လေပွခြင်းကို လူတိုင်းလိုလိုကြုံဖူးကြမှာပါ။ လေပွခြင်းဖြစ်စေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေထဲက အစားအစာကြောင့်ဖြစ်ရတဲ့အကြောင်းရင်းတွေကို ဝေမျှပေးသွားပါမယ်။ ဘယ်အစားအစာတွေက လေပွဲခြင်းဖြစ်စေလဲဆိုရင် –
၁။ ပဲတောင့်ရှည် (Beans)
လေပွစေသောအစားအစာဆိုပြီးစဥ်းစားလိုက်လျှင် ပထမဆုံးအတွေးထဲဝင်လာမှာကတော့ ပဲတောင့်ရှည်အုပ်စုတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။ ပဲတောင့်ရှည်တွေဟာ လေပွခြင်းကို အားပေးပါတယ်။ ဒါဟာဘာကြောင့်လဲဆိုတော့ Raffinose လို့ခေါ်တဲ့ အစာအိမ်နှင့်အူသိမ်လမ်းကြောင်းမှချေဖျက်ရခက်တဲ့ သကြားဓာတ်တစ်မျိုးကြောင့်ဖြစ်တယ်။
Raffinose သကြားဓာတ်ဟာ အူမကြီးဆီရောက်မှ အူတွင်းအကျိုးပြုဗက်တီးရီးယားလေးများက ဖြိုခွဲပါတယ်။ အဲဒီအခါ ဟိုက်ဒရိုဂျင်ဓာတ်၊ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဓာတ်၊ မီသိန်းဓာတ်တို့ ထွက်လာပြီး လေပွခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။
၂။ နို့နှင့်နို့ထွက်ပစ္စည်းများ (Diary Products)
Lactose ဓာတ်ဟာ သကြားဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး ချိစ်နဲ့ ရေခဲမုန့်အပါအဝင် နို့နဲ့ နို့ထွက်ပစည်းအများစုမှာ တွေ့ရလေ့ရှိပါတယ်။ လူတစ်ယောက် Lactose ဓာတ်ကိုချေဖျက်နိုင်ရန် Lactase ဆိုတဲ့ အစာချေအင်ဇိုင်းတစ်မျိုးလိုအပ်ပါတယ်။
အကြောင်းအရင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် Lactase အစာချေအင်ဇိုင်း မရှိတဲ့အခါ/မလုံလောက်တဲ့အခါ Lactose Intolerance လို့ခေါ်တဲ့ Lactose ဓာတ်ကိုမခံနိုင်တဲ့ အခြေအနေတစ်ခုကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်။ Lactose Intolerance ဖြစ်ပေါ်ခံစားရပါလျှင် နို့နဲ့နို့ထွက်ပစ္စည်းတစ်ခုခုစားသုံးလိုက်ပါက လေပွခြင်း၊ ဗိုက်ကယ်ခြင်း၊ ဝမ်းလျှောခြင်းတို့ ဖြစ်စေပါလိမ့်မယ်။
၃။ ကောက်နှံစပါးအုပ်စု (Whole Grains)
ကောက်နှံစပါးအုပ်စုဝင်တွေဖြစ်တဲ့ ဂျုံ( Wheat)နှင့် မြင်းစားဂျုံ(Oats) တွေမှာ အမျှင်ဓာတ်(fiber)၊ Raffinose သကြားဓာတ်နဲ့ ကစီဓာတ်(Starch)တို့ ပါဝင်ပါတယ်။
၎င်းဓာတ်တွေဟာ အစာအိမ်နဲ့အူသိမ်တစ်လျှောက် မချေဖျက်နိုင်ဘဲ အူမကြီးရောက်မှ အူမကြီးအတွင်းရှိအကျိုးပြု ဗက်တီးရီးယားပိုးများက ဖြိုခွဲချေဖျက်ပေးပါတယ်။ အဲဒီအခါ လေပွခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။
၄။ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ(Vegetables)
အချို့ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ ကွမ်းသီးဂေါ်ဖီထုပ်(Brussels Sprouts)၊ ပန်းဂေါ်ဖီစိမ်း၊ ဂေါ်ဖီထုပ်၊ ကညွတ်နဲ့ ပန်းဂေါ်ဖီထုပ်တွေမှာ ပဲတောင့်ရှည်များမှာပါဝင်တဲ့ Raffinose သကြားဓာတ်များပါရှိတဲ့အတွက် လေပွစေပါတယ်။
၅။ ဆိုဒါ (Sodas)
ဆိုဒါနဲ့ ဂက်စ်ပါတဲ့ အချိုရည်တွေက အစားအသောက်စားရင်း သင်တို့မျိုချမိတဲ့ လေပမာဏကို များစေပါတယ်။ ဒါကြောင့် လေတက်ခြင်း၊ လေပွခြင်းကို ပိုဖြစ်စေပါတယ်။
၆။ အသီးအနှံများ (Fruits)
Sorbitol ဓာတ်နဲ့အမျှင်ဓာတ်များတဲ့အသီးအနှံတွေဟာ အူမကြီးသို့ရောက်မှ အူမကြီးအတွင်းရှိ ဗက်တီးရီးယားလေးများဖြိုခွဲချေဖျက်ပေးရတဲ့အတွက် လေပွခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။
ပန်းသီး၊မက်မွန်သီး၊သစ်တော်သီး နှင့် ဆီးသီးတွေဟာ Sorbitol ဓာတ်နဲ့ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အသီးအနှံတွေဖြစ်ပါတယ်။
၇။ ကြက်သွန်နီ (Onions)
ကြက်သွန်နီမှာပါဝင်တဲ့ Fructose ဆိုတဲ့သကြားဓာတ်ကို အူလမ်းကြောင်းမှ ချေဖျက်တဲ့အခါ ဂက်စ်တွေထွက်လာလေ့ရှိပါတယ်။အဲဒီအခါ လေပွခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။
၈။ ဆီးချိုသကြား/သကြားတု(Sugar Alcohols)
Sugar Alcohol လို့ခေါ်တဲ့ သကြားအစားထိုး သကြားတုတွေဟာ အစာအိမ်နဲ့ အူသိမ်များမှချေဖျက်ဖို့ ခက်ခဲတာကြောင့် အူမကြီးဆီရောက်မှ အူလမ်းကြောင်းအကျိုးပြု ဗက်တီးရီးယားလေးတွေက ချေဖျက်ရပါတယ်။
အဲဒီအခါ ဂက်စ်တွေထွက်လာပြီး လေပွခြင်းကိုဖြစ်စေပါတယ်။
၉။ ဘီယာ (Beer)
ဘီယာဟာ ဂက်စ်ပါတဲ့အရည်တစ်မျိုးဖြစ်ပြီး စပါး/ဂျုံများကို ကစော်ဖောက်ခြင်းဖြင့်ရရှိပါတယ်။ ကစော်ဖောက်ထားတဲ့ ကစီဓာတ် နဲ့ ပါဝင်တဲ့ဂက်စ်တွေဟာ လေပွခြင်းကို အားပေးပါတယ်။
၁၀။ ပီကေဝါးခြင်း(Chewing gum)
ပီကေဝါးခြင်းဟာ လေအပိုတွေကိုမျိုချမိစေပါတယ်။ ဒါ့ပြင် တစ်ချို့ ပီကေတွေမှာ သကြားအစားထိုး Sugar Alcohol တွေပါဝင်နေတတ်ပါသေးတယ်။ ဒါတွေဟာ လေပွခြင်းကို အားပေးတဲ့အကြောင်းအရာတွေဖြစ်ပါတယ်။
၁၁။ သကြားလုံးအမာစုပ်ခြင်း(Hard Candy)
ပီကေဝါးခြင်းကဲ့သို့ သကြားလုံအမာစုပ်ခြင်းကလည်း လေအပိုများမျိုချမိခြင်း၊ သကြားအစားထိုး Sugar Alcohol များပါခြင်းကြောင့် လေပွခြင်းဖြစ်စေပါတယ်။
၁၂။ ဆီများတဲ့အစားအစာများ(Fatty Foods)
ဆီများတဲ့အစားအစာတွေဟာလည်း အူလမ်းကြောင်းမှချေဖျက်ရခက်တာကြောင့် လေပွခြင်းကို ဖြစ်စေပါတယ်။
Author: Dr. Yin Yin Win
