ပါတ်ဝန်းကျင်လေထုမှ အမှုန်အမွှားများကို ရှူရှိုက်မိသောအခါအသက်ရှူလမ်းကြောင်း၏ အစဖြစ်သော နှာခေါင်းအတွင်းရှိ အမွှေးနုလေးများသည် ပြင်ပမှဖုန်ကဲ့သို့ အညစ်အကြေးများကို သယ်ယူပေးကာ နှာရည်အဖြစ်ပြောင်းလဲပေးပါသည်။ ထိုသို့ ပြင်ပမှအမှုန်အမွှားများကို နှာရည်အဖြစ် ပြောင်းလဲပေးခြင်းဖြင့် နှာခေါင်းတွင်းကို သန့်ရှင်းပေးပါသည်။ ရာသီဥတုအကူးအပြောင်းတွင် အအေးမိခြင်း သို့မဟုတ် ဓါတ်မတည့်မှုဖြစ်ခြင်း၊ ဗိုင်းရပ်ရောဂါပိုးများကူးစက်ခံရပြီး တုပ်ကွေးဖြစ်ခြင်းတို့ကြောင့် နှာစေးခြင်းဖြစ်တတ်ပါသည်။ အချို့လူများတွင် ရာသီဥတု အကူးအပြောင်း အချိန်၌သာမကဘဲ နွေ၊မိုး၊ဆောင်း (၃) ရာသီလုံး နှာစေးခြင်းကို ခံစားရတတ်ပါသည်။
ရာသီဥတုမရွေး နှာရည်ယို၊ နှာစေးခြင်းဝေဒနာကို ခံစားရခြင်းသည် ရာသီဥတုအေးသော နေရာဒေသများတွင် နေထိုင်သူများ ကြုံတွေ့ရလေ့ရှိသည့် ပြဿနာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ ဓါတ်မတည့်မှုကြောင့် ကာလရှည်ယောင်ရမ်းခြင်း allergic rhinitis၊ နှာခေါင်းအနောက်ဖက်ရှိ လေအိတ်အပေါက်များ ပိုးဝင်ယောင်ရမ်းခြင်း sinusitis၊ နှာခေါင်းအတွင်းရှိ တစ်ရှူးများယောင်ရမ်းခြင်း၊ အာသီးယောင်ခြင်း၊ နှာခေါင်းတွင်းရှိ အသားပို nasal polyp၊ အစာအိမ်တွင်းရှိ အက်ဆစ်အချဉ်ပြန်ခြင်း acid reflux၊ လေထုညစ်ညမ်းခြင်း၊ အေးသောလေ၊ စပ်သောအစားအစာများ၊ ပြင်းထန်သော ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုတို့ကြောင့်လည်း vasomotor/ non allergic rhinitis ကာလကြာရှည် နှာပိတ်နှာစေး ဖြစ်တတ်ပါသည်။
စိုထိုင်းဆများသော နေရာတွင် မှိုပိုးများပေါက်ဖွားမှုကြောင့် ဓါတ်မတည့်မှုများဖြစ်ကာ နှာရည်ယို၊ နှာစေးဖြစ်တတ်သည်။ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် ခွေး၊ကြောင်၊ငှက် အမွေးအမျှင်များ၊ ၎င်းတို့နှင့် ကပ်ပါလာသော ဖုန်နှင့်သဲများ၊ ပိုးမွှားများသည်လည်း ဓါတ်မတည့်နှာစေးခြင်းကို ဖြစ်စေတတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များကို အိပ်ယာပေါ်တွင် အတူသိပ်ခြင်း၊ နမ်းရှုံ့ခြင်းကို ရှောင်ကျဉ်သင့်ပါသည်။ နှာခေါင်းပိတ်ခြင်း သက်သာစေသည့် nasal decongestant spray နှာခေါင်းတွင်းဖြန်းဆေးများ အလွန်အကျွံ အသုံးပြုခြင်းကြောင့်လည်း နှာစေးခြင်း တာရှည်တတ်ပါသည်။
အချို့ရနံ့ပြင်းသော ပန်းများ၊ ပန်းဝတ်မှုန်များ၊ ရေမွှေး၊ ဆေးလိပ်ငွေ့၊ မီးခိုးငွေ့များ၊ ခြင်ဆေးငွေ့များ၊ ဖုန်မှုန့်၊ မှိုများ၊ အမှုန်အမွှားများကဲ့သို့ allergens များ ထိတွေ့မှုကိုလည်း အထူးဂရုစိုက်သင့်သည်။ နေအိမ်အခန်းတွင်းနှင့် အသုံးအဆောင်များ၊ လေအေးပေးစက်စသည်တို့ကို ပုံမှန်သန့်ရှင်းဆေးကြောပေးခြင်း၊ လေထုကို ခြောက်သွေ့ခြင်းမရှိပဲ သန့်စင်စေရန် အစိုဓါတ်ထိန်းလေသန့်စင်စက် humidifier အသုံးပြုပေးခြင်းတို့ ပြုလုပ်ပေးသင့်သည်။
ဥတု (၃) ရာသီလုံး နှာစေးခြင်းကို ခံစားနေရလျှင် အကြောင်းရင်းခံကို သိရှိကုသနိုင်ရန် ဆရာဝန်နှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးပြီး ဓါတ်မတည့်သည့် အကြောင်းရင်းများကို ရှာဖွေကုသမှု ခံယူသင့်ပါသည်။ဓါတ်မတည့်ခြင်းကို ကုသရန် antihistamine ဟစ်စတမင်း ဆန့်ကျင်ပစ္စည်းပါဝင်သော dephenhydramine နှင့် အလားတူ အုပ်စုဝင်ဆေးများ (loratadine၊ cetirizine ၊ fexofenadine ) ဆေးများနှင့် နှာခေါင်းတွင်းဖြန်းဆေးများ၊ စတီးရွိုက်ပါဝင်သော နှာခေါင်းတွင်း ဖြန်းဆေးများ၊ ပဋိဇီဝပိုးသတ်ဆေးများကို ဆရာဝန်ညွှန်ကြားမှုဖြင့် အသုံးပြုကုသနိုင်ပါသည်။
သို့သော်အချို့သူများတွင် သောက်ဆေး၊ ဖြန်းဆေး၊ ထိုးဆေးများဖြင့် သက်သာပျောက်ကင်းမှု မရှိဘဲ ခွဲစိတ်ကုသမှု ခံယူရန် လိုအပ်သည့်အခြေအနေများလည်း ရှိနိုင်သဖြင့် နား၊နှာခေါင်း၊လည်ချောင်း အထူးကုနှင့် တိုင်ပင်ဆွေးနွေးသင့်ပါသည်။
Author: Dr.Yee Mon
