သွေးထဲတွင် သွေးနီဥအရေအတွက် လျော့နည်းနေသည့်အခြေအနေကို သွေးအားနည်းရောဂါဖြစ်ခြင်းဟု သတ်မှတ်ပါသည်။
သွေးနီဥများတွင် ပါဝင်သည့် ပရိုတင်းဓာတ်တစ်မျိုးဖြစ်သော ဟေမိုဂလိုဘင်ဒြပ်ပေါင်းသည် အဆုတ်များမှနေ၍ အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်ကို ခန္ဓာကိုယ်အစိတ်အပိုင်းအသီးသီးသို့ သယ်ယူပို့ဆောင်ပေး သည့်လုပ်ငန်းကို လုပ်ဆောင်ပေးပါသည်။
ထို့ကြောင့် သွေးအားနည်းရောဂါရှိသောသူများတွင် ဟေမိုဂလိုဘင်ဒြပ်ပေါင်းများ လျော့နည်း နေသဖြင့် ခန္ဓာကိုယ်ရှိ တစ်ရှူးများသည် အောက်ဆီဂျင်ဓာတ်ချို့တဲ့သည့် ရောဂါလက္ခဏာများကို ခံစားရနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
သွေးအားနည်းရောဂါလက္ခဏာများ။
– ခေါင်းမူးခြင်း
– ခေါင်းကိုက်ခြင်း
– နှလုံးခုန်နှုန်းမြန်ခြင်း
– အရိုးများ ၊ အရိုးအဆစ်များ၊ ရင်ဘတ်၊ ဝမ်းဗိုက်နေရာများတွင် နာကျင်မှုခံစားရခြင်း
– ကလေးများနှင့် ဆယ်ကျော်သက်များ ဖွံ့ဖြိုးကြီးထွားမှုကို နှောင့်နှေးစေနိုင်ခြင်း
– အသက်ရှူမ၀ခြင်း
– အသားအရေဖြူဖျော့ခြင်း
– ခြေဖျားလက်ဖျားအေးခြင်း
– မောပန်းခြင်း
– အားနည်းခြင်း စသည့်ရောဂါလက္ခဏာများကို ခံစားရနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
သွေးအားနည်းရောဂါ အမျိုးအစားများ
သွေးအားနည်းရောဂါဖြစ်သည့် အကြောင်းရင်းများပေါ်တွင် မူတည်၍ သွေးအားနည်းရောဂါကို အောက်ပါအတိုင်း အမျိုးအစား ခွဲခြားနိုင်ပါသည်။
သွေးဆုံးရှုံးခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
– အစာအိမ်အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါအခြေအနေများ။ ( ဥပမာ -အစာအိမ်အနာရောဂါ၊ လိပ်ခေါင်းရောဂါ၊ အစာအိမ်ရောင်ရမ်းခြင်းရောဂါ ၊ အစာအိမ်နှင့်အူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ကင်ဆာရောဂါ )
– အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးဝါးများကြောင့်ဖြစ်သော အစာအိမ်မှ သွေးယိုစိမ့်ခြင်း
– အမျိုးသမီးများ ရာသီဓမ္မတာသွေးဆင်းခြင်းကြောင့် သွေးဆုံးရှုံးခြင်း
– ထိခိုက်ဒဏ်ရာရခြင်း သို့မဟုတ် ခွဲစိတ်ကုသမှုခံယူခြင်းကြောင့် သွေးဆုံးရှုံးခြင်း စသည့် အကြောင်းရင်းများကြောင့် သွေးအားနည်းရောဂါဖြစ်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
သွေးနီဥထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းခြင်း သို့မဟုတ် ပုံမှန်မဟုတ်သည့် သွေးနီဥများကို ထုတ်လုပ်ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
ဤအမျိုးအစား သွေးအားနည်းရောဂါကို ဖြစ်စေသော အကြောင်းရင်းများတွင် အောက်ပါတို့ ပါဝင်ပါသည်။
– ရိုးတွင်းခြင်ဆီတွင် ရောဂါပြဿနာဖြစ်ခြင်း။
( ၁ ) Aplastic Anaemia
Aplastic Anaemia ရောဂါသည် အောက်ပါအကြောင်းရင်းများကြောင့် ဖြစ်နိုင်သည့် သွေးအားနည်းရောဂါတစ်မျိုး ဖြစ်ပါသည်။
– မျိုးရိုးဗီဇ Genes များပြောင်းလဲခြင်း
– ရောဂါပိုးကူးစက်ခံရခြင်း
– ဆေးဝါးများသောက်သုံးခြင်း ၊ ကင်ဆာဆေးသွင်းကုသခြင်း ၊ ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုသမှု ခံယူရခြင်းကြောင့် ရိုးတွင်းခြင်ဆီတွင် ထိခိုက်ဒဏ်ရာရရှိခြင်း စသည့်အကြောင်းရင်းများ ဖြစ်ကြပါသည်။
၎င်းရောဂါတွင် သွေးအတွင်း၌ရှိသော သွေးနီဥများ၊ သွေးဖြူဥများ ၊ သွေးဆဲလ်မွှားများကို ထုတ်လုပ်နိုင်ခြင်းမရှိကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
( ၂ ) ခဲအဆိပ်ဖြစ်ခြင်း
ခဲအဆိပ်ဖြစ်ခြင်း၏ အကြောင်းရင်းမှာ အလုပ် လုပ်ကိုင်သည့်နေရာတွင် သို့မဟုတ် ပတ်ဝန်းကျင်တွင် ခဲနှင့်ထိတွေ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်ရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။
( ၃ ) ( Thalassaemia ) သွေးနီဥများ ပုံမှန်မဟုတ်ခြင်းကြောင့် သွေးနီဥများပေါက်ကွဲသည့် အတွက် ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
၎င်းရောဂါရှိသောသူများတွင် အချို့သည် ရောဂါပြင်းထန်ခြင်းမရှိသဖြင့် ရောဂါလက္ခဏာ ဖြစ်ပေါ် ခံစားရခြင်းမရှိသော်လည်း အချို့သည် အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည်အထိ ရောဂါပြင်းထန်နိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
ဗီတာမင် နှင့် သတ္တုဓာတ်များချို့တဲ့ခြင်းကြောင့် ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
Vitamin B 12, Folate, သံဓာတ်စသည့် အာဟာရဓာတ်များ ချို့တဲ့ခြင်းကြောင့်လည်း သွေးအားနည်းရောဂါဖြစ်စေနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
အောက်ပါအကြောင်းရင်းများကြောင့် ဗီတာမင်နှင့် သတ္တုဓာတ်များချို့တဲ့ခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပါသည်။
– စားသုံးသည့်အစားအစာများတွင် အာဟာရဓာတ်များ မလုံလောက်ခြင်း
– ( Pernicious Anaemia ) ခန္ဓာကိုယ်မှ ဗီတာမင် B 12 ဓာတ်ကို ကောင်းစွာစုပ်ယူနိုင်ခြင်းမရှိခြင်း
– အရက်အလွန်အကျွံသောက်သုံးခြင်း စသည့်အကြောင်းရင်းများ ဖြစ်ကြပါသည်။
နာတာရှည်ရောဂါအခြေအနေများကြောင့်ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
– ကျောက်ကပ်ပျက်စီးသောရောဂါ
– သိုင်းရိုက်ဟော်မုန်း အထွက်နည်းသောရောဂါ
– အသက်အရွယ်အိုမင်းခြင်း
– ကင်ဆာရောဂါ
– ဆီးချိုသွေးချိုရောဂါ
– သွေးလေးဖက်နာရောဂါ စသည့် နာတာရှည်ရောဂါများတွင်လည်း သွေးအားနည်း ရောဂါကို ခံစားရနိုင်ပါသည်။
သွေးနီဥများပျက်စီးခြင်းကြောင့်ဖြစ်သော သွေးအားနည်းရောဂါ
သရက်ရွက်ကြီးနေခြင်းကြောင့် သွေးနီဥများ ပျက်စီးမှုများပြီး သွေးနီဥများ လျော့နည်းသည့်ရောဂါ။
– အသည်း၊ ကျောက်ကပ်ရောဂါကြောင့် အဆိပ်အတောက်ဖြစ်ခြင်း။
– အကျိတ်အခဲရှိသောသူများ၊ အပူလောင်ခြင်းကို ပြင်းထန်စွာ ခံစားရသူများ၊ ဓာတုပစ္စည်းများနှင့် ထိတွေ့ခံရသောသူများ၊ သွေးတိုးလူနာများ
– Thalassaemia
– Sickled celled anaemia
– Thrombotic thrombocytopenic purpura
( သွေးဆဲလ်မွှားများလျော့နည်းသည့်ရောဂါတစ်မျိုး )စသည့် ရောဂါရှိသောသူများတွင် သွေးအားနည်းရောဂါကို ခံစားရနိုင်ကြောင်း တွေ့ရှိရပါသည်။
Author : Dr. မိုး (ဆေး ၁)
