ဒီလက္ခဏာတွေ ခံစားရရင် အဆုတ်ကျန်းမာရေးကို စစ်ဆေးပါ

ခန္ဓာကိုယ် ကျန်းမာရေး ကောင်းနေတဲ့သူများဟာ ပုံမှန်ကျန်းမာရေး စစ်ဆေးမှု ပြုလုပ်ရန် မလိုအပ်ဘူးလို့ လူတော်တော်များများက ထင်တတ်ကြပါတယ်။ ဖျားနာတာမျိုး၊ သာမာန်ရောဂါ လက္ခဏာများ ခံစားရရင် အိမ်တွင်းဆေးဝါးတွေနဲ့ပဲ ကုသလိုက်ပြီး ဆေးရုံဆေးခန်းကို မသွားလိုကြပါဘူး။ ဒါပေမယ့် ခန္ဓာကိုယ်ကျန်းမာရေးအတွက် ပုံမှန်ကျန်းမာရေးစစ်ဆေးမှုကို ပြုလုပ်ရန် လိုအပ်ပါတယ်။ အထူးသဖြင့် အောက်ဖော်ပြပါလက္ခဏာတွေ ခံစားရရင် အဆုတ်ကျန်းမာရေးကို စစ်ဆေးဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

၁။ နာတာရှည် ချောင်းဆိုးခြင်း ( တစ်လနှင့်အထက်ကြာ ချောင်းဆိုးလျှင် အဆုတ်တီဘီရောဂါနှင့် အခြားရောဂါများကို စစ်ဆေးအဖြေရှာသင့်သည်။)၊ ချောင်းဆိုးခြင်းသည် မသက်သာလာဘဲ ပို၍ဆိုးလာခြင်း

၂။ ချောင်းဆိုးသွေးပါခြင်း ( အဆုတ်နှင့် အသက်ရှူလမ်းကြောင်း အပေါ်ပိုင်း၌ ပြဿနာရှိလျှင် လေနှင့်ရောနှောပြီး သလိပ်နှင့်အမြှုပ်များ၊ သွေးအနည်းငယ် ပါလာတတ်သည်။)

၃။ ချောင်းဆက်တိုက်ဆိုးပြီး သလိပ်နှင့်ချွဲများ ဆက်တိုက်ထွက်ခြင်း ( တစ်လနှင့်အထက်ကြာ ချောင်းဆိုးသလိပ်ထွက်ခြင်း)၊ သလိပ်အရောင် အစိမ်းရောင်၊ အဝါရောင်၊ သွေးရောင်ပါခြင်း

၄။ အသက်ရှူသွင်း ရှူထုတ်ရာတွင် အသံမြည်ခြင်း၊ တရွှီရွှီမြည်ခြင်း၊ တစ်ဆို့ခြင်း

၅။ ကိုယ်လက်လှုပ်ရှားမှုနှင့် လေ့ကျင့်ခန်းလုပ်သည့်အချိန်တွင် အသက်ရှူရခက်ခြင်း၊ အနည်းငယ်လှုပ်ရှားရုံနှင့် မောပန်းခြင်း၊ နားနားနေနေ နေလျက်နှင့်ပင် အသက်ရှူမဝခြင်း

၆။ အသက်ရှူကြပ်ခြင်း၊ အသက်ရှူရခက်ခဲခြင်း၊ ရင်ဘတ်ထဲတွင် တင်းကြပ်သည့် ဝေဒနာခံစားရခြင်း

၇။ နာတာရှည် နှာရည်ယို နှာပိတ်ခြင်း

၈။ ရင်ဘတ်အောင့်ခြင်း၊ အသက်ရှူလျှင် ရင်ဘတ်ထဲက မသက်မသာ ခံစားရခြင်း

၉။ အလွန်အမင်း အားအင်ကုန်ခမ်း နုံးချည့်ခြင်း

၁၀။ အသက်ရှူသွင်း၊ ရှူထုတ်ပြုလုပ်လျှင် နာကျင်ခြင်း

၁၁။ နှုတ်ခမ်း၊ လျှာ၊ ခြေလက်များ ပြာနှမ်းလာခြင်း

၁၂။ အိပ်နေစဉ် ရုတ်တရက် အသက်ရှုရပ်ခြင်း Obstructive sleep apnea ဝေဒနာခံစားနေရသူများ

၁၃။ အထက်ပါ လက္ခဏာများအပြင် အစားအသောက်ပျက်ခြင်း၊ ကိုယ်အလေးချိန် သိသိသာသာ ကျဆင်းခြင်း

ဆေးလိပ်အလွန်အကျွံသောက်သူများ၊ ဆေးလိပ်ကိုနှစ်ပေါင်းများစွာ စွဲသောက်ပြီး ဖြတ်ထားသူများသည် အဆုတ်ကင်ဆာဖြစ်နိုင်ချေ မြင့်မားသောကြောင့် ပုံမှန်စစ်ဆေးသင့်ပါသည်။ နာတာရှည် လေပြွန်ကျဉ်း ပန်းနာရောဂါ၊ ရင်ကျပ်ရောဂါ၊ ဓါတ်မတည့်မှုကြောင့် ရင်ကျပ်ရောဂါ စသည့်ရောဂါ အခံရှိသူများလည်း အဆုတ်ကို စစ်ဆေးသင့်သည်။

လေထုညစ်ညမ်းမှုကို ခံစားနေရခြင်း၊ ဆေးလိပ်အစားထိုး ကိရိယာ (e-cigarettes, vape) အသုံးပြသူများ၊ နေ့စဉ်အလုပ်လုပ်ရာတွင် အဆုတ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်တဲ့ အရာဝတ္ထုများ( ဖုန်၊ မီးခိုးငွေ့၊ ဓါတ်ငွေ့၊ ကျောက်မီးသွေး၊ အုတ်၊ သဲ၊ ဓါတုဗေဒပစ္စည်း၊ ဆိုးဆေး၊ ပိုးသတ်ဆေး၊ ပေါင်းသတ်ဆေး ) စသည်တို့ကို ရှုရှိုက်ထိတွေ့နေရသူများလည်း အဆုတ်ကျန်းမာရေးကို စစ်ဆေးသင့်ပါသည်။

အဆုတ်ကျန်းမာရေးနှင့် ပါတ်သက်ပြီး စစ်ဆေးရာတွင် မိသားစုရောဂါရာဇဝင်တွင် အဆုတ်ကင်ဆာမျိုးရိုးရှိသူများ၊ မျိုးရိုးလိုက်တတ်သည့် အဆုတ်ကိုကာကွယ်သော ပရိုတင်းချို့တဲ့ရောဂါ alpha 1 antitrypsin deficiency မျိုးရိုးရှိသူများ၊ အတူနေမိသားစုဝင်များတွင် တီဘီရောဂါရှိသူများ၊ တီဘီရောဂါဆေးသောက်နေးသူများ၊ ပြင်းထန်အဆုတ်ယောင် နမိုးနီးယားရောဂါ ဖြစ်ပြီးသူများ အနေဖြင့် မဖြစ်မနေ စမ်းသပ်စစ်ဆေးမှု ပုံမှန်ပြုလုပ်သင့်ပါသည်။