ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ ဘယ္ရီဘယ္ရီေရာဂါ
ဘယ္ရီဘယ္ရီ ေရာဂါ(beri beri) သို႔မဟုတ္ သူငယ္နာေရာဂါသည္ ကေလးမ်ားတြင္ျဖစ္ေလ့ရွိေသာ ေရာဂါတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ beri beriသည္ ဗီတာမင္ ဘီဝမ္း(Vitamin B1)ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ရတဲ့ေရာဂါတစ္မ်ိဳးပါ။ ေမြးကင္းစမွ အသက္၆လအထိ ကေလးငယ္မ်ား၊ အထူးသျဖင့္ အစားေရွာင္လြန္းေသာ ႏို႔တိုက္မိခင္မ်ား၏ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ အျဖစ္အမ်ားဆုံးျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ ႏို႔ဘူးတိုက္တဲ့ကေလးမ်ားတြင္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဗီတာမင္ဓာတ္ျပည့္ဝစြာ မပါဝင္ေသာ formulaႏို႔မ်ားကို တိုက္မိပါက beri beriေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ beri beriေရာဂါသည္ ေသခ်ာစြာ ကုသမႈမခံယူပါက အသက္ဆုံးရႈံးႏိုင္သည္ အထိ အႏၲရာယ္ရွိပါတယ္။
သူငယ္နာေရာဂါ (သို႔) ဘယ္ရီဘယ္ရီ (beri beri)ေရာဂါျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းမွာ
– မိခင္မ်ားမွာ အစားေရွာင္လြန္းျခင္း ႏွင့္ ဗီတာမင္ဓာတ္မ်ား ျပည့္ဝစြာပါဝင္ေသာ ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ား၊ အသီးအႏွံမ်ားစသည္တို႔ကို လုံေလာက္စြာမစားျခင္း
– ျဖဴေအာင္ ႀကိတ္ခြဲထားေသာ ဆန္စားသုံးျခင္း
– ဆန္ေဆးလွ်င္ ဆန္မ်ားကို အလြန္အမင္းပြတ္တိုက္ေဆးျခင္းႏွင့္ ထပ္ခါထပ္ခါေဆးျခင္း စသည့္အေၾကာင္းရင္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
ဗီတာမင္ဘီဝမ္းခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ခံစားရႏိုင္ေသာ ေရာဂါလကၡဏာမ်ားမွာ-
– ႐ုတ္တရက္ တစ္ကိုယ္လုံးျပာႏွမ္းလာျခင္း
– ေမာလာျခင္း၊ ႏွလုံးခုန္ျမန္လာျခင္း
– ေအာ့အန္ျခင္း
– မ်က္ႏွာ၊ ေျခေထာက္တို႔ ေဖာေရာင္လာျခင္း
– အသည္းႀကီးလာျခင္း
– ဆီးနည္းလာျခင္း
– ေနေကာင္းေနေသာ ကေလးသည္ ႐ုတ္တရက္ အဆက္မျပတ္ငိုေနၿပီး အသံဝင္လာကာ ၂၄နာရီႏွင့္ ၄၈နာရီ အတြင္း အသက္ရႈရခက္လာျခင္း
– ႏို႔စိုနည္းလာၿပီးေနာက္ လုံးဝႏို႔မစို႔ႏိုင္ေတာ့ျခင္း
– မ်က္လုံးအထက္သို႔လန္၍ တက္ျခင္း
– သတိလစ္၍ ေမ့ေမ်ာျခင္း စသည့္လကၡဏာမ်ားျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါတယ္။
ထိုသို႔ ဆိုး႐ြားလွေသာ ေရာဂါေဝဒနာမ်ားကို မခံစားရေလေအာင္ ေမေမမ်ားအေနႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ကာလမွ ကေလးႏို႔တိုက္ေနစဥ္အထိ အစားမေရွာင္ပါႏွင့္။ ၆လႏွင့္အထက္ ကေလးမ်ားကိုလည္း အစားစုံေအာင္ေကြၽးေပးပါ။ တစ္ခါတစ္ေလမွာ ေရွးလူႀကီးမ်ား ေျပာေသာ စကားမ်ားကို ပယ္ရွားသင့္တာေတြရွိပါတယ္။ “ကန္စြန္း႐ြက္မစားနဲ႔ ကေလး ေလထမွာစိုးလို႔”ဆိုၿပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာၾကပါလိမ့္မယ္။ အဲ့တာေတြက မွားယြင္းေနတဲ့အယူအဆပါ။ လုံးဝမစိုးရိမ္ပါနဲ႔။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ႏွင့္ ကေလးမ်ားကို ႏို႔တိုက္စဥ္အတြင္း အစားအစာမ်ားကို အစုံစားလို႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းဓာတ္ျပည့္ဝစြာ ပါဝင္ေသာ အစားအစာမ်ားကို ေန႔စဥ္စားသုံးသင့္ပါတယ္။
ဗီတာမင္ဘီဝမ္းျပည့္ဝစြာပါဝင္ေသာ အစားအစာမ်ားမွာ-
– အနီေရာင္ရွိေသာအသားမ်ား (ဝက္သား၊ အမဲသားစသည့္အသားမ်ား)
– ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး ( ပဲေတာင့္ရွည္၊ ဘိုစားပဲ၊ ကုလားပဲ၊ ပဲနီေလး အစရွိသည့္ပဲမ်ား)
– ဆန္လုံးညိဳ၊ ေမာင္းေထာင္းဆန္ စသည့္ဆန္မ်ား
– ႏွမ္းေစ့၊ ပဲေစ့၊ ေနၾကာေစ့အစရွိသည့္အေစ့၊အဆံမ်ား
– အ႐ိုးပါဝါးစားလို႔ရေသာ ငါးေလးမ်ား
– ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္မ်ားျဖစ္သည့္ ကၫြတ္ပင္၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ မုန္လာဥနီ၊ မုန္လာဥျဖဴ၊ ဝက္သစ္ခ်သီး စသည္တို႔ႏွင့္ အေညႇာက္ေပါက္ေသာ ပဲပင္ေပါက္၊ ပဲျပဳတ္ စသည့္အစားအစာမ်ားျဖစ္ပါတယ္။
Beri beriဟုေခၚေသာ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ရေသာေရာဂါသည္ ကေလးမ်ားအတြက္ အလြန္အေရးႀကီးေသာ ေရာဂါတစ္ခုပါ။ ေမေမတို႔မွာ သတိမထားမိတာမ်ိဳး ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိမိကေလးငယ္တြင္ ထူးျခားမႈ တစ္ခုခုေတြ႕ပါက နီးစပ္ရာ ေဆး႐ုံေဆးခန္းသို႔ အျမန္ဆုံးသြားျပေပးပါ။ ဗီတာမင္ဘီဝမ္းခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးေရာဂါမ်ား မျဖစ္ေစရန္ ကာကြယ္ႏိုင္ဖို႔နည္းလမ္းမ်ားကိုလည္း သိရွိသင့္ပါတယ္။ ၎တို႔မွာ-
– ေမေမမ်ားအေနႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ကာလကတည္းက ဟင္းသီးဟင္း႐ြက္၊ အသား၊ ငါးစသည္တို႔ကို စုံေအာင္ စားသုံးပါ။
– ကိုယ္ဝန္ေဆာင္စဥ္ အရက္ေသာက္ျခင္း၊ ႏို႔တိုက္ေနစဥ္ အရက္၊ ဘီယာေသာက္သုံးျခင္းကိုေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
– ကိုယ္ဝန္ေဆာင္အားေဆးမ်ားကို ေသာက္ပါ။ နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရးေဆးခန္း၊ ေဆး႐ုံသို႔ မွန္မွန္ျပပါ။
– ကေလးငယ္မ်ားကို ေမြးကင္းစအ႐ြယ္မွ အသက္၆လအထိ မိခင္ႏို႔တစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာတိုက္ေကြၽးပါ။ လုံေလာက္ပါတယ္။
– ႏို႔ဘူးတိုက္ေသာ ကေလးငယ္မ်ားတြင္ ႏို႔မႈန႔္ေ႐ြးခ်ယ္တဲ့အခါ ဗီတာမင္ဓာတ္မ်ား ျပည့္ဝစြာပါဝင္ေသာ ႏို႔မႈန႔္ကို ေသခ်ာေ႐ြးခ်ယ္၍ဝယ္တိုက္ပါ။
– ၆လျပည့္ၿပီးေသာ ကေလးငယ္မ်ားကို ျဖည့္စြက္အစာ စေကြၽးေသာအခါ အသား၊ ငါး၊ အသီးအ႐ြက္စုံလင္စြာထည့္၍ ေကြၽးပါ။
– ကေလးမ်ားကို အားေဆးတိုက္လိုပါက တတ္ကြၽမ္းနားလည္ေသာ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္၍ ေသခ်ာတိုက္ေကြၽးေပးပါ။
ဗီတာမင္ဘီဝမ္းခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ဘယ္ရီဘယ္ရီေရာဂါ (သို႔) သူငယ္နာေရာဂါႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲဆိုးက်ိဳးမ်ားမျဖစ္ေစဖို႔ ရည္႐ြယ္၍ေရးသားလိုက္ရပါသည္။
Dr.သီတာလႈိင္(ေဆး-၂)
