ႕တာမ်ိဳးလည္း ရွိတတ္ပါတယ္။ အဖုေတြဟာ တစ္လုံးတည္းလည္း ရွိႏိုင္သလို အဖုေတြ အမ်ားႀကီးေပါင္းၿပီး ပန္းပြင့္ ပုံစံမ်ိဳးေတြ အေနနဲ႔လည္း ရွိေနႏိုင္တယ္။
အဖုေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြမွာဆို မ်ားေသာအားျဖင့္ အမ်ိဳးသား အဂၤါ၊ ကပ္ပယ္အိတ္၊ ေပါင္ၿခံ ၊ ေပါင္အတြင္းသားေတြမွာ ရွိတတ္ပါတယ္။ စအိုရဲ႕ အျပင္နဲ႔ အတြင္းမျမင္ရတဲ့ ေနရာေတြမွာလည္း ရွိတတ္တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အရမ္း မနာက်င္ေပမယ့္ ေအာင့္ေတာင့္ေတာင့္ပုံမ်ိဳး ခံစားရတတ္တယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြမွာဆို မိန္းမကိုယ္ရဲ႕ အထဲေတြအျပင္ေတြနဲ႔ စအိုရဲ႕ အျပင္ေတြေရာ အထဲေတြမွာပါ ရွိတတ္ပါတယ္။ သားအိမ္ေခါင္းမွာ ရွိေနတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိတတ္တယ္။ ေရာဂါကူးစက္ခံ ထားရတဲ့သူနဲ႔ ပါးစပ္ကို အသုံးျပဳၿပီး လိင္ဆက္ဆံတဲ့ သူေတြမွာဆိုရင္ ႏႈတ္ခမ္းေတြ ၊ ပါးစပ္ေတြ၊ လွ်ာေတြနဲ႔ လည္ေခ်ာင္းေတြထဲမွာပါ အဖုေတြ ရွိေနတတ္တယ္။
မိန္းမကိုယ္အတြင္း မျမင္ရတဲ့ေနရာမွာ ေပါက္ေနတဲ့သူေတြအတြက္ ေရာဂါ လကၡဏာေတြ အေနနဲ႔ အျဖဴဆင္းတာ၊ မိန္းမကိုယ္ ယားယံတာ ၊ ေသြးဆင္းတာေတြ ခံစားရႏိုင္တယ္။ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အတူေနၿပီးရင္ ေသြးထြက္တာမ်ိဳးေတြလည္း ႀကဳံရတတ္တယ္။ တကယ္လို႔ အလုံးအဖုေတြက ဆီးႁပြန္ထဲမွာပါ ရွိေနရင္ ဆီးသြားရင္ ေသြးပါတာေတြ ၊ ဆီးမသြားႏိုင္တာေတြကို ခံစားလာရႏိုင္တယ္။ အဲဒီ့အဖုအလုံးေတြကို ထိတဲ့အခါမွာ နာတာမ်ိဳးေတြလည္း ရွိႏိုင္တယ္။
မကုသဘဲ ထားတဲ့အခါမွာ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ ၊ မိန္းမကိုယ္ ကင္ဆာေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလို အမ်ိဳးသားမ်ားမွာလည္း အမ်ိဳးသား အဂၤါမွာကင္ဆာ ျဖစ္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ပါးစပ္၊ စအိုနဲ႔ လည္ပင္းမွာ ေပါက္ေနတဲ့သူေတြအေနနဲ႔လည္း အဲဒီ့ေနရာမွာ ကင္ဆာေရာဂါျဖစ္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားမွာလည္း သားအိမ္နားတစ္ဝိုက္နဲ႔ မိန္းမကိုယ္မွာ ရွိတဲ့ ႂကြက္ႏို႔ေတြဟာ သားအိမ္ညႇစ္အားကို ေလ်ာ့နည္းေစလို႔ မီးဖြားစဥ္ အခက္အခဲ ျဖစ္တာမ်ိဳးေတြ ႀကဳံေတြ႕လာရႏိုင္ပါတယ္။ အလြန္ရွားေပမယ့္ ေမြးလာတဲ့ကေလးမွာ လည္ေခ်ာင္းမွာ ႂကြက္ႏို႔ကူးစက္လာရတာေတြလည္း ရံဖန္ရံခါ ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။
ဒီေရာဂါကို ဘယ္လိုကာကြယ္လို႔ရႏိုင္မလဲ
ကြန္ဒုံးသုံးျခင္းက ကူးစက္မႈ႕ကို အနည္းငယ္ ေလ်ာ့ခ်ေပးေပမယ့္ အျပည့္အဝေတာ့ မကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါဘူး။ ကာကြယ္ေဆးထိုးျခင္းေတြ လုပ္လို႔ရပါတယ္။ လိင္လမ္း ႂကြက္ႏို႔ကို အျဖစ္မ်ားေစတဲ့ အမ်ိဳးအစားေတြကို ကာကြယ္ေဆးထိုးထားလို႔ ရပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြဆို အသက္ ၉ ႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္ေလာက္ဆို စထိုးလို႔ ရပါၿပီ။ အမ်ိဳးသားေတြဆိုရင္ေတာ့ အသက္ ၉ ႏွစ္ေလာက္ဆို ထိုးလို႔ရပါၿပီ။ ကာကြယ္ေဆးထိုးတာကလည္း အျဖစ္မ်ားေစတဲ့ ႂကြက္ႏို႔အမ်ိဳးအစား ၂ မ်ိဳးကေန ၄ မ်ိဳးေလာက္ကို ကာကြယ္ေပးႏိုင္႐ုံပါ။ တျခားျဖစ္ေစတဲ့ ႂကြက္ႏို႔အမ်ိဳးအစားေတြ ရွိေသးလို႔ အျပည့္အဝ ကာကြယ္မႈ႕ေတာ့ မရႏိုင္ပါဘူး။ အေကာင္းဆုံးက တစ္လင္တစ္မယား စနစ္ကို က်င့္သုံးလုပ္ေဆာင္တာ အေကာင္းဆုံးပါပဲလို႔ အႀကံေပး တိုက္တြန္းရင္း ဒီေဆာင္းပါးေလးကို နိဂုံးခ်ဳပ္လိုက္ပါတယ္။
Author : Dr. မ်ိဳးဆက္
(Unicode)
လိင်မှတဆင့် ကူးစက်တတ်တဲ့ ရောဂါတွေထဲမှာ လိင်အင်္ဂါကြွက်နို့ဟာလည်း အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါထဲမှာ တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ Human Papilloma virus လို့ခေါ်တဲ့ ဗိုင်းရပ်စ် တစ်မျိုးကူးစက်ခံရခြင်းကြောင့် ဖြစ်တာပါ။ အမျိုးအစားပေါင်း တစ်ရာကျော်ရှိတဲ့အထဲက type 6 နဲ့ type 11 ကြောင့် ဖြစ်တာများပါတယ်။ type 16 နဲ့ type 18 ကတော့ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာကို အများဆုံး ဖြစ်စေတဲ့ အမျိုးအစားပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
အကာအကွယ်မဲ့ လိင်ဆက်ဆံခြင်းနဲ့ လိင်စိတ်ဖြေရာ ပစ္စည်းများကို မျှဝေသုံးစွဲခြင်းတို့ကြောင့် ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ ရောဂါ ကူးစက်ခံရပြီး လအတော်ကြာ တချို့တွေမှာ နှစ်ပိုင်းလောက်ထိ ကြာမှ ရောဂါ လက္ခဏာ ပြတတ်ပါတယ်။ ရောဂါ လက္ခဏာ ပြနေစဉ်မှာ တခြားသူကို ပိုမိုကူးစက်နိုင်ပေမယ့် ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရပြီး လက္ခဏာ မပြသေးခင် အချိန်တွေမှာလည်း ကူးစက်နိုင်ချေရှိပါသေးတယ်။
ရောဂါ လက္ခဏာတွေ အနေနဲ့ လိင်အင်္ဂါတစ်ဝိုက်မှာ အဖုတွေ ရှိနေတတ်ပြီး နာကျင်မှု့ မရှိတတ်ပါဘူး။ အရောင်အားဖြင့် မိမိအသားရောင်ရဲ့ အရေပြားတိုင်း သော်လည်းကောင်း အနည်းငယ် မည်းနေသလို ဒါမှမဟုတ် မီးခိုရောင် အလုံးအဖုအနေနဲ့ သော်လည်းကောင်း ရှိနေတတ်ပါတယ်။ အဖုတွေက ထိပ်မှာ အဖုအထစ်ပုံမျိုးတွေ ရှိတတ်သလို တချို့ကျလည်း ချောမွေ့တာမျိုးလည်း ရှိတတ်ပါတယ်။ အဖုတွေဟာ တစ်လုံးတည်းလည်း ရှိနိုင်သလို အဖုတွေ အများကြီးပေါင်းပြီး ပန်းပွင့် ပုံစံမျိုးတွေ အနေနဲ့လည်း ရှိနေနိုင်တယ်။
အဖုတွေဟာ အမျိုးသားတွေမှာဆို များသောအားဖြင့် အမျိုးသား အင်္ဂါ၊ ကပ်ပယ်အိတ်၊ ပေါင်ခြံ ၊ ပေါင်အတွင်းသားတွေမှာ ရှိတတ်ပါတယ်။ စအိုရဲ့ အပြင်နဲ့ အတွင်းမမြင်ရတဲ့ နေရာတွေမှာလည်း ရှိတတ်တယ်။ များသောအားဖြင့် အရမ်း မနာကျင်ပေမယ့် အောင့်တောင့်တောင့်ပုံမျိုး ခံစားရတတ်တယ်။
အမျိုးသမီးတွေမှာဆို မိန်းမကိုယ်ရဲ့ အထဲတွေအပြင်တွေနဲ့ စအိုရဲ့ အပြင်တွေရော အထဲတွေမှာပါ ရှိတတ်ပါတယ်။ သားအိမ်ခေါင်းမှာ ရှိနေတာမျိုးတွေလည်း ရှိတတ်တယ်။ ရောဂါကူးစက်ခံ ထားရတဲ့သူနဲ့ ပါးစပ်ကို အသုံးပြုပြီး လိင်ဆက်ဆံတဲ့ သူတွေမှာဆိုရင် နှုတ်ခမ်းတွေ ၊ ပါးစပ်တွေ၊ လျှာတွေနဲ့ လည်ချောင်းတွေထဲမှာပါ အဖုတွေ ရှိနေတတ်တယ်။
မိန်းမကိုယ်အတွင်း မမြင်ရတဲ့နေရာမှာ ပေါက်နေတဲ့သူတွေအတွက် ရောဂါ လက္ခဏာတွေ အနေနဲ့ အဖြူဆင်းတာ၊ မိန်းမကိုယ် ယားယံတာ ၊ သွေးဆင်းတာတွေ ခံစားရနိုင်တယ်။ အမျိုးသားနဲ့ အတူနေပြီးရင် သွေးထွက်တာမျိုးတွေလည်း ကြုံရတတ်တယ်။ တကယ်လို့ အလုံးအဖုတွေက ဆီးပြွန်ထဲမှာပါ ရှိနေရင် ဆီးသွားရင် သွေးပါတာတွေ ၊ ဆီးမသွားနိုင်တာတွေကို ခံစားလာရနိုင်တယ်။ အဲဒီ့အဖုအလုံးတွေကို ထိတဲ့အခါမှာ နာတာမျိုးတွေလည်း ရှိနိုင်တယ်။
မကုသဘဲ ထားတဲ့အခါမှာ သားအိမ်ခေါင်းကင်ဆာ ၊ မိန်းမကိုယ် ကင်ဆာတွေ ဖြစ်နိုင်သလို အမျိုးသားများမှာလည်း အမျိုးသား အင်္ဂါမှာကင်ဆာ ဖြစ်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ပါးစပ်၊ စအိုနဲ့ လည်ပင်းမှာ ပေါက်နေတဲ့သူတွေအနေနဲ့လည်း အဲဒီ့နေရာမှာ ကင်ဆာရောဂါဖြစ်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အမျိုးသမီးများမှာလည်း သားအိမ်နားတစ်ဝိုက်နဲ့ မိန်းမကိုယ်မှာ ရှိတဲ့ ကြွက်နို့တွေဟာ သားအိမ်ညှစ်အားကို လျော့နည်းစေလို့ မီးဖွားစဉ် အခက်အခဲ ဖြစ်တာမျိုးတွေ ကြုံတွေ့လာရနိုင်ပါတယ်။ အလွန်ရှားပေမယ့် မွေးလာတဲ့ကလေးမှာ လည်ချောင်းမှာ ကြွက်နို့ကူးစက်လာရတာတွေလည်း ရံဖန်ရံခါ တွေ့ရတတ်ပါတယ်။
ဒီရောဂါကို ဘယ်လိုကာကွယ်လို့ရနိုင်မလဲ
ကွန်ဒုံးသုံးခြင်းက ကူးစက်မှု့ကို အနည်းငယ် လျော့ချပေးပေမယ့် အပြည့်အဝတော့ မကာကွယ်ပေးနိုင်ပါဘူး။ ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းတွေ လုပ်လို့ရပါတယ်။ လိင်လမ်း ကြွက်နို့ကို အဖြစ်များစေတဲ့ အမျိုးအစားတွေကို ကာကွယ်ဆေးထိုးထားလို့ ရပါတယ်။ အမျိုးသမီးတွေဆို အသက် ၉ နှစ်ကနေ ၁၀ နှစ်လောက်ဆို စထိုးလို့ ရပါပြီ။ အမျိုးသားတွေဆိုရင်တော့ အသက် ၉ နှစ်လောက်ဆို ထိုးလို့ရပါပြီ။ ကာကွယ်ဆေးထိုးတာကလည်း အဖြစ်များစေတဲ့ ကြွက်နို့အမျိုးအစား ၂ မျိုးကနေ ၄ မျိုးလောက်ကို ကာကွယ်ပေးနိုင်ရုံပါ။ တခြားဖြစ်စေတဲ့ ကြွက်နို့အမျိုးအစားတွေ ရှိသေးလို့ အပြည့်အဝ ကာကွယ်မှု့တော့ မရနိုင်ပါဘူး။ အကောင်းဆုံးက တစ်လင်တစ်မယား စနစ်ကို ကျင့်သုံးလုပ်ဆောင်တာ အကောင်းဆုံးပါပဲလို့ အကြံပေး တိုက်တွန်းရင်း ဒီဆောင်းပါးလေးကို နိဂုံးချုပ်လိုက်ပါတယ်။
Author : Dr. မျိုးဆက်
