ကလေးတွေမှာအဖြစ်များသော တီဘီပိုးကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါ
ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ဦးနှောက် (Brain) ကို Meninges လို့ခေါ်တဲ့ အမြှေးပါးအလွှာလေးနဲ့ ဝန်းရံထားပါတယ်။
ဒီဦးနှောက်အမြှေးပါးအလွှာလေးဟာ ဘက်တီးရီးယားပိုး ဝင်ရောက်ကူးစက်ခံရတာ၊ ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး ဝင်ရောက်ကူးစက်ခံရတာ၊ မှိုပိုး ဝင်ရောက်ကူးစက်ခံရတာ စတဲ့အကြောင်းတွေကြောင့် ရောင်ရမ်းခြင်းဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ဦးနှောက်အမြှေးပါးအလွှာကို ရောင်ရမ်းစေတဲ့အကြောင်းရင်းတွေထဲကမှ ဒီတပတ်မှာ တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရမ်းခြင်းအကြောင်းကို ရေးသားတင်ပြချင်ပါတယ်။ တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရမ်းခြင်းကို ဆေးပညာအရ Tuberculous meningitis သို့မဟုတ် Meningeal tuberculosis လို့ခေါ်ပါတယ်။
ဦးနှောက်အမြှေးပါးကို Mycobacterium tuberculosis လို့ခေါ်တဲ့ တီဘီပိုးဝင်ရောက်ကူးစက်ခံရလို့ ဖြစ်တာပါ။ တီဘီပိုးဟာ အများအားဖြင့်တော့ အဆုတ်ကိုပဲ ဝင်ရောက်ကူးစက်လေ့ရှိပေမယ့် တခါတရံမှာ ဦးနှောက်အမြှေးပါးဆီကိုလည်း ဝင်ရောက်ကူးစက်နိုင်ပါတယ်။ တိုက်ရိုက်ဝင်ရောက် ကူးစက်တာလည်းရှိသလို အဆုတ်တီဘီကို သေချာစောစီးစွာမကုသတာကြောင့် တကိုယ်လုံးပျံ့ပြီး ဦးနှောက်အမြှေးပါးဆီကို ရောက်တာမျိုးလည်းရှိပါတယ်။
တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရမ်းခြင်းဟာ အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် ခုခံအားကျနေတဲ့သူတွေ၊ ဘီစီဂျီ (BCG) ကာကွယ်ဆေးထိုးမထားတဲ့ကလေးတွေ၊ တီဘီရောဂါဖြစ်ဖူးတဲ့သူတွေ၊ တီဘီရှိတဲ့သူနဲ့ ထိတွေ့နေတဲ့သူတွေမှာ အဖြစ်များတတ်ပြီး စောစီးစွာမကုသပါက အသက်အန္တရာယ်ထိခိုက်သည်အထိ ဖြစ်နိုင်ကာ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေလည်းများနိုင်ပါတယ်။
တီဘီရောဂါပိုး ဦးနှောက်အမြှေးပါးဆီ ဝင်ရောက်ကူးစက်ပြီး ရက်သတ္တပတ်အတော်ကြာတဲ့အခါ ရောဂါလက္ခဏာ စပြပါတယ်။
ခံစားရနိုင်တဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကတော့ အစပိုင်းမှာဆိုရင် တငွေ့ငွေ့ဖျားပြီး ညနေညနေအဖျားတက်တာ၊ ညဘက်ချွေးထွက်တာ၊ အစားအသောက်ပျက်တာ၊ ကိုယ်အလေးချိန်သိသိသာသာကျတာ၊ အားမရှိသလိုဖြစ်တာ၊ နုံးတာတွေ ခံစားရနိုင်ပြီးနောက်ပိုင်းမှာဆိုရင် ခေါင်းကိုက်တာ၊ အလင်းကြောက်တာ၊ ဇက်တောင့်တင်းတာ၊ ထိုးအန်တာတွေအထိ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
ဒီလိုတွေဖြစ်လာပါက နီးစပ်ရာဆေးရုံဆေးခန်းအမြန်ဆုံးပြသပြီး တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရမ်းခြင်း ဟုတ်မဟုတ်သေချာအောင် စမ်းသပ်စစ်ဆေးကြည့်သင့်ပါတယ်။ လုပ်နိုင်တဲ့ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှုတွေအနေနဲ့ကတော့ ခါးဆစ်ရိုးနှစ်ခုကြားအပ်ထိုးပြီး ဦးနှောက်နဲ့ ကျောရိုးအာရုံကြောအတွင်း လှည့်ပတ်နေတဲ့အရည်ကို ယူစစ်တာ (Lumbar puncture and Cerebrospinal fluid examination)၊ ရင်ဘတ်ဓါတ်မှန်ရိုက်တာ၊ သွေးစစ်တာ၊ စီတီစကန် ရိုက်တာ စသဖြင့် လုပ်ရနိုင်ပါတယ်။
ဒီလိုတွေလုပ်ကြည့်လို့ ဟုတ်ခဲ့တယ်ဆိုရင်တော့ အမြန်ဆုံးကုသမှုခံယူသင့်ပါတယ်။ ဘာလို့လဲဆိုတော့ တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးပါးရောင်ရမ်းခြင်းဟာ ကြာလာတဲ့အခါမှာ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးအနေနဲ့ ဦးနှောက်အာရုံကြောတွေထိခိုက်ပြီး တက်တာ၊ သတိလစ်တာ၊ လေဖြတ်သလိုကိုယ်တခြမ်းမလှုပ်နိုင်တာ၊ ကိုယ်တပိုင်းမလှုပ်နိုင်တာ၊ အကြားအာရုံဆုံးရှုံးရတာ၊ ဦးနှောက်တွင်းက ဦးနှောက်နဲ့ကျောရိုးအာရုံကြောအတွင်း လှည့်ပတ်စီးဆင်းနေတဲ့အရည်ကြည် (CSF) လှည့်ပတ်တဲ့လမ်းကြောင်းပိတ်သွားကာ ဦးနှောက်အတွင်း အရည်တွေအများကြီးစုတဲ့ Hydrocephalus ရောဂါဖြစ်တာ စသဖြင့် ဆိုးကျိုးတွေဖြစ်ပြီး အသက်အန္တရာယ်ရှိနိုင်ပါတယ်။
ကုသမှုအနေနဲ့ကတော့ တီဘီဆေးတွေ လချီပြီးသောက်ရတာ၊ စတီးရွိုက်ဆေးတွေသောက်ရတာတွေအပြင် ရောဂါအခြေအနေနဲ့ နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေပေါ်မူတည်ပြီး ဆေးရုံတက်ရတာ၊ ဆေးသွင်းရတာ၊ ဦးခေါင်းခွဲစိတ်မှုလုပ်ရတာ၊ ကိုယ်ကာယပြန်လည်သန်စွမ်းရေး ကုသမှုခံယူရတာ စသဖြင့် လည်းရှိနိုင်ပါတယ်။
အဆုံးသတ်အနေနဲ့ အကြံပေးချင်တာကတော့ တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးပါးရောင်ရမ်းခြင်းဟာ စောစီးစွာမကုသပါက နောက်ဆက်တွဲဆိုးကျိုးတွေများပြီး အသက်အန္တရာယ်လည်း စိုးရိမ်ရတဲ့အတွက် အထက်မှာဖော်ပြတဲ့ လက္ခဏာတွေခံစားရပါက စောစီးစွာ နီးစပ်ရာဆေးခန်းပြသပါလို့ အလေးအနက်ထားထပ်ပြောချင်ပါတယ်။
တီဘီပိုးကြောင့် ဦးနှောက်အမြှေးပါးရောင်ရမ်းခြင်း ဖြစ်ပွားနိုင်ခြေနည်းအောင် မွေးကင်းစကလေးငယ်တိုင်းကို ဘီစီဂျီ (BCG) ကာကွယ်ဆေး မပျက်မကွက်ထိုးပေးကြပါ။ အဆုတ်တီဘီရောဂါဖြစ်နေတဲ့ သူများအနေနဲ့လည်း သေချာပျောက်အောင် စောစီးစွာ ဆရာဝန်နဲ့သေချာပြပါ။ ဆေးပတ်လည်အောင် သောက်ပါလို့လည်း ထပ်ဆောင်းအကြံပေးချင်ပါတယ်။
Dr 528
