သွေးအားနည်းရောဂါဆိုသည်မှာ သွေးအတွင်းရှိအောက်ဆီဂျင်ကို သယ်ယူပို့ဆောင်ပေးသည့် လုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်ပေးသော ဟေမိုဂလိုဘင်ဒြပ်ပေါင်းများပါဝင်သည့် သွေးနီဥအရေအတွက် လျော့နည်းနေသည့် အခြေအနေဖြစ်ပါသည်။
သွေးအားနည်းရောဂါအမျိုးအစားများ
( ၁ ) သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုကြောင့် ဖြစ်သောသွေးအားနည်းရောဂါ
၎င်းအမျိုးအစားသည် အဖြစ်များဆုံးသော သွေးအားနည်းရောဂါ အမျိုးအစားဖြစ်ပြီး ခန္ဓာကိုယ်တွင် သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
( ၂ ) Vitamin B 12 နှင့် Folate ဓာတ်များချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
အထက်ပါသွေးအားနည်းရောဂါအမျိုးအစားသည် ခန္ဓာကိုယ်တွင် Vitamin B 12 နှင့် Folate ဓာတ်များ ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော ရောဂါအမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်။
( ၃ ) နာတာရှည်ရောဂါများတွင် တွေ့ရှိရသော သွေးအားနည်းရောဂါ
ကင်ဆာရောဂါ၊ ကျောက်ကပ်အားနည်းသောရောဂါ ၊ သွေးလေးဖက်နာရောဂါ အစရှိသော နာတာရှည်ရောဂါအချို့တွင် သွေးအားနည်းရောဂါကို ခံစားရနိုင်ကြောင်းတွေ့ရှိရပါသည်။
( ၄ ) Aplastic Anaemia
၎င်းသွေးအားနည်းရောဂါသည် ရိုးတွင်းခြင်ဆီအားနည်းသည့်အတွက် သွေးနီဥများ၊ သွေးဖြူဥများ နှင့် သွေးဆဲလ်မွှားများကို ထုတ်လုပ်နိုင်မှုမရှိခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါအမျိုးအစားဖြစ်ပါသည်။
( ၅ ) သွေးကင်ဆာရောဂါတွင် တွေ့ရှိရသော သွေးအားနည်းရောဂါ
( ၆ ) Haemolytic Anaemia
သွေးနီဦများ ပုံမှန်မဟုတ်သည့်အတွက် သွေးနီဥများ ပြိုကွဲခြင်းမှုများပြားခြင်းအကြောင်းရင်းကြောင့် ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ အမျိုးအစားတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။
ရောဂါလက္ခဏာများ
– အလွန်အမင်းမောပန်းလွယ်ခြင်း
– အားနည်းခြင်း
– အသားအရေနှင့် နှုတ်ခမ်းများဖြူဖျော့နေခြင်း
– ရင်တုန်ခြင်း
– ခေါင်းမူးခေါင်းကိုက်ခြင်း
– ခြေဖျားလက်ဖျားအေးခြင်း
-လျှာနှင့် ပါးစပ်များရောင်ရမ်း၍ နာကျင်ခြင်း
-လက်သည်းများကျွတ်ဆတ်ခြင်း စသည့် ရောဂါလက္ခဏာများကို ခံစားရနိုင်ပါသည်။
သွေးအားနည်းရောဂါများတွင် အဖြစ်များဆုံးသော အမျိုးအစားမှာ သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ ဖြစ်ပါသည်။ အောက်ပါအကြောင်းရင်းများသည် ခန္ဓာကိုယ်တွင် သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းကို ဖြစ်စေသည့် အကြောင်းရင်းများဖြစ်ကြောင်း လေ့လာတွေ့ရှိရပါသည်။
– ခန္ဓာကိုယ်မှ သွေးဆုံးရှုံးခြင်း
-စားသုံးသည့် အစားအစာများတွင် သံဓာတ်လုံလောက်စွာ ပါဝင်မှုမရှိခြင်း
-ခန္ဓာကိုယ်မှ သံဓာတ်ကို ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်မှု မရှိခြင်း
-ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ် အာဟာရဓာတ်များ လုံလောက်စွာရရှိမှုမရှိခြင်း စသည့် အကြောင်းရင်းများကြောင့် သံဓာတ် ချို့တဲ့နိုင်ပါသည်။
သံဓာတ်ချို့တဲ့မှုဖြစ်ခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေများသောသူများမှာ-
-အမျိုးသမီးများ
အမျိုးသမီးများတွင် ရာသီဓမ္မတာလာခြင်းအကြောင်းရင်းကြောင့် သွေးဆုံးရှုံးနိုင်သဖြင့် သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်း ဖြစ်နိုင်ခြေများသောသူများ ဖြစ်ကြပါသည်။
-ကလေးများ
ကလေးများဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားစေရန်အတွက် သံဓာတ်သည် အလွန်အရေးကြီးသည့် အခန်းကဏ္ဍ၌ ပါဝင်သောကြောင့် မိခင်များအနေဖြင့် ကလေးများအား ကျွေးမွေးသည့် အစားအစာတွင် အာဟာရဓာတ် များမျှတစွာ ပါဝင်မှုမရှိလျှင် ကလေးများတွင် သံဓာတ်ချို့တဲ့နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
-သက်သတ်လွတ်စားသောသူများ
သက်သတ်လွတ်စားသောသူများသည် သံဓာတ်ပြည့်၀သော ဟင်းသီးဟင်းရွက်များကို စားသုံးခြင်းမရှိလျှင် သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းဖြစ်နိုင်ခြေများကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
-မကြာခဏ သွေးလှူဒါန်းသောသူများ
သွေးလှူဒါန်းခြင်းကြောင့် သံဓာတ်များကို လျော့နည်းစေနိုင်သည့်အတွက် မကြာခဏသွေး လှူဒါန်းသောသူများတွင် သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သည့် သွေးအားနည်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေ များကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
သံဓာတ်၏ ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးလုပ်ငန်းများအတွက် အရေးပါပုံ
အောက်ဖော်ပြပါ အကြောင်းရင်းများကြောင့် စားသုံးသည့် အစာအာဟာရတွင် သံဓာတ်များ လုံလောက်စွာ ပါဝင်ရန် အရေးကြီးကြောင်း လေ့လာသိရှိရပါသည်။
( ၁ ) ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သည့် စွမ်းအင်ပမာဏကို မြှင့်တင်ပေးခြင်း
သံဓာတ်သည် ဦးနှောက်နှင့်ကြွက်သားများဆီသို့ အောက်ဆီဂျင်ကို သယ်ယူပို့ဆောင်ရာတွင် အရေးပါသည့် ကဏ္ဍမှပါဝင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အစားအစာများတွင် သံဓာတ်လုံလောက်စွာ ပါဝင်မှုမရှိလျှင် ခန္ဓာကိုယ်အတွက် လိုအပ်သည့် စွမ်းအင်ပမာဏကို ပြည့်၀စွာ ရရှိနိုင်တော့မည်မဟုတ်ပါ။ ထို့ပြင် သံဓာတ်သည် အာရုံစူးစိုက်မှုကောင်းစေရန် ကူညီပေးခြင်း ၊ ဂနာမငြိမ်ဖြစ်ခြင်းကို လျော့နည်းသက်သာစေခြင်း စသည့် ကျန်းမာရေးဆိုင်ရာ ကောင်းကျိုးများကိုလည်း ပေးစွမ်းနိုင်သည့် အာဟာရဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။
( ၂ ) အားကစားလုပ်ဆောင်မှုများကို ပိုမိုကောင်းမွန်စေနိုင်ခြင်း
ခန္ဓာကိုယ်ရှိ တစ်ရှူးများဆီသို့ လိုအပ်သည့် အောက်ဆီဂျင်ကို အဓိကသယ်ယူပို့ဆောင်ပေးသည့် ဟေမိုဂလိုဘင် ဒြပ်ပေါင်းများပါဝင်သော သွေးနီဥများကို ထုတ်လုပ်ရာတွင် သံဓာတ်သည် မရှိမဖြစ် လိုအပ်သည့် အာဟာရဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ အထက်ပါအကြောင်းရင်းကြောင့် သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းသည် အားကစားလုပ်ဆောင်မှုပိုင်းဆိုင်ရာလုပ်ငန်းများကို အားနည်းခြင်းများဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
( ၃ ) ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်နှင့် ကလေးများကို ကျန်းမာရေးကောင်းမွန်စေခြင်း
ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်တွင် သန္ဓေသားအတွက် လုံလောက်သော အာဟာရဓာတ်များကို ရရှိရန်အတွက် သွေးပမာဏနှင့် သွေးနီဥထုတ်လုပ်ခြင်းသည် ပိုမိုမြင့်မားလာကြပါသည်။ ထို့ကြောင့် သံဓာတ်လိုအပ်မှုသည်လည်း ပိုမိုမြင့်မားလာကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။ ထို့ပြင် သံဓာတ်လုံလောက်စွာရရှိခြင်းသည် နေ့စေ့လစေ့မဟုတ်ဘဲ ကလေးမွေးဖွားခြင်း၊ ကလေးများတွင် မွေးရာပါဦးနှောက်နှင့် ဉာဏ်ရည်ဖွ့ံဖြိုးမှုပုံမှန်မဟုတ်သည့် ရောဂါဖြစ်ခြင်း စသည်တို့မှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ကြောင်းလည်း တွေ့ရှိရပါသည်။
( ၄ ) ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားစနစ်ကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း
သံဓာတ်မှ ထုတ်လုပ်ပေးသော သွေးနီဥများသည် တစ်ရှူးများနှင့် ဆဲလ်များပျက်စီးခြင်းကို ကောင်းစွာ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် အာနိသင်ရှိပါသည်။ ထို့ပြင် သွေးနီဥများတွင် ပါဝင်သော ဟေမိုဂလိုဘင်ဒြပ်ပေါင်းများသည် ခုခံအားစနစ်ကို ကောင်းမွန်စေပြီး ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရခြင်းမှလည်း ကာကွယ်ပေးနိုင်သည့် ဂုဏ်သတ္တိရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
( ၅ ) ဦးနှောက်ဉာဏ်ရည်ပို်င်းဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများကို တိုးတက်ကောင်းမွန်စေခြင်း
သံဓာတ်သည် ဦးနှောက်ဆီသို့ သွေးစီးဆင်းမှုကို ကောင်းမွန်စေနိုင်သည့်အတွက် ကလေးများ ဉာဏ်ရည်ဖွံ့ဖြိုးစေခြင်း၊ အာရုံစူးစိုက်မှုအားကောင်းစေခြင်း ၊ လူကြီးများတွင် မှတ်ဉာဏ်ကျဆင်းစေ သည့် ရောဂါများမှ ကာကွယ်ပေးနိုင်ခြင်း စသည့် ကောင်းကျိုးများကို ပေးစွမ်းနိုင်ပါသည်။
( ၆ ) နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်စက်ခြင်းကို အားပေးကူညီခြင်း
သံဓာတ်၏ နောက်ထပ်တွေ့ရှိရသော ကောင်းကျိုးတစ်ခုမှာ နှစ်နှစ်ခြိုက်ခြိုက် အိပ်စက်ခြင်းကို အားပေးကူညီခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် တစ်နေ့တာလုံး ပင်ပန်းစွာ အလုပ်လုပ်သော်လည်း ညဘက်တွင် ကောင်းစွာအိပ်မပျော်သောသူများသည် သံဓာတ်ပြည့်၀သည့် အစားအစာများကို စားသုံးခြင်း သို့မဟုတ် သံဓာတ်အားဆေး ဖြည့်စွက်စာများကို သောက်သုံးခြင်းများ ပြုလုပ်သင့်ကြောင်း အကြံပြုလိုပါသည်။
Author: Dr. မွန်