သင်သိထားသင့်တဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးတွေအကြောင်း

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း လက်ရှိရင်ဆိုင်နေရသည့် ကိုဗစ်ရောဂါကပ်ဆိုး၏ အန္တရာယ်မှကာကွယ်နိုင်မည့် မျှော်လင့်ချက်တစ်ခုမှာ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတကာလေ့လာသူပညာရှင်များ ကျန်းမာရေးနှင့်သုတေသနအဖွဲ့အစည်းများ၏ ကြိုးပမ်းမှုများကြောင့် ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေး ထိုးနှံပြီးစီးသူဦးရေသည် ၄ ဘီလီယံထိ ရှိလာပြီဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ WHO မှ အရေးပေါ်အသုံးပြုခွင့်ပေးထားသော ကာကွယ်ဆေးများ emergency use authorization (EUA) qualified covid-19 vaccines နှင့် နိုင်ငံတကာမှာသုံးနေကြတဲ့ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးများကတော့ –

၁။ BNT162b2/ COMIRNATY/ Tozinameran

အမေရိကန်နိုင်ငံ Pfizer-BioNTech မှထုတ်သော ကာကွယ်ဆေးဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့ပထမဦးဆုံး အဆင့်မြင့်နည်းပညာဖြစ်သည့် ဗိုင်းရပ်စ်မျိုးရိုးဗီဇများကို သယ်ဆောင်ပေးသည့် Messenger RNA (mRNA) ဖြင့် တီထွင်ထုတ်လုပ်ထားသည့် Vaccine ဖြစ်ပါသည်။

Pfizer-BioNTech ၏ ကိုဗစ်ကာကွယ်ဆေးသည် ကိုဗစ်-၁၉ရောဂါဖြစ်ပွားမှုကို  ၈၁.၈ မှ ၉၅ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ ကာကွယ်နိုင်မည်ဟုယူဆရသော်လည်း အားနည်းချက်မှာ ကာကွယ်ဆေးကို အပူချိန် -၇၀ မှ -၈၀ ကြား အအေးခန်းသိုလှောင်မှုစနစ် (Ultra Cold Chain) နဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင် သိုလှောင်ရန် လိုအပ်ချက်ဖြစ်ပါသည်။

၂။ mRNA-1273

Moderna ကထုတ်လုပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးကို ကမ္ဘာမှာ အကောင်းဆုံး ကာကွယ်ဆေး အဖြစ်လက်ရှိ သတ်မှတ်ထားပြီး ကာကွယ်ဆေး၂ကြိမ်ကို ၂၈ခြားထိုးပြီးလျှင် ကိုဗစ်ရောဂါပိုးကို ၉၄.၁ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကာကွယ်ပေးနိုင်သည်ဟု ယူဆကြသည်။

၃။ NVX-CoV2373/ Covovax

Novavax UK မှ ထုတ်လုပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးသည် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုး၏ ဆူးချွန်ပရိုတင်း အမျိုးအစား Spike Protein Subunit မှတစ်ဆင့် ကိုယ်ခံအား Antibody ထွက်ပေါ်လာအောင် လှုံ့ဆော်ပေးပါသည်။ ကာကွယ်ဆေးကို ၂၁-၂၈ရက်ခြား ၂ ကြိမ် ထိုးပြီးလျှင် ရောဂါပိုးကို ၈၉ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။

၄။ Ad26.COV2.S

Janssen (Johnson & Johnson )ကုမ္ပဏီမှ ထုတ်လုပ်သည့် Oxford-AstraZeneca Vaccine ၏ အမျိုးအစားကွဲတစ်မျိုး Version ဖြစ်ပါသည်။ Adenovirus အမျိုးအစား၂၆ သုံးပြီး ကိုဗစ်ကို ကာကွယ်နိုင်တဲ့ ကိုယ်ခံအား ထွက်ရှိအောင် လှုံ့ဆော်ပေးသော နည်းပညာဖြင့် ထုတ်လုပ်ထားသောဆေးဖြစ်သည်။ ယူကေနှင့် အိန္ဒိယရှိ ကိုဗစ်မျိုးစိတ်များကို အဓိကကာကွယ်ပြီး တစ်ကြိမ်ထိုးရုံဖြင့် ၆၆ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကာကွယ်ပေးနိုင်ပါသည်။

၅။ AZD1222 Vaxzevria

တုပ်ကွေးရောဂါဖြစ်စေသည့် Adenovirus ဗိုင်းရပ်စ်ကို အလိုအလျောက် မျိုးမပွားနိုင်အောင် မျိုးဗီဇ ပြုပြင်ထားပြီး Oxford-AstraZeneca မှ ထုတ်လုပ်ထားသည်။ ကိုဗစ်ဗိုင်းရပ်စ်က ထုတ်သော ပရိုတင်းနဲ့ အသွင်တူအောင် ထုတ်လုပ်ထားပြီး ကိုယ်ခံအားစနစ်မှ T-cell ထုတ်လုပ်အောင် လှုံ့ဆော်၍ ဗိုင်းရပ်စကိုခုခံတိုက်ထုတ်ပေးနိုင်သည်။ ကာကွယ်ဆေး ၂ ကြိမ် ထိုးပြီးလျှင် ၆၂ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ထိ ကာကွယ်မှုပေးနိုင်ပါသည်။

၆။ Covishield 

ဗြိတိန်မှ နည်းပညာအသုံးပြုပြီး အိန္ဒိယ Serum Institute of India တွင် ထုတ်လုပ်ခွင့်ပေးထားသော ကာကွယ်ဆေးဖြစ်သည်။ ကာကွယ်ဆေးကို ၂၈ ရက်ခြားပြီး ၂ ကြိမ်ထိုး ပြီးလျှင် ၈၂.၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့်အထိ ကာကွယ်နိုင်စွမ်း ရရှိမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

၇။ NVX – CoV2373/ Covovax

Serum Institute of India မှ ထုတ်လုပ်သော Protein Subunit ကိုဦးတည်ထုတ်လုပ်ထားသည့် ကာကွယ်ဆေးဖြစ်သည်။

၈။ Covilo/ BBIBP CorV

တရုတ်နိုင်ငံရှိ ဆေးကုမ္ပဏီ Sinopharm မှထုတ်လုပ်သည့် ကာကွယ်ဆေးများကို WHO က ယခုနှစ် မေလအတွင်း အရေးပေါ်အသုံးပြုခွင့်ပေးထားခဲ့ပြီး Sinovac ဆေးကို ဇွန်လမှာ ခွင့်ပြုခဲ့ပါတယ်။ Sinopharm ဆေးသည် ၇၈.၃ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ကာကွယ်မှု ပေးနိုင်ပါတယ်။ ဓာတ်ခွဲခန်းကနေ ထုတ် လုပ်ထားတဲ့ ဗိုင်းရပ်စ်ဖြင့် ပြုလုပ်သော Inactivated Virus Vaccine  Sinovac ကာကွယ်ဆေးသည် ရောဂါကာကွယ်နိုင်စွမ်းက  ၄၉.၆ – ၅၀.၇ % ရှိသည်။ ဤကာကွယ်ဆေး၂မျိုးကို နိုင်ငံပေါင်း ၈၀ ကျော်တွင် လက်ရှိအသုံးပြုနေကြပါသည်။

၉။ COVAXIN

Bharat Biotech, India  ကာကွယ်ဆေးသည် သေဆုံးနေသည့်ဗိုင်းရပ်စ်ကို ပြုပြင်ထုတ်လုပ်ထားသည့် ကာကွယ်ဆေးဖြစ်ပါတယ်။ ဆေးကို ၄-၆ ပတ်ခြားပြီး နှစ်ကြိမ် ထိုးရမှာဖြစ်ပြီးရောဂါကို ကာကွယ်နိုင်စွမ်း ၇၈ ရာခိုင်နှုန်းရှိပါသည်။

Emergency use listing( EUL) တွင်မပါသော အခြားဆေး၂ မျိုးမှာ ရုရှားနိုင်ငံထုတ် SPUTNIK  V နှင့် SPUTNIK  LIGHT ဖြစ်ပါသည်။ SPUTNIK  V ကာကွယ်ဆေးသည် Adenovirus အမျိုးအစားနှစ်မျိုးကို  ပြုပြင်ထားသောဆေးဖြစ်သည်။ လက်ရှိနိုင်ငံပေါင်း ၆၄ နိုင်ငံတွင် အသုံးပြုနေကြ ပြီဖြစ်ပါတယ်။ ရောဂါကာကွယ်နိုင်စွမ်းက ၉၁.၆ ရာခိုင်နှုန်းခန့်ရှိပါသည်။ SPUTNIK  LIGHT ကာကွယ်ဆေးသည်  ၇၉.၄ ရာခိုင်နှုန်းခန့် ကာကွယ်နိုင်စွမ်းရှိပါသည်။ အားသာချက်မှာ ဆေးတစ်ကြိမ်သာ ထိုးရန်လိုအပ်ပါသည်။ ရုရှား၊ တောင်ကိုရီးယားအပါအ၀င် နိုင်ငံပေါင်း ၁၃ နိုင်ငံတွင် ရရှိနိုင်ပြီဖြစ်ပါတယ်။

Author: Dr. Yee Mon