ေဒါင္းေရာဂါအေၾကာင္းအပိုင္း၃-စမ္းသပ္စစ္ေဆးနည္းမ်ား
အပိုင္း၁ နဲ႔အပိုင္း ၂ မွာ ေဒါင္းေရာဂါဆိုတာဘာလဲ။ေဒါင္းေရာဂါကေလးေမြးလာရင္ဘယ္လိုျပဳစုေစာင္႔ေရွာက္ရမလဲဆိုတာေတြကို သိသေလာက္ေရးသားတင္ျပခဲ႔ပါတယ္။အခုအပိုင္း ၃မွာေတာ႔ေမြးဖြားလာမယ္႔ကေလးမွာ ေဒါင္းေရာဂါပါမပါ မေမြးခင္ကိုယ္၀န္ေဆာင္ေနစဥ္အခ်ိန္ ဘယ္လိုစမ္းသပ္စစ္ေဆးၾကည္႔လို႔ရမလဲဆိုတာကို ေရးသားတင္ျပပါမယ္။ေဒါင္းေရာဂါပါမပါ ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္မွာ လုပ္နိုင္တဲ႔ စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈေတြကိုေျပာရမယ္ဆိုရင္ဦးဆံုးအေနနဲ႔ကေတာ႔ Triple Test လုပ္တာပါ။Triple test ဆိုတာက မိခင္ေသြးကိုယူကာ မိခင္ေသြးထဲမွာပါတဲ႔Maternal Serum Alpha-Fetoprotein(MSAFP),Human Chorionic Gonadotrophin(HCG),Unconjugated oestriol(UE3) သံုးမ်ိဳးရဲ႕ပမာဏာကိုတိုင္းတာစစ္ေဆးတာျဖစ္ပါတယ္။
Alpha Feto Protein ဆုိတာက သေႏၶသားဆီကထြက္ျပီး မိခင္ရဲ႕ေသြးထဲေရာက္တဲ႔ပရိုတင္းတမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ထိုပရိုတင္းမ်ားေနရင္လည္းမေကာင္းသလို နည္းေနရင္လည္းမေကာင္းပါ။မ်ားေနပါက အာရံုေၾကာလမ္းေၾကာင္းခ်ိဳ႕ယြင္းမႈ(Neural tube defects)ေတြျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားျပီးနည္းေနပါက ေဒါင္းေရာဂါ ျဖစ္နိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ဒီTriple Test ကိုေတာ႔ ကိုယ္၀န္ ၁၅ပတ္ ကေန အပတ္ ၂၀ အတြင္းမွာစတင္စစ္ေဆးနိုင္ျပီး စစ္ေဆးမႈေၾကာင္႔ သေႏၶသားကိုလည္းထိခိုက္မႈမရွိပါဘူး။ဒီေဖာ္ျပပါသံုးမ်ိဳးပမာဏဟာပံုမွန္မဟုတ္ရင္ သေႏၶသားက တေယာက္ထဲမဟုတ္ဘဲ နွစ္ေယာက္မို႔လို႔တက္တာလား။ကေလးမွာဘာခ်ိဳ႔ယြင္းခ်က္ေတြရွိေနလဲ သေႏၶသားရဲ႕အသက္ စတာေတြကိုထပ္မံသိဖို႔အတြက္အာထရာေဆာင္းရိုက္ဖို႔လိုပါတယ္။Triple Test အျပင္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္မွာလုပ္နိုင္တဲ႔ ပိုတိက်ျပီး အသံုးမ်ားတဲ႔ တျခား စစ္ေဆးမႈသံုးခုရွိပါေသးတယ္။အဲ႔ဒါေတြကေတာ႔ Chorionic Villous Sampling ,Amniocentesis နဲ႔ Percutaneous umbilical blood sampling လို႔ေခၚတဲ႔ စစ္ေဆးမႈသံုးခုပါ။
Chorionic Villous Sampling ဆိုတာကေတာ႔ အခ်င္းမွတသွ်ဴးစကိုယူျပီးစစ္ေဆးတာပါ။အာထရာေဆာင္းအကူအညီျဖင္႔ အလြန္ေသးငယ္ေသာ အပ္ေခ်ာင္းေလးတေခ်ာင္းကို ၀မ္းဗိုက္ကေန သို႔မဟုတ္ မိန္းမကိုယ္ကေနတဆင္႔ အခ်င္းဆီေရာက္ေအာင္ထိုးသြင္းျပီး အခ်င္းမွ တသွ်ဴးအနည္းငယ္ကိုထုတ္ယူကာ ခရိုမိုဇုန္း အေရအတြက္ပါ၀င္မႈ ကိုစစ္ေဆးတာပါ။ဒီစစ္ေဆးမႈက တိက်ေပမယ္႔ အခန္႔မသင္႔ရင္ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်တာ၊ပိုး၀င္တာ၊ေသြးဆင္းတာေတြျဖစ္နိုင္ေျခအနည္းငယ္ေတာ႔ရွိပါတယ္။Chorionic Villus Sampling ေခၚအခ်င္းကေန တသွ်ဴးစယူစစ္ေဆးျခင္းကို ကိုယ္၀န္ ၁၀ ပတ္ကေန ၁၂ပတ္အတြင္းမွာျပဳလုပ္နိုင္ပါတယ္။ေနာက္စစ္ေဆးမႈတခုျဖစ္တဲ႔ Amniocentesis ဆိုတာကေတာ႔ ေရမႊာရည္ကိုစုပ္ယူျပီး စစ္ေဆးျခင္းပါ။Chorionic Villus Sampling လိုပဲ အာထရာေဆာင္းအကူအညီနဲ႔ အလြန္ေသးငယ္ေသာအပ္တေခ်ာင္းကို မိခင္၀မ္းဗိုက္ကေနတဆင္႔ သားအိမ္တြင္းသို႔ ထိုးသြင္းျပီး ေရမႊာရည္အနည္းငယ္ကို စုပ္ယူကာ ထိုေရမႊာရည္ထဲမွာပါတဲ႔သေႏၶသားဆဲလ္ေတြရဲ႕ ခရိုမိုဇုန္းအေရအတြက္ကိုစစ္ေဆးပါတယ္။
ဒီစစ္ေဆးမႈကလည္း တိက်ေပမယ္႔ ခုနကတခုလိုပဲ အခန္႔မသင္႔ရင္ ကိုယ္၀န္ပ်က္က်တာ၊ပိုး၀င္တာေတြျဖစ္နိုင္ေျခအနည္းငယ္ေတာ႔ရွိပါတယ္။သို႔ေသာ္ Chorionic Villous Sampling ထက္စာရင္ Amniocentesis က ကိုယ္၀န္ပ်က္က်တာ၊ပိုး၀င္တာေတြ ျဖစ္နိုင္ေျခပိုနည္းပါတယ္။ Amniocentesis စစ္ေဆးမႈကို ကိုယ္၀န္၁၆ပတ္ ကေန ၁၈ပတ္အတြင္းမွာ ျပဳလုပ္နိုင္ပါတယ္။Percutaneous umbilical blood sampling ဆိုတာကေတာ႔ ခ်က္ၾကိဳးမွေသြးကိုယူစစ္တာပါ။အေျဖကအလြန္တိက်ေသာ္လည္း ကိုယ္၀န္ပ်က္က်နိုင္ေျခမ်ားပါတယ္။ကိုယ္၀န္၁၈ပတ္မွာစစ္ေဆးလို႔ရပါတယ္။ဒီလို ကိုယ္၀န္ေဆာင္စဥ္မွာ ေဒါင္းေရာဂါရွိမရွိစမ္းသပ္ေတာ႔ မိဘေတြအနနဲ႔ ဘာအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရွိနိုင္မလဲဆိုျပီးေမးစရာရွိပါတယ္။ဒီေမးခြန္းနဲ႔ပတ္သက္ျပီးေျဖရရင္ေတာ႔ ေရာဂါမရွိဘူးဆိုပါက စိတ္ေအးရျပီး တကယ္လို႔ေရာဂါရွိခဲ႔မယ္ဆိုပါက ေမြးလာမယ္႔ေဒါင္းကေလးအတြက္ ကေလးၾကံဳေတြ႔ရမယ္႔ အခက္အခဲေတြ၊ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရမည္႔နည္းလမ္းေတြနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားနိုင္ပါတယ္။
တျခားေဒါင္းကေလးမိဘေတြ၊မိသားစုေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုျပီး သူတို႔နဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးကာ အၾကံေတြလည္းရယူနိုင္ပါတယ္။
Dr 528
(Unicode)
ဒေါင်းရောဂါအကြောင်းအပိုင်း၃-စမ်းသပ်စစ်ဆေးနည်းများ
အပိုင်း၁ နဲ့အပိုင်း ၂ မှာ ဒေါင်းရောဂါဆိုတာဘာလဲ။ဒေါင်းရောဂါကလေးမွေးလာရင်ဘယ်လိုပြုစုစောင့်ရှောက်ရမလဲဆိုတာတွေကို သိသလောက်ရေးသားတင်ပြခဲ့ပါတယ်။အခုအပိုင်း ၃မှာတော့မွေးဖွားလာမယ့်ကလေးမှာ ဒေါင်းရောဂါပါမပါ မမွေးခင်ကိုယ်ဝန်ဆောင်နေစဉ်အချိန် ဘယ်လိုစမ်းသပ်စစ်ဆေးကြည့်လို့ရမလဲဆိုတာကို ရေးသားတင်ပြပါမယ်။ဒေါင်းရောဂါပါမပါ ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ လုပ်နိုင်တဲ့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေကိုပြောရမယ်ဆိုရင်ဦးဆုံးအနေနဲ့ကတော့ Triple Test လုပ်တာပါ။Triple test ဆိုတာက မိခင်သွေးကိုယူကာ မိခင်သွေးထဲမှာပါတဲ့Maternal Serum Alpha-Fetoprotein(MSAFP),Human Chorionic Gonadotrophin(HCG),Unconjugated oestriol(UE3) သုံးမျိုးရဲ့ပမာဏာကိုတိုင်းတာစစ်ဆေးတာဖြစ်ပါတယ်။
Alpha Feto Protein ဆိုတာက သန္ဓေသားဆီကထွက်ပြီး မိခင်ရဲ့သွေးထဲရောက်တဲ့ပရိုတင်းတမျိုးဖြစ်ပါတယ်။ထိုပရိုတင်းများနေရင်လည်းမကောင်းသလို နည်းနေရင်လည်းမကောင်းပါ။များနေပါက အာရုံကြောလမ်းကြောင်းချို့ယွင်းမှု(Neural tube defects)တွေဖြစ်နိုင်ခြေများပြီးနည်းနေပါက ဒေါင်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေများပါတယ်။ဒီTriple Test ကိုတော့ ကိုယ်ဝန် ၁၅ပတ် ကနေ အပတ် ၂၀ အတွင်းမှာစတင်စစ်ဆေးနိုင်ပြီး စစ်ဆေးမှုကြောင့် သန္ဓေသားကိုလည်းထိခိုက်မှုမရှိပါဘူး။ဒီဖော်ပြပါသုံးမျိုးပမာဏဟာပုံမှန်မဟုတ်ရင် သန္ဓေသားက တယောက်ထဲမဟုတ်ဘဲ နှစ်ယောက်မို့လို့တက်တာလား။ကလေးမှာဘာချို့ယွင်းချက်တွေရှိနေလဲ သန္ဓေသားရဲ့အသက် စတာတွေကိုထပ်မံသိဖို့အတွက်အာထရာဆောင်းရိုက်ဖို့လိုပါတယ်။Triple Test အပြင် ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာလုပ်နိုင်တဲ့ ပိုတိကျပြီး အသုံးများတဲ့ တခြား စစ်ဆေးမှုသုံးခုရှိပါသေးတယ်။အဲ့ဒါတွေကတော့ Chorionic Villous Sampling ,Amniocentesis နဲ့ Percutaneous umbilical blood sampling လို့ခေါ်တဲ့ စစ်ဆေးမှုသုံးခုပါ။
Chorionic Villous Sampling ဆိုတာကတော့ အချင်းမှတသျှူးစကိုယူပြီးစစ်ဆေးတာပါ။အာထရာဆောင်းအကူအညီဖြင့် အလွန်သေးငယ်သော အပ်ချောင်းလေးတချောင်းကို ဝမ်းဗိုက်ကနေ သို့မဟုတ် မိန်းမကိုယ်ကနေတဆင့် အချင်းဆီရောက်အောင်ထိုးသွင်းပြီး အချင်းမှ တသျှူးအနည်းငယ်ကိုထုတ်ယူကာ ခရိုမိုဇုန်း အရေအတွက်ပါဝင်မှု ကိုစစ်ဆေးတာပါ။ဒီစစ်ဆေးမှုက တိကျပေမယ့် အခန့်မသင့်ရင် ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျတာ၊ပိုးဝင်တာ၊သွေးဆင်းတာတွေဖြစ်နိုင်ခြေအနည်းငယ်တော့ရှိပါတယ်။Chorionic Villus Sampling ခေါ်အချင်းကနေ တသျှူးစယူစစ်ဆေးခြင်းကို ကိုယ်ဝန် ၁၀ ပတ်ကနေ ၁၂ပတ်အတွင်းမှာပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။နောက်စစ်ဆေးမှုတခုဖြစ်တဲ့ Amniocentesis ဆိုတာကတော့ ရေမွှာရည်ကိုစုပ်ယူပြီး စစ်ဆေးခြင်းပါ။Chorionic Villus Sampling လိုပဲ အာထရာဆောင်းအကူအညီနဲ့ အလွန်သေးငယ်သောအပ်တချောင်းကို မိခင်ဝမ်းဗိုက်ကနေတဆင့် သားအိမ်တွင်းသို့ ထိုးသွင်းပြီး ရေမွှာရည်အနည်းငယ်ကို စုပ်ယူကာ ထိုရေမွှာရည်ထဲမှာပါတဲ့သန္ဓေသားဆဲလ်တွေရဲ့ ခရိုမိုဇုန်းအရေအတွက်ကိုစစ်ဆေးပါတယ်။
ဒီစစ်ဆေးမှုကလည်း တိကျပေမယ့် ခုနကတခုလိုပဲ အခန့်မသင့်ရင် ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျတာ၊ပိုးဝင်တာတွေဖြစ်နိုင်ခြေအနည်းငယ်တော့ရှိပါတယ်။သို့သော် Chorionic Villous Sampling ထက်စာရင် Amniocentesis က ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျတာ၊ပိုးဝင်တာတွေ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုနည်းပါတယ်။ Amniocentesis စစ်ဆေးမှုကို ကိုယ်ဝန်၁၆ပတ် ကနေ ၁၈ပတ်အတွင်းမှာ ပြုလုပ်နိုင်ပါတယ်။Percutaneous umbilical blood sampling ဆိုတာကတော့ ချက်ကြိုးမှသွေးကိုယူစစ်တာပါ။အဖြေကအလွန်တိကျသော်လည်း ကိုယ်ဝန်ပျက်ကျနိုင်ခြေများပါတယ်။ကိုယ်ဝန်၁၈ပတ်မှာစစ်ဆေးလို့ရပါတယ်။ဒီလို ကိုယ်ဝန်ဆောင်စဉ်မှာ ဒေါင်းရောဂါရှိမရှိစမ်းသပ်တော့ မိဘတွေအနနဲ့ ဘာအကျိုးကျေးဇူးတွေရှိနိုင်မလဲဆိုပြီးမေးစရာရှိပါတယ်။ဒီမေးခွန်းနဲ့ပတ်သက်ပြီးဖြေရရင်တော့ ရောဂါမရှိဘူးဆိုပါက စိတ်အေးရပြီး တကယ်လို့ရောဂါရှိခဲ့မယ်ဆိုပါက မွေးလာမယ့်ဒေါင်းကလေးအတွက် ကလေးကြုံတွေ့ရမယ့် အခက်အခဲတွေ၊ပြုစုပျိုးထောင်ရမည့်နည်းလမ်းတွေနဲ့ပတ်သက်ပြီး ကြိုတင်ပြင်ဆင်ထားနိုင်ပါတယ်။
တခြားဒေါင်းကလေးမိဘတွေ၊မိသားစုတွေနဲ့ တွေ့ဆုံပြီး သူတို့နဲ့ တိုင်ပင်ဆွေးနွေးကာ အကြံတွေလည်းရယူနိုင်ပါတယ်။
Dr 528
