လူငယ္ႏွင့္ကင္ဆာ
အသက္ငယ္ငယ္နဲ႔ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ပါသလားဆိုေသာေမးခြန္းက ONDR မွာေမးေလ့ရွိပါတယ္။ကင္ဆာအမ်ားစုသည္ အသက္ႀကီးသူမ်ားတြင္သာျဖစ္ေလ့ရွိေသာ္လည္းစစ္တမ္းမ်ားအ အသက္၂၀ႏွင့္၃၉ၾကားလူငယ္မ်ားတြင္လည္းျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ငယ္႐ြယ္သူမ်ားတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္မူနည္းေသာ္လည္း ျဖစ္ခဲ့လွ်င္လည္းအမ်ိဳးအစားမ်ားျပားျခင္းႏွင့္ကုသရန္႐ူပ္ေထြးျခင္းစေသာအေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ကင္ဆာေရာဂါမ်ားသည္အသက္အ႐ြယ္ႀကီးသူမ်ားတြင္အမ်ားဆုံးျဖစ္ပြားပါတယ္။ျဖစ္ပြားေလ့ရွိေသာကင္ဆာမ်ားမွာ အေရျပား၊အဆုတိ၊အူမႀကီး၊ရင္သားကင္ဆာႏွင့္ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာမ်ားပင္ျဖစ္ပါတယ္။
အသက္ႀကီးသူမ်ားကင္ဆာျဖစ္ပြားရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာလူေနထိုင္မူအျခအေနနဲ႔ဆက္စပ္မူရွိပါတယ္။ဥပမာ ေဆးလိပ္/အရက္ေသာက္ျခင္း၊အဝလြန္ျခင္း၊ကိုယ္လက္လူပ္ရွားမူမရွိျခင္းႏွင့္ပတ္ဝန္းက်င္စသည့္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။အသက္ႀကီးသူမ်ားတြင္ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ျဖစ္ျခင္းသည္ရာခိုင္ႏူန္းေတာ့နည္းပါတယ္။
ကင္ဆာေရာဂါသည္ ကေလးငယ္မ်ားႏွင့္ဆယ္ေက်ာ္သက္အ႐ြယ္တြင္ျဖစ္ပြားမူ နည္းပါတယ္။ကေလးငယ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေလ့ရွိေသာကင္ဆာအမ်ိဳးအစားသည္ လူငယ္မ်ားတြင္ျဖစ္ေလ့ရွိေသာကင္ဆာႏွင့္အမ်ိဳးအစားျခားနားပါတယ္။ကေလးငယ္မ်ားတြင္ကင္ဆာျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။မိခင္ဗိုက္ထဲကပင္ပါလာတတပါတယ္။ကေလးမ်ားတြင္ျဖစ္ရျခင္းမွာ လူႀကီးမ်ားကဲ့သို႔ေနထိုင္မူပုံစံမမွန္ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပြားရန္ နည္းပါးပါတယ္။
လူငယ္မ်ားတြင္ျဖစ္ပြားေသာကင္ဆာေရာဂါသည္ ကေလးငယ္၊ဆယ္ေက်ာ္သက္ႏွင့္လူႀကီးမွာျဖစ္ေသာေရာဂါပုံစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္သက္ဆိုင္ျဖစ္ပြားေလ့ရွိပါတယ္။
လူငယ္မ်ားတြင္ အမ်ားဆုံးျဖစ္ပြားေလ့ရွိေသာကင္ဆာမ်ားမွာ
– ရင္သားကင္ဆာ
– ျပန္ေရေၾကာအက်ိတ္ကင္ဆာ
– အေရျပားကင္ဆာ
– ႂကြက္သားနဲ႔အ႐ိုးစသည္တို႔ႏွင့္ဆက္စပ္ေသာကင္ဆာ
– သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ
– သားဥအိမ္ကင္ဆာ
– သိုင္း႐ြိဳက္ကင္ဆာ
– ေဝွးေစ့ကင္ဆာ
– အူမႀကီးကင္ဆာ
– ေသြးကင္ဆာႏွင့္ဦးေႏွာက္ကင္ဆာစသည့္တို႔ပင္ျဖစ္ပါတယ္။
လူငယ္မ်ားတြင္ ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ေသာအေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါတယ္။
– မ်ိဳး႐ိုးဗီဇေျပာင္းလဲမူေတြေၾကာင့္ကင္ဆာ ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။ မိဘမ်ိဳး႐ိုးလိုက္ရ်္ျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။တခါတရံ မိဘဗီဇသည္ ေျပာင္းလဲကာကင္ဆာျဖစ္ေစေသာအေျခအေနေရာက္ရွိႏိုင္ပါတယ္။
လူငယ္မ်ားတြင္ လူေနထိုင္မူဂ႐ုမစိုက္ျခင္း ဥပမာ အရက္ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊အဝလြန္ျခင္း၊ေလ့က်င့္ခန္းမလုပ္ျခင္းႏွင့္ညီၫြတ္ေသာအစာအစားမစားျခင္းေၾကာင့္ကင္ဆာျဖစ္ေစရန္ တြန္းအားေပးပါတယ္။
-ခရမ္းလြန္ေရာင္ျခည္ေၾကာင့္ အေရျပားကင္ဆာျဖစ္ႏိုင္ေခ်မ်ားျခင္း
-Human papilloma virusvေၾကာင့္သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာႏွင့္အျခားေသာကင္ဆာမ်ားျဖစ္ျခင္း
-ခုခံအားက်ဆင္းမူေၾကာင့္ျပန္ေရေၾကာအက်ိတ္ကင္ဆာႏွင့္ႂကြက္သားဆက္စပ္ကင္ဆာမ်ားျဖစ္ျခင္းစသည္တို႔ျဖစ္ပါတယ္။
လူငယ္မ်ားတြင္ကင္ဆာမျဖစ္ပြားေစရန္ကာကြယ္ႏိုင္ေသာနည္းလမ္းမ်ားမွာ –
-ေဆးလိပ္ျဖတ္ပါ။ေဆးလိပ္ေၾကာင့္ အဆုတ္ကင္ဆာအပါအဝင္ အစာေရမ်ိဳကင္ဆာ၊ပါးစပ္ကင္ဆာ၊လည္ေခ်ာင္းကင္ဆာႏွင့္ဝမ္းတြင္းရွိကလီစာကင္ဆာမ်ားပါမက်န္အားလုံးျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
-အရက္ႏွင့္ဘီယာျဖတ္ပါ။အရက္ေၾကာင့္ အသဲကင္ဆာ၊ပါးေစာင္ကင္ဆာ၊အစာေရမ်ိဳကင္ဆာ၊အူမႀကီးကင္ဆာႏွင့္ရင္သားကင္ဆာအစရွိေသာကင္ဆာမ်ားျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
-အသင့္စား၊အျမန္စာ အစားအစားမ်ားေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊
အဆိုပါအစာအစားမ်ားသည္ သၾကားႏွင့္ကာဗြနဟိုက္ဒရိတ္လြန္ကဲေသာေၾကာင့္ကင္ဆာျဖစ္ေစႏိုင္ပါတယ္။
-သန႔္ရွင္းေသာေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
-ဓာတ္ေရာင္ျခည္ထိမူေရွာင္ရွားပါ။
-သဘာဝနည္းျဖင့္စိုက္ပ်ိဳးထားေသာအပင္မ်ားႏွင့္ေမြးျမဴထားေသာအသားမ်ားစားသုံးပါ။
-သဘာဝပစၥည္းမ်ားကိုသာ သုံးစြဲပါ။
-အီလက္ထေရာနစ္ပစၥည္းမ်ားအခ်ိန္ၾကာျမင့္စြာသုံးစြဲ ျခင္းေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
-စိတ္ဖိဆီးကို အစြမ္းကုန္ေလ်ာ့ခ်ပါ။
Dr. ျပည့္ရွင္း
