သွေးနီဥဆဲလ်တွေထဲမှာ ပါရှိတဲ့ ဟေမိုဂလိုဘင်ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်နိုင်ဖို့အတွက် သံဓာတ်မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှသံဓာတ်လုံလောက်စွာမရရှိရင် ဟေမိုဂလိုဘင်ကောင်းစွာမဖွဲ့စည်းနိုင်တော့ဘဲ သွေးအားနည်းခြင်းကို ဖြစ်ပေါ်လာစေနိုင်ပါတယ်။ ဒီလို သံဓါတ်ချို့တဲ့လို့ သွေးအားနည်းရောဂါဖြစ်ပေါ်လာပြီဆိုရင် မောပန်းခြင်း၊ အသက်ရှူကျပ်ခြင်း၊ နှလုံးခုန်မြန်ခြင်း၊ အသားအရောင်ဖြူဖျော့ခြင်း၊ ခြေသည်းလက်သည်းတွေကြွပ်ဆတ်ခြင်း၊ ခြေလက်တွေအေးနေခြင်း စတာတွေခံစားလာရတတ်ပါတယ်။
သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်း အဖြစ်များတဲ့သူတွေကတော့-
- ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်တွေ
- လစဥ်ဓမ္မတာလာတာများတဲ့သူတွေ
- ခွဲစိတ်မှုပြုလုပ်ပြီးသွေးဆုံးရှုံးမှုများထားတဲ့သူတွေ
- လိပ်ခေါင်းရောဂါခံစားနေရသူတွေ
- သံဓါတ်ပါဝင်တဲ့ အစားအစာတွေ လုံလောက်စွာ မစားသုံးသူတွေ စတာတွေပဲဖြစ်ပါတယ်။
သံဓာတ်ရရှိနိုင်တဲ့အစားအသောက်တွေကတော့ အသား၊ ငါး၊ ဟင်းသီးဟင်းရွက်များ၊ အသီးအနှံများ၊ မြေပဲစတာတွေဖြစ်ပါတယ်။ မိမိတို့ဟာ ဒီအစားအစာတွေကို နေ့စဥ်စားနေပါလျက်နဲ့ သံဓာတ်ချို့တဲ့နေပြီဆိုရင်တော့ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အစားအစာတွေကိုပါ တွဲပြီး စားမိနေတာမျိုး ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို အတားအဆီးဖြစ်စေနိုင်တဲ့ အစားအစာတွေကို သိပ်သတိမပြုမိတတ်ကြပါဘူး။ အဲဒီအစားအစာတွေကတော့-
၁။ လက်ဖက်
လက်ဖက်ကို ဓမ္မတာလာချိန်မှာ မစားရဘူး၊ သံဓာတ်ချို့တဲ့စေတယ်ဆိုပြီး လူသိများကြပါတယ်။ သံဓာတ်မှာ Oxalates လို့ခေါ်တဲ့ အက်စစ်ဓာတ်တစ်မျိုးပါဝင်ပါတယ်။ Oxalates ဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို အတားအဆီးဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် ထမင်းစားပြီးရင် လက်ဖက်ရည်သောက်တာ၊ လက်ဖက်သုပ်စားတာမျိုး မလုပ်သင့်ပါဘူး။ အသား၊ ငါး ၊ အသီးအရွက်စတာတွေစားသုံးခြင်းမှ ရရှိလာတဲ့ သံဓာတ်တွေဟာ လက်ဖက်ကြောင့် ခန္ဓာကိုယ်ထဲ လုံလောက်စွာ မရှိနိုင်တော့ပါဘူး။ ဒါကြောင့် သံဓာတ်လုံလောက်စွာ ရရှိဖို့ဆိုရင် လက်ဖက်ကို ထမင်းမစားခင် ၂နာရီနဲ့ စားပြီး ၂နာရီလောက်အထိ ရှောင်ရှားပေးသင့်ပါတယ်။
၂။ ကော်ဖီ
ကော်ဖီတစ်ခွက်သောက်ခြင်းဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူခြင်းကို ၆၀ရာခိုင်နှုန်းအထိ လျော့ကျစေပါတယ်။ ကော်ဖီမှာပါဝင်တဲ့ Polyphenol ဟာ ခန္ဓာကိုယ်မှ သံဓာတ်စုပ်ယူခြင်းကို အတားအဆီးဖြစ်စေပါတယ်။ ဒါကြောင့် သံဓာတ်လုံလောက်စွာ ရရှိနိုင်ဖို့ဆိုရင်တော့ အခြားသံဓာတ်ရရှိစေမယ့်အစားအစာတွေနဲ့ ကော်ဖီတွဲသောက်တာမျိုးကို ဆင်ခြင်ရှောင်ရှားသင့်ပါတယ်။
၃။ နွားနို့
နွားနို့မှာ သံဓာတ်များစွာ ပါဝင်တယ်လို့ အထင်မှားတတ်ကြပါတယ်။ နွားနို့မှာ အရိုးကျန်းမာစေတဲ့ ကယ်လ်ဆီယမ်များစွာ ပါဝင်နေပါတယ်။ နွားနို့တစ်ခွက်မှာ ကယ်လ်ဆီယမ် ၃၀၀ မီလီဂရမ်လောက်ပါဝင်ပါတယ်။ ကယ်လ်ဆီယမ်ဓာတ်ဟာ ၅၀ မီလီဂရမ်ကျော်လောက် စားသုံးမိမှသာ သံဓာတ်စုပ်ယူခြင်းကို အတားအဆီးဖြစ်စေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် နွားနို့တစ်ခွက်လုံး သောက်မိမယ်ဆိုရင်တော့ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို လျော့ကျသွားစေမှာဖြစ်ပါတယ်။ အခြားကယ်လ်ဆီယမ်ပါဝင်တဲ့အစားအစာတွေကတော့ ဒိန်ချဥ်၊ ချိစ်၊ တို့ဖူး စတာတွေဖြစ်ပါတယ်။
၄။ ကြက်ဥ
ကြက်ဥအကာမှာ ပရိုတင်းများစွာပါဝင်လို့ ခွန်အားဖြစ်စေတဲ့ အစားအစာအဖြစ် သတ်မှတ်စားသုံးကြပါတယ်။ ဒါပေမဲ့လည်း သံဓာတ်ချို့တဲ့နေသူဆိုရင်တော့ ကြက်ဥကို အခြားသံဓာတ်ပါဝင်တဲ့ အစားအစာတွေနဲ့ အချိန်နည်းနည်းခြားပြီးမှသာ စားသုံးသင့်ပါတယ်။ ကြက်ဥမှာ ပါဝင်တဲ့ phosvitin ဆိုတဲ့ ကွန်ပေါင်းဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်။ ကြက်ဥပြုတ်တစ်လုံးဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို ၂၈ ရာခိုင်နှုန်းလောက်အထိ လျော့ကျသွားစေနိုင်ပါတယ်။
၅။ သစ်ကြားသီး
သစ်ကြားသီးမှာ သံဓာတ်စုပ်ယူခြင်းကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေနိုင်တဲ့ Phytates ဆိုတဲ့ ကွန်ပေါင်းတစ်မျိုး ပါဝင်နေပါတယ်။ Phytates ဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို ၆၅ ရာခိုင်နှုန်းလောက်အထိ သိသိသာသာလျော့ကျသွားစေပါတယ်။ အခြား Phytates ပါဝင်လေ့ရှိတဲ့အစားအစာတွေကတော့ ဗာဒံစေ့၊ နှမ်း၊ ပဲအမျိုးမျိုးနဲ့ အစေ့အဆန်တွေပဲ ဖြစ်ပါတယ်။
၆။ ဆေးဝါးများ
အစားအစာတွေသာမက အချို့သောဆေးဝါးတွေကလည်း သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို အနှောင့်အယှက်ဖြစ်စေပါတယ်။ အဓိကအားဖြင့် အစာအိမ်အက်စစ်ဓာတ်ကို လျှော့ချပေးနိုင်တဲ့ Antacids, PPI, H2 Blockers စတာတွေဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကိုလည်း အတားအဆီးဖြစ်စေနိုင်ပါတယ်။
ခန္ဓာကိုယ်မှ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုအားကောင်းစေဖို့အတွက် အထက်ပါအစားအစာတွေကို အခြားအသား၊ ငါးများနဲ့အတူတွဲစားခြင်းကို တတ်နိုင်သလောက် ဆင်ခြင်ပေးသင့်ပါတယ်။ ဟင်းချက်တဲ့အခါ ရှောင်လွှဲလို့မရဘူးဆိုရင်တော့ သံဓာတ်စုပ်ယူမှုကို အားကောင်းစေတဲ့ Vitamin C ရရှိစေမယ့် အစားအစာတွေပါ တွဲပြီးစားသုံးပေးရမှာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစားအစာတိုင်းမှာ အာဟာရအမျိုးမျိုးပါရှိတာဖြစ်လို့ မိမိလိုအပ်တဲ့ဓာတ်တွေစုံလင်စွာ ရရှိအောင် ဥာဏ်နှင့်ယှဥ်ပြီး ချင့်ချိန်စားသုံးပေးရမှာဖြစ်ပါတယ်။
Author: Dr. Aye Myat
