အမေတွေဟာ မိမိကလေးဝနေတယ်လို့ထင်နေတတ်ပါတယ်။ ဒါပေမယ့် တစ်ခါတစ်လေမှာ ကျောက်ကပ်မကောင်းလို့ ဖောနေတာမျိုးဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များတဲ့ ကျောက်ကပ်ရောဂါထဲကတစ်ခုကတော့ Nephrotic syndrome ပဲဖြစ်ပါတယ်။
Nephrotic syndrome ဆိုတာဘာလဲ
Nephrotic syndrome ဆိုတာကတော့ ဆီးထဲမှာ အသားဓာတ်တွေအများကြီးပါနေတဲ့ ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ယောက်ကျားလေးတွေမှာ ပိုအဖြစ်များပြီး မူကြိုအရွယ်ကလေးတွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။ Nephrotic syndrome မှာ အသားဓာတ်တွေဟာဆီးထဲပါသွားတဲ့အတွက် သွေးထဲမှာ အသားဓာတ် နည်းသွားတတ်ပါတယ်။ အဲဒီအခါမှာသွေးဟာ ကျဲပြီးအရည်ကို ဆွဲနိုင်တဲ့အားကျသွားတယ်။ ဆွဲအားကျသွားတဲ့အတွက် အသားစတွေထဲကို အရည်တွေစိမ့်ဝင်သွားပြီး တစ်ကိုယ်လုံးဖောလာတတ်ပါတယ်။ စစခြင်းမှာ ကလေးဟာ နိုးနိုးချင်း မျက်လုံးအိမ်တွေ ဖောင်းနေတတ်တယ်။ မျက်နှာအစ်အစ်လေးဖြစ်နေတတ်ပါတယ်။ နောက်တဖြည်းဖြည်းနဲ့ ခြေထောက်တွေ လက်တွေပါ ဖောပြီး ယောင်လာတတ်တယ်။ အသားဓာတ်ဟာ ပုံမှန်လူတစ်ယောက်ရဲ့ ဆီးထဲမှာ မပါရပါဘူး။ ဒီရောဂါခံစားနေရတဲ့ ကလေးငယ်မှာတော့ အသားဓာတ်တွေ ဆီးထဲမှာ အများကြီးပါနေတာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဆီးဟာ ပုံမှန်ထက် အမြှပ်ပိုထနေတတ်ပါတယ်။ ကလေးဟာ ဖောလာတဲ့အပြင် ကိုယ်အလေးချိန်လည်း တိုးနေတတ်တယ်။ သွေးစစ်ကြည့်ရင်လည်း အသားဓာတ်နည်းတာတွေ ၊ ကိုလက်စတောဓာတ်အရမ်းများနေတာတွေ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ဒီလိုဖြစ်လာရင် ဆေးကုသမှုခံယူသင့်ပါတယ်။ သွေးစစ်တာ ၊ ဆီးစစ်တာတွေ လုပ်ရမယ့်အပြင် လိုအပ်ရင် ကျောက်ကပ်အသားစပါယူပြီးစစ်ဆေးရပါတယ်။ ဒီရောဂါဖြစ်တဲ့ ကလေးငယ်ကို ရေနဲ့ ဆားကို လျော့ကျွေးသင့်ပါတယ်။
နောက်ထပ်အဖြစ်များတဲ့ ရောဂါတစ်ခုကတော့ Glomerulonephritis (APSGN) ပဲဖြစ်ပါတယ်။
ကျောက်ကပ်ယောင်ရမ်းတဲ့ရောဂါတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ ကလေးတွေနဲ့ အသက် ၁၅နှစ်အောက် အရွယ်တွေမှာ ဖြစ်တာများပါတယ်။ ဒီလိုမဖြစ်ခင်မှာ နှာစေး၊ ချောင်းဆိုး ၊လည်ချောင်းနာတာ ၊ အရေပြားမှာ အနာဖြစ်တာမျိုးတွေရှိတတ်ပါတယ်။ ဒီရောဂါရဲ့လက္ခဏာတွေကတော့ မျက်နှာတွေအမ်းလာတာ ၊ ဆီးထဲသွေးပါတာ ( ကိုကာကိုလာအရောင်လို ဆီးတွေသွားတာ) ဆီးထဲအသားဓာတ်ပါတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အရမ်းဆိုးလာရင် ဆီးနည်းသွားတတ်ပါတယ်။ ကလေးဆိုပေမယ့် ဒီရောဂါခံစားနေရရင် သွေးလဲတိုးတတ်ပါသေးတယ်။ ဒါကြောင့် ဒီရောဂါဖြစ်တဲ့ ကလေးငယ်တစ်ယောက်ကို ဆေးရုံမှာဆို သွေးပေါင်ချိန်ကို ဇယားဆွဲပြီး မှတ်သားထားလေ့ရှိပါတယ်။ နောက်ဆက်တွဲအနေနဲ့ ကျောက်ကပ်ပျက်စီးတာ ၊ သွေးတိုးကြောင့် နှလုံးပျက်စီးတာတွေ ဖြစ်နိုင်တဲ့အတွက် သေချာလိုက်နာ ကုသဖို့လည်း လိုအပ်ပါတယ်။
နောက်ထပ်ရောဂါတစ်ခုကတော့ ရုတ်တရပ်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။
ရုတ်တရပ်ကျောက်ကပ်ပျက်စီးခြင်းကို ဖြစ်စေတဲ့ အရာတွေကတော့ အများကြီးရှိပါတယ်။ အဖြစ်များတဲ့အရာထဲက တစ်ခုကတော့ ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်ခြင်းပဲဖြစ်ပါတယ်။ ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်းဟာ နို့စို့အရွယ်ကလေးငယ်မှာဆို ယောက်ကျားလေးတွေက ပိုအဖြစ်များပြီးတော့ တစ်နှစ်ကျော်ကလေး အရွယ်မှာတော့ မိန်းကလေးတွေမှာ ပိုအဖြစ်များပါတယ်။ ဆီးလမ်းကြောင်း ပိုးဝင်ခြင်းရဲ့ လက္ခဏာတွေကတော့ ဖျားမယ် ၊ ဂျီကျနေမယ် ၊ ဗိုက်နာမယ် ၊ဆီးမကြာခဏ သွားမယ်၊ ဆီးသွားချင်ရင် ထိန်းလို့မရတာတွေဖြစ်တတ်တယ်။ ကလေးဟာ ဆီးသွားခါနီးရင် ငိုတာတို့ ၊ ဂျီကျတာတို့လည်း ရှိနိုင်တယ်။ တစ်ခါတစ်လေဆို ဆီးထဲမှာ သွေးပါတာတွေတောင် ရှိနိုင်တယ်။ ၃ လအောက်ကလေးငယ်တွေမှာ ဖြစ်ရင် ရောဂါလက္ခဏာ သဲသဲကွဲကွဲ မပြဘဲ နို့စို့နည်းသွားတာ ၊ ကိုယ်အလေးချိန်မတက်တာတွေဖြစ်နိုင်တယ်။ တကယ်လို့ မိမိ ကလေးငယ်မှာ အပေါ်က ပြောထားတဲ့ လက္ခဏာတွေ တွေ့ရင် တတ်ကျွမ်းနားလည်တဲ့ ဆရာဝန်နဲ့ သေချာပြပေးပါ။ ကလေးကို ရေများများတိုက်ပါ။ ဆီးခဏခဏ တည်ပေးပါ။ အရမ်းကြပ်တဲ့ ဘောင်းဘီတွေ ဇစ်ပါတဲ့ ဘောင်းဘီတွေ ပေးမဝတ်ပါနဲ့ ။ ဆရာဝန်ညွန်ကြားတဲ့ ဆေးကို သေချာတိုက်ပါ။ အဲဒါဆို ဆီးလမ်းကြောင်းပိုးဝင်တာကတဆင့် ကျောက်ကပ်ပျက်စီးနိုင်တဲ့အဆင့်ထိမရောက်နိုင်တော့ပါဘူး။
ကလေးကို ဖောစေတဲ့ အချက်တွေထဲမှာ ကျောက်ကပ်မကောင်းတာအပြင် နှလုံးမကောင်းတာ ၊ အသည်းမကောင်းတာ ၊ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့တာအပြင် အခြားရောဂါအမျိုးမျိုးကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါသေးတယ်။ ဘာကြောင့်ပဲ ဖောဖော ဆရာဝန်နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကုသဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါကြောင့် မိမိရဲ့ စိတ်ထဲမှာ ကလေးဝနေတဲ့ပုံစံဟာ ပုံမှန်မဟုတ်ဘူးထင်ရင် ၊ အိပ်ယာနိုးနိုးခြင်း မျက်လုံးအိမ်တွေတွေဟာ သိသိသာသာကြီးကို ဖောင်းနေတယ်ထင်ရင် ၊ ခြေထောက်လေးကို ဖိကြည့်လို့ ချိုင့်ဝင်သွားရင် ၊ ကလေးဟာ လန်းဆန်းမှုမရှိဘဲ နူန်းနေတယ်ဆိုရင် နီးစပ်ရာ ဆေးရုံဆေးခန်းမှာ ရှိတဲ့ ဆရာဝန်နဲ့ ပြသသင့်ပါတယ်။ ကလေးငယ်များကို ခြိမ်းခြောက်နေတဲ့ ဒီရောဂါဆိုးတွေကို မိခင်များစောစီးစွာ သတိပြုမိနိုင်ပါစေကြောင်း ဆုမွန်ကောင်းတောင်းရင်း ဤဆောင်းပါးလေးကို နိဂုံးချုပ်အပ်ပါတယ်။
Author: Dr.မေ
