သံဓာတ်ချို့တဲ့ခြင်းဟာ အစားအသောက် ပြည့်စုံလုံလောက်အောင် စားသောက်မှုမရှိခြင်းနဲ့ အစားအစာထဲက သံဓာတ်မစုပ်ယူနိုင်ခြင်းတို့ကြောင့် ဖြစ်ရတယ်။ သက်သတ်လွတ်သမားတွေမှာ သံဓာတ်ချို့တဲ့မှု ရှိနိုင်တယ်။ ပဲခြောက်နဲ့ ဂျုံက ရတဲ့အစာတွေလို အမျှဉ်ဓာတ်ပါဝင်မှုများပြားတဲ့အစာတွေမှာ သံဓာတ်ကို အစိုင်အခဲလို ဖွဲ့သွားစေပြီး ခန္ဓာကိုယ်က စုပ်ယူဖို့ ခဲယဉ်းစေနိုင်တယ်။ သက်သတ်လွတ်စားသုံးသူတွေရဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကရတဲ့ သံဓာတ်ပမာဏဟာ တိရစ္ဆာန်ရဲ့ အသားစားသုံးသူတွေ ရရှိထားတဲ့ သံဓာတ်ပမာဏထက် လျော့နည်းနေတတ်တယ်။ အမျိုးသမီးတွေ ဓမ္မတာလာချိန်၊ ရာသီသွေးအဆင်းများခြင်း၊ အစာအိမ်အနာက သွေးယိုခြင်း၊ လိပ်ခေါင်းထွက်ခြင်း၊ အူလမ်းကြောင်းကင်ဆာတွေကြောင့် သံဓာတ်အားနည်းနိုင်တယ်။
ကိုယ်ဝန်ဆောင်ချိန် သံဓာတ်ဆုံးရှုံးမှု သွေးအားနည်းရောဂါ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။
သံဓာတ်ကြွက်ဝတဲ့အစာ စားသောက်ခြင်း – သံဓာတ်ပါတဲ့ အားဖြည့်ဆေးသောက်ခြင်းက သံဓာတ်ချို့တဲ့မှု ကုသနိုင်တယ်။ သံဓာတ်ကို ခန္ဓာကိုယ်က သိုမှီးထားနိုင်လို့ လိုအပ်တဲ့ ပမာဏထက်မသောက်ဖို့ အရေးကြီးတယ်။ အားဆေးပုလင်းပေါ်က အညွှန်းကို သေသေချာချာဖတ်ပြီး သောက်သုံးသင့်ပါတယ်။ သက်သတ်လွတ်မစားသူအတွက် အနီရောင်ရှိတဲ့ အသားက သံဓာတ်ပြည့်ဝစေတဲ့ အကောင်းဆုံးအစာပဲဖြစ်တယ်။ အမဲသား၊ သိုးသား၊ အသည်းအမြစ်၊ ဝက်သား၊ ဘဲသား၊ ယုန်သား၊ ငှက်၊ သမင်၊ ဒရယ်၊ ချေ၊ စိုင်၊ ဆတ်သားတွေ အထိ စားသုံးပေးနိုင်တယ်။ အနီရောင်ရှိတဲ့ အသားမှာပါတဲ့ သံဓာတ်က ခန္ဓာကိုယက်ကနေ အလွတ်တကူစုပ်ယူနိုင်တယ်။ အသားစားရင် သိရမယ့်အချက်က အဆီတွေ ဖယ်ရှားပစ်ရမယ်။ အသားထဲမှာ ပါဝင်တဲ့အဆီက ပြည့်ဝဆီဖြစ်နေလို့ အဝမလွန်စေဖို့ လျှော့သင့်တယ်။
သက်သတ်လွတ်စားသူနဲ့ အသားမစားချင်သူတွေအတွက် သံဓာတ်ပါတဲ့ အစားအစာတွေက အစိမ်းရောင်ရှိတဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်၊ ဟင်းနုနွယ်၊ ကွေကာ၊ ဥအမျိုးမျိုး၊ အစေ့အဆန်၊ သစ်သီးခြောက်၊ ပဲနီလေး၊ ပဲသီး၊ အခြားပဲခြောက်တွေ စားပေးရမယ်။ တတ်နိုင်သလောက် ဟင်းသီးဟင်းရွက်ကို အစိမ်းစားခြင်း(သို့) သံဓာတ်မဆုံးရှုံးအောင် ချက်ပြုတ်စားသောက်သင့်တယ်။ လတ်လတ်ဆတ်ဆတ်စားခြင်းက သံဓာတ်ရဲ့ အကျိုးအာနိသင်ကို အပြည့်အဝ ရရှိစေတယ်။ ဗီတာမင်ဒီပါတဲ့ အစားအစာတွေ တစ်ချိန်တည်းမှာ တွဲဖက်စားသုံးရင် ခန္ဓာကိုယ်က သံဓာတ်ပိုမိုစုပ်ယူနိုင်မယ်။ မနက်စာမှာ လိမ္မော်ရည်တစ်ခွက်(သို့) အခြားသစ်သီးဖျော်ရည် သောက်သုံးသင့်တယ်။ သံဓာတ်ဖြည့်တင်းထားပြီး သကြားဓာတ် ဖြည့်တင်းမထားတဲ့ ကွေကာဟာ မနက်စာအတွက် သင့်လျော်ပါတယ်။
အစာအတွက် အကြံပြုချက်အနေနဲ့ ကြက်သွန်နီနဲ့ ကြက်သွန်ဖြူဟာ သံဓာတ်စုပ်ယူနိုင်ဖို့ ကူညီတယ်။ သံဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့ အစားအစာတွေထဲကို ကြက်သွန်နီ၊ ကြက်သွန်ဖြူထည့်ပြီး စားသုံးသင့်ပါတယ်။ ကော်ဖီ၊ လက်ဖက်ရည် (သို့) ကိုလာတွေကို ထမင်းစားပြီး တစ်နာရီအကြာ (သို့) ထမင်းမစားမီ (၁)နာရီအလိုမှာ မသောက်သုံးသင့်ပါဘူး။ ယင်းတို့ဟာ ခန္ဓာကိုယ်ရဲ့သံဓာတ် စုပ်ယူအားကို လျော့နည်းစေတယ်။ သစ်သီးခြောက်၊ မက်မွန်သီးနဲ့ စွန်ပလွန်သီးတို့ဟာ သံဓာတ်ကြွယ်ဝတဲ့အတွက် သင့်တင့်စားပေးသင့်တယ်။ သက်သတ်လွတ်စားသုံးသူ တစ်ယောက်ဆိုရင် အာဟာရကျွမ်းကျင်သူနဲ့ တိုင်ပင်ကာ သံဓာတ်လုံလောက်မှုရှိအောင် စားသောက်ဖို့လိုတယ်။ သံဓာတ်အားဆေး သောက်ပေးရမယ်။
Author: Dr. လွင်သန့်, Healthcare Journal, vol 8, no 32 (25.8.17)
